Για το κόλλημα με τον Mark Lanegan ευθύνεται ο Chris Cornell, αλλά όχι με τον τρόπο που φαντάζεται κανείς. Είχα γράψει σε παλαιότερο κείμενο πως είχα δει Chris Cornell την δεκαετία του ’90 στην Αγγλία, χωρίς να ξέρω ποιος είναι εκείνος και οι Soundgarden. Σε μία acoustic εμφάνιση, έπιασε εκτός από τα δικά του και κομμάτια από άλλες grunge μπάντες. Κάποια στιγμή, έφτασε στο Bed of Roses των Screaming Trees. Μέχρι και σήμερα δεν ξέρω αν ευθύνεται η φωνή του Cornell που με μύησε σε μία άλλη μπάντα, αλλά η αγάπη για τον Mark Lanegan ξεκίνησε εκεί. Σε ένα μικρό μουσικό venue με αποτέλεσμα να γεμίσει το δωμάτιο κασέτες.
Στην παρέα ούτως ή άλλως ακούγαμε ροκ. Τα μεγάλα μας αδέρφια και ξαδέρφια έπαιξαν βασικό ρόλο σε αυτό. Πέρα από τα ελληνικά ακούσματα της εποχής που ξεκινούσαν από τους Ενδελέχεια και έφταναν μέχρι τα Μωρά στη Φωτιά, όλο το ξένο ρεπερτόριο ερχόταν από τα περιοδικά και μάλιστα σε μία περίοδο που οι μισοί μαθητές ήταν μεταλλάδες. Το grunge ωστόσο είχε το κοινό του. Με τους Nirvana, τους Mudhoney, τους Soundgarden και τους Alice in Chains. Αυτά δεν θέλουν επεξηγήσεις, γιατί οι μπάντες αυτές πέρασαν από τις ζωές όλων μας. Και επηρέασαν τον κάθε από εμάς -και συνεχίζουν να τον επηρεάζουν- με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο.
Όμως κάποια πράγματα έχουν ξεχωριστή θέση στη μνήμη και ειδικά ο Mark Lanegan που τον κρατούσαμε μέσα στην καρδιά μας σαν φυλαχτό. Από τους μεγάλους του grunge, ήταν ο μόνος που δεν είχε καταφέρει να πάρει η ηρωίνη. Σκεφτόμασταν όλη αυτή την κατάσταση με τον Kurt Cobain και τον Layne Staley και λέγαμε με τους φίλους «μην φύγει κι άλλος ρε γαμώτο». Κυρίως μην φύγει ο Lanegan. Γιατί; Γιατί ο Lanegan συμβόλιζε για εμάς πολλά πράγματα. Ήταν ένας αδιανόητος πουθενάς της ροκ, ακριβώς σαν εμάς, που εταιρείες όπως η Sub Pop του έδωσαν την εταιρεία να αναδειχθεί. Μαζί με ένα μάτσο περίεργους τύπους, έφτιαξαν δίσκους που θα μείνουν για πάντα στο χρόνο. Και τον ζηλεύαμε γιατί εκτός από την ευκαιρία, είχε και το ταλέντο. Όσο γράφω, τόσο σκέφτομαι πόσο σπουδαίες ήταν οι φωνές που πέρασαν από το grunge. Και πόσο χαρακτηριστικές η κάθε μία ξεχωριστά. Ο ανατρεπτικός Cobain. O Staley που έσπαγε το φράγμα του αδιανόητου. Ο ρομαντικά επιθετικός Cornell. Κάπου εκεί, υπήρχε και αυτή η μπάσα και ταυτόχρονα μελό φωνή του Mark Lanegan. Δεν είχε σχέση με τίποτε που είχαμε ακούσει, δεν θύμιζε καν τραγουδιστής της grunge και σκεφτόμασταν πως αν όλοι αυτοί είχαν ευκαιρία να γίνουν ροκάδες, ίσως να μπορούμε και εμείς.
