Το να είσαι πιλότος στην F1 δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Όχι, δεν μπαίνεις απλώς μία μέρα σ’ ένα μονοθέσιο και οδηγείς λες και είσαι ταξιτζής με freddo espresso (το φραπεδάκι είναι πασέ, πλέον) στην ποτηροθήκη ή ακόμη καλύτερα στο χέρι, δείγμα εμπειρίας και ανθρώπου μερακλή που απολαμβάνει τη ζωή μέχρι το μεδούλι. Το να είσαι πιλότος στην F1 είναι, ενδεχομένως, η πιο σκληρή αθλητική πρόκληση. Πρέπει να έχεις την αντοχή ενός μαραθωνοδρόμου, τη δύναμη ενός μποξέρ και τη νοητική δεξιότητα ενός σκακιστή. Αγωνίζονται σε ταχύτητες έως και 375 χιλιομέτρων την ώρα και το φρενάρισμα σε αυτές τις ταχύτητες ισοδυναμεί με το να πιέζεις 100 κιλά στην πρέσα ποδιών. Για να πηγαίνουν γρήγορα, οι οδηγοί πρέπει να διατηρούνται αδύνατοι, με τον μέσο οδηγό να ζυγίζει μόλις 70 κιλά και να έχει 12% σωματικό λίπος. Καθόλου εύκολο, όπως καταλαβαίνεις.
Ο Tom Clark, φυσιοθεραπευτής του πιλότου της Alpine, Esteban Ocon, μιλώντας στο βρετανικό GQ, αναφέρθηκε στη βελτιστοποίηση της διατροφής, της φυσικής προπόνησης και της -συχνά- υποτιμημένης υπερδύναμης που λέγεται “ύπνος”. Μία υπερδύναμη τόση σημαντική που ο ίδιος κάνει διδακτορικό στο jet lag. Γιατί είναι τόσο σημαντικός ο ύπνος; Διότι ο τυπικός χρόνος αντίδρασης ενός οδηγού είναι 200 χιλιοστά του δευτερολέπτου, έως και τρεις φορές γρηγορότερος από αυτόν του μέσου ανθρώπου. Δεν μπορείς να αντιδράσεις τόσο γρήγορα όταν αισθάνεσαι θολούρα από την αυπνία. Για τον Esteban Ocon, το δωμάτιό του πρέπει να έχει τη σωστή θερμοκρασία. Μάλιστα, υπήρχε μια εποχή που ο Clark έμπαινε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του και κολλούσε τις κουρτίνες με ταινία για να αποτρέψει τη διαρροή φωτός. Εντάξει, πλέον, δεν έχει τέτοια προβλήματα γιατί ο Γάλλος πιλότος έμαθε να φοράει μάσκα ύπνου.
Όταν δεν κοιμάται ή δεν αγωνίζεται, ο Ocon συνήθως αφιερώνει το 50% της προπόνησής του σε βάρη και το άλλο 50% σε cardio. Ο Clark παρομοιάζει την προπόνηση φυσικής κατάστασης με αυτή ενός ποδοσφαιριστή ή ενός μποξέρ. «Θα κάνεις πολλή δουλειά δύναμης, ίσως σηκώνεις πολλά κιλά και κάνεις πέντε επαναλήψεις ή λιγότερο. Ή μπορεί να είναι ασκήσεις κυκλικού τύπου». Όσον αφορά το τρέξιμο, μπορεί να περιλαμβάνει διαλειμματικές προπονήσεις ή να πιέζεις τον εαυτό σου προς πιο αργούς ρυθμούς, όπως σε ημιμαραθώνιο. «Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των πιλότου της Formula 1 και σχεδόν οποιουδήποτε άλλου αθλητή είναι ότι δεν μπορείς να εξασκηθείς στο άθλημά σου», εξηγεί ο Clark. «Δεν μπορείς απλώς να οδηγήσεις ένα μονοθέσιο της F1 στην off-season». Αντ' αυτού, κατά τη διάρκεια της off-season, οι οδηγοί εργάζονται στον χρόνο αντίδρασής τους. Ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούν, παρόμοιο με το "whack-a-mole", τους βάζει να χτυπούν τυχαία φώτα πάνω σε ένα κατακόρυφο πλαίσιο όσο πιο γρήγορα μπορούν. Ο Jenson Button κατέχει το ρεκόρ, χτυπώντας σχεδόν δύο φώτα ανά δευτερόλεπτο. Όχι ότι το "whack-a-mole" αναπαριστά την πραγματική εμπειρία· σε ένα μονοθέσιο της Formula 1. Εκεί η καμπίνα μπορεί να φτάσει έως και 60 βαθμούς Κελσίου και οι οδηγοί μπορεί να χάσουν από 3% έως 5% του σωματικού τους βάρους σε ιδρώτα, ενώ ο καρδιακός τους ρυθμός εκτοξεύεται φτάνοντας έως και 180 παλμούς ανά λεπτό, δηλαδή κοντά σε αυτόν ενός κορυφαίου μαραθωνοδρόμου.
