Όταν πρόκειται για άσκηση και υγεία της καρδιάς, δεν θέλετε να κορυφωθείτε πολύ νωρίς στη ζωή σας. Έρευνα δείχνει ότι, αν θέλετε να προστατευτείτε από την υψηλή αρτηριακή πίεση καθώς μεγαλώνετε, πρέπει να παίξετε το «μακροχρόνιο παιχνίδι» και να διατηρήσετε τα επίπεδα άσκησης μέχρι τη μέση ηλικία. Ωστόσο, κοινωνικοί παράγοντες μπορεί να δυσκολέψουν αυτή τη διαδικασία για ορισμένους ανθρώπους, σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερους από 5.000 ανθρώπους σε τέσσερις πόλεις των ΗΠΑ.
«Οι έφηβοι και οι νέοι στις αρχές της τρίτης δεκαετίας της ζωής τους μπορεί να είναι σωματικά δραστήριοι, αλλά αυτά τα πρότυπα αλλάζουν με την ηλικία», εξήγησε η Kirsten Bibbins-Domingo, επιδημιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF), όταν η μελέτη δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2021 στο American Journal of Preventive Medicine.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η άσκηση μειώνει την αρτηριακή πίεση, αλλά αυτή η έρευνα του 2021 υποδηλώνει ότι «η διατήρηση της φυσικής δραστηριότητας κατά τη νεαρή ενήλικη ζωή – σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι είχε προταθεί προηγουμένως – μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική» για την πρόληψη της υπέρτασης, σύμφωνα με τη Bibbins-Domingo. Η υπέρταση, γνωστή και ως υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι μια σοβαρή πάθηση που επηρεάζει δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο, ενώ αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη άνοιας αργότερα στη ζωή.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότεροι από ένας στους τέσσερις άνδρες και μία στις πέντε γυναίκες πάσχουν από υπέρταση. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση δεν το γνωρίζουν καν – γι’ αυτό συχνά αποκαλείται ο «σιωπηλός δολοφόνος». Παρόλα αυτά, υπάρχουν τρόποι να αναστραφεί η υψηλή αρτηριακή πίεση, με την άσκηση να αποτελεί βασικό παράγοντα σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν την υγεία περισσότερων από 5.100 ενηλίκων για τρεις δεκαετίες, λαμβάνοντας υπόψη φυσικές εξετάσεις και ερωτηματολόγια σχετικά με τις συνήθειες άσκησης, το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ.
Σε κάθε κλινική αξιολόγηση, η αρτηριακή πίεση μετρήθηκε τρεις φορές, με ένα λεπτό διαφορά μεταξύ των μετρήσεων. Για την ανάλυση των δεδομένων, οι συμμετέχοντες ομαδοποιήθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες, με βάση τη φυλή και το φύλο.
Σε όλες τις ομάδες – άνδρες, γυναίκες, και στις δύο φυλετικές κατηγορίες – τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας μειώθηκαν από τα 18 έως τα 40 έτη, ενώ τα ποσοστά υπέρτασης αυξάνονταν και η σωματική δραστηριότητα συνέχιζε να μειώνεται στις επόμενες δεκαετίες. Οι ερευνητές τονίζουν ότι αυτή η περίοδος της νεαρής ενήλικης ζωής είναι ένα κρίσιμο παράθυρο για την παρέμβαση και την πρόληψη της υπέρτασης με προγράμματα υγείας που ενθαρρύνουν την άσκηση.
«Σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες στη μελέτη μας κατά τη νεαρή ενήλικη ζωή είχαν ανεπαρκή επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, κάτι που συνδέθηκε σημαντικά με την εμφάνιση υπέρτασης. Αυτό δείχνει ότι πρέπει να αυξήσουμε το ελάχιστο πρότυπο για τη φυσική δραστηριότητα», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Jason Nagata, ειδικός στην ιατρική των νέων ενηλίκων στο UCSF.
Όταν οι ερευνητές εξέτασαν όσους ασκούνταν πέντε ώρες την εβδομάδα σε μέτρια ένταση κατά τη νεαρή ενήλικη ζωή – δηλαδή το διπλάσιο από τη σημερινή ελάχιστη σύσταση για τους ενήλικες – διαπίστωσαν ότι αυτό το επίπεδο δραστηριότητας μείωνε σημαντικά τον κίνδυνο υπέρτασης, ιδιαίτερα εάν οι συμμετέχοντες διατηρούσαν αυτή τη συνήθεια έως την ηλικία των 60 ετών.
«Η επίτευξη τουλάχιστον του διπλάσιου της τρέχουσας ελάχιστης σύστασης για τη φυσική δραστηριότητα μπορεί να είναι πιο ωφέλιμη για την πρόληψη της υπέρτασης από το να ακολουθείται απλώς η ελάχιστη οδηγία», ανέφεραν οι ερευνητές στο άρθρο τους.
Ωστόσο, δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί η τακτική άσκηση όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν σημαντικές αλλαγές στη ζωή τους και αυξανόμενες υποχρεώσεις.
«Αυτό μπορεί να ισχύει ιδιαίτερα μετά το λύκειο, όταν οι ευκαιρίες για φυσική δραστηριότητα μειώνονται, καθώς οι νέοι ενήλικες μεταβαίνουν στο πανεπιστήμιο, στην αγορά εργασίας και στη δημιουργία οικογένειας, με τον ελεύθερο χρόνο να περιορίζεται», εξήγησε ο Nagata.
Ένα ακόμη ανησυχητικό εύρημα της μελέτης ήταν οι διαφορές στις τάσεις υγείας μεταξύ διαφορετικών φυλετικών ομάδων. Στα 40 έτη, τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας σταθεροποιήθηκαν μεταξύ των λευκών ανδρών και γυναικών, ενώ στους μαύρους συμμετέχοντες συνέχισαν να μειώνονται.
Μέχρι τα 45 έτη, τα ποσοστά υπέρτασης στις μαύρες γυναίκες ξεπέρασαν εκείνα των λευκών ανδρών, ενώ οι λευκές γυναίκες εμφάνιζαν τα χαμηλότερα ποσοστά υπέρτασης κατά τη μέση ηλικία.
Μέχρι τα 60 έτη, μεταξύ 80-90% των μαύρων ανδρών και γυναικών είχαν υπέρταση, σε σύγκριση με περίπου 70% των λευκών ανδρών και σχεδόν το 50% των λευκών γυναικών.
Η ερευνητική ομάδα αποδίδει αυτές τις γνωστές φυλετικές ανισότητες σε πολλούς κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες – αν και δεν αξιολογήθηκαν συγκεκριμένα στη μελέτη, πέρα από το επίπεδο εκπαίδευσης στο λύκειο.
«Παρόλο που οι νεαροί μαύροι άνδρες μπορεί να συμμετέχουν έντονα σε αθλητικές δραστηριότητες, κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες, περιβαλλοντικές συνθήκες στη γειτονιά και επαγγελματικές ή οικογενειακές ευθύνες μπορεί να τους εμποδίζουν να διατηρήσουν τη σωματική τους δραστηριότητα κατά την ενηλικίωση», τόνισε ο Nagata.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο American Journal of Preventive Medicine.