Flavio Briatore: Ο άνθρωπος που γέμισε με αβεβαιότητα τη Formula One
Αλλά, δεν είναι μόνο οι πιλότοι. Οι μηχανικοί της Formula 1, που αποτελούν τα πληρώματα των γκαράζ, έχουν εξίσου δύσκολη δουλειά και ο ρόλος τους γίνεται όλο και πιο απαιτητικός σε φυσικό επίπεδο. Ο φυσικοθεραπευτής του συνεργείου της Alpine, Alan Hazlett, φέρνει 15 χρόνια εμπειρίας και γνώσης από τη φυσικοθεραπεία στο ποδόσφαιρο στη Formula 1. Στις μέρες πριν από τα Grand Prix, το πλήρωμα δοκιμάζει ασταμάτητα τη ρύθμιση του αυτοκινήτου – συχνά αλλάζοντας εξαρτήματα με αστραπιαία ταχύτητα. Η αλλαγή των ελαστικών είναι ιδιαίτερα σωματική δουλειά: ένας άνθρωπος πρέπει να σηκώσει ολόκληρο το αυτοκίνητο, ενώ άλλοι τοποθετούν τα τεράστια ελαστικά στη θέση τους. Για μεγαλύτερες αλλαγές, όταν τα αυτοκίνητα πρέπει να μετακινηθούν στο γκαράζ, κάθε άτομο είναι υπεύθυνο για ένα ελαστικό, κρατώντας το ζεστό μέσα σε ένα κάλυμμα με velcro για να διατηρηθεί η θερμότητά του. Μπορεί να μοιάζει με στρατιωτική επιχείρηση, αλλά δε λειτουργεί ακριβώς έτσι, αναφορικά με την ακρίβεια. Είναι τέτοιοι οι ρυθμοί, που αναπόφευκτα οι άνθρωποι μπαίνουν ο ένας στο δρόμο του άλλου. Τα καλώδια μπορούν να τυλιχτούν γύρω από εμπόδια. Ο Hazlett εντάχθηκε στην ομάδα στο τέλος της σεζόν του 2023 και παραδέχεται ότι το πρόγραμμα βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. «Η ουσία είναι να προσπαθήσουμε να βάλουμε πολιτικές και διαδικασίες που επιτρέπουν στους ανθρώπους να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους όταν εργάζονται μαζί μας», αναφέρει στο GQ.
Για να τους βοηθήσει να διατηρήσουν την πνευματική και σωματική τους οξύτητα, ο Hazlett τούς βάζει να κάνουν παλιές ποδοσφαιρικές ασκήσεις, καλώντας την ομάδα του γκαράζ στο pit lane τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, ανεξάρτητα από το πόσο απασχολημένοι είναι. Σε μία από τις ασκήσεις, το πλήρωμα γονατίζει πάνω από τέσσερις κώνους διαφορετικών χρωμάτων. Μέσω ακουστικών, ο Hazlett δίνει οδηγίες, κατευθύνοντας ουσιαστικά τα χέρια της ομάδας στο κεφάλι, τα γόνατα ή τα δάχτυλα των ποδιών τους σε τυχαία σειρά, και ξαφνικά τους ζητάει να πιάσουν δύο κώνους συγκεκριμένου χρώματος. Ο τελευταίος που το καταφέρνει, χάνει. Σε άλλη άσκηση, τους βάζει να συγχρονίσουν τα χτυπήματα των χεριών τους με μία μπάλα που αναπηδά. Το πλήρωμα φορά πλέον και fitness trackers ενώ δουλεύει, αλλά και στο σπίτι, ώστε ο Hazlett να μπορεί να συζητά συγκεκριμένες προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίζουν, να δει ποιες τροφές βοηθούν κάθε μέλος να κοιμάται καλύτερα, να αναρρώνει ή να προσαρμόζεται μετά από ένα κουραστικό ταξίδι. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν προσλαμβάνονται για να είναι αθλητικοί, αλλά υπάρχει ένας πολύ αθλητικός χαρακτήρας σε ορισμένα κομμάτια της δουλειάς τους», εξηγεί ο Hazlett. «Είναι πραγματικά δύσκολο να βρεις τη σωστή ισορροπία. Κοιτάζουμε τη συνολική ανθρώπινη απόδοση. Χρειάζεται να είναι υγιείς και να έχουν μακροζωία σε αυτό που κάνουν».
Μπορεί ο Max Verstappen να γίνει ο GOAT της F1;
Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει παρουσιάσεις PowerPoint για τους διατροφικούς κύκλους και τις διακυμάνσεις της ζάχαρης, αλλά πάνω απ’ όλα, ο Hazlett λέει ότι είναι σημαντικό το πλήρωμα να κατανοεί γιατί κάνει κάτι και γιατί είναι σημαντικό. «Λέω, "Θέλω να είστε πιο υγιείς, ώστε όταν επιστρέφετε στην οικογενειακή σας ζωή να είναι πιο εύκολο να προσαρμοστείτε σε πράγματα όπως το jet lag. Δεν σας ζητάω να μοιάζετε με το εξώφυλλο ανδρικού περιοδικού"».
Μέλη του πληρώματος μπορεί να φέρουν μαζί τους το ποδήλατό τους, άλλα μέλη ασχολούνται με το CrossFit και δουλειά του Hazlett είναι προσπαθεί πάντα να βρει το πλησιέστερο γυμναστήριο, ώστε να μπορούν να προπονηθούν όλοι μαζί το πρωί. Μετά τη δουλειά, συνήθως υπάρχει ομαδικό τρέξιμο γύρω από την πίστα του αγώνα. Για τον Hazletta, όλα πρέπει να δουλεύουν στην εντέλεια. Καταγράφει μέσω βιομηχανικής ανάλυσης την απόδοση κάθε μέλους του πληρώματος και όποιος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, θα πρέπει να αντικατασταθεί. Στις πρώτες του μέρες στην εταιρεία, έκανε δοκιμές για να δει ποιες μυϊκές ομάδες θα ήταν πιο ωφέλιμες για κάθε θέση. Δοκίμασε όλη την ομάδα, συμπεριλαμβανομένων των δοκιμών εύρους κίνησης και χρόνου αντίδρασης, ώστε να αποκτήσει ένα «σχέδιο δράσης για κάθε άτομο». Πλέον, τα μέλη του πληρώματος μετακινούνται αν δεν αποδίδουν, κάτι που προάγει τον ανταγωνισμό και τη σκληρή δουλειά.
Είναι ο πιο αγαπητός άνθρωπος μέσα στην ομάδα; Ξεκάθαρα, όχι. Αλλά αυτή δεν είναι η δουλειά του. Δουλειά του είναι να κάνει τους μηχανικούς της Alpine πιο αποδοτικούς και έτσι να έρθουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Όπως γίνεται κατανοητό, το να είσαι μηχανικός σε ομάδα της Formula 1 δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Χρειάζεται να είσαι σε εγρήγορση, σε τρομερή φυσική και ψυχική κατάσταση, και 100% επαγγελματίας.