Θυμάμαι βραδιές που κλείναμε στούντιο για να παίξουμε στην Αθήνα. Στο ‘‘Π’’ στην Ηλιούπολη του Γιώργου Ποντίκη. Στα παιδιά στο Terra στον Άγιο Δημήτριο. Στην Ηχορύπανση κοντά στο Νομισματοκοπείο γιατί γινόταν χαμός και νόμιζες ότι πας να δώσεις grunge συναυλία. Μέσα σε όλα αυτά τα κομμάτια, υπήρχε χώρος για Lanegan. Πάντα υπήρχε χώρος για Lanegan. Μέσα σε όλα τα προβλήματα υγείας του, τα αμέτρητα τσιγάρα που κάπνισε και τα μπουκάλια ποτό που κατέβασε, αναρωτιόσουν πως μπορούσε αυτός ο άνθρωπος να σταθεί στη σκηνή και να τραγουδήσει. Ήμουν μέσα όταν είχε έρθει στο Gagarin. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα τον Mark Lanegan από κοντά και που προφανώς δεν είχε καμία σχέση με ό,τι έβλεπες στα βίντεο των παλιών συνεντεύξεων των 90s. Όμως συνέβη και κάτι άλλο που δεν το περιμέναμε. Είχαμε πλέον σταματήσει απλά να χτυπιόμαστε με τον Lanegan. Είχαμε μεγαλώσει και τώρα θέλαμε κάτι διαφορετικό. Θέλαμε να τον απολαύσουμε. Στο One Way Street. Στο Bed of Roses. Στο Sister. Η εξέλιξη του Mark Lanegan σε ωθούσε να ανακαλύψεις ένα νέο τρόπο ακρόασης, όπως και εκείνος ανακάλυπτε τους ήχους που πάντα ήθελε στη μουσική. Το έλεγε άλλωστε. «Δεν μπορώ τα ίδια και τα ίδια. Η μουσική είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Εξελίσσεται και εγώ ήθελα πάντα να ανακαλύπτω έναν καινούργιο ήχο».
Έχουν συμβεί και συμβαίνουν τόσα πράγματα στον κόσμο, που ο θάνατος του Mark Lanegan μπήκε στην ύλη των περισσοτέρων σάιτ του διαδικτύου, ως μία συμπληρωματική είδηση 100 λέξεων, σαν ένα μικρό κείμενο για να γεμίσει η ροή. Σαν κάτι απλά για να κουμπώσει το παζλ των ειδήσεων. Δεν μου κάνει εντύπωση. Θυμάμαι έναν παλιό συντάκτη του Rolling Stone που ούτε καν θυμάμαι το όνομά του, να λέει σε ένα ντοκιμαντέρ για τους Nirvana ότι «Οι ροκσταρς γίνονται αθάνατοι μόνο όταν φεύγουν επεισοδιακά». Και ίσως να είναι σωστό αυτό. Όμως ο Mark Lanegan έζησε μέσα από την μουσική του μία εξίσου επεισοδιακή ζωή. Με μπάσες φωνές και μπερδεμένα πεντάγραμμα, πετώντας νότες που δεν ήθελε και βάζοντας όργανα πουν έδειχναν να βγάζουν νόημα. Ήπιε και κάπνισε, αγάπησε και έκλαψε, μας χαιρέτησε στέλνοντας φιλιά από μακριά και, σήμερα, έκλεισε την αυλαία των παλιών του grunge. Σήμερα, θα έπρεπε να ήταν μία μαύρη μέρα για το ροκ. Μία ημέρα που τα μουσικά σάιτ να ντυθούν στα μαύρα και τα περιοδικά να ξαναγράψουν τον περίφημο τίτλο ‘‘Grunge is Dead’’ που έγραψαν για τον Kurt Cobain.
Αρκεί όμως πάντα ένα κομμάτι. Τα τρία πρώτα δευτερόλεπτα από έναν ήχο που σου θύμιζε κάτι όταν ήσουν μικρός. Και απαιτεί ακόμα λιγότερο για να το ξαναβρείς και να θυμηθείς ποιος είσαι. Όπως τώρα με το Nearly Lost You που ακούγεται στα ηχεία μου με το κατακόκκινο μαλλί του Mark Lanegan και την επιστροφή στη νιότη. Στον ήχο που σε ξεσήκωσε και έκανε την καρδιά σου να χτυπά πιο δυνατά, δίνοντας έμπνευση για πράγματα που μοιράστηκες ή και που δεν μοιράστηκες. Αλλά η φλόγα ήταν πάντα εκεί.
Και όταν κάποτε η δική μας σβήσει, εκείνη του Mark Lanegan θα συνεχίσει να υπάρχει. Υπάρχει κάτι καλύτερο που να θέλει ένας αληθινό ρόκσταρ; Φυσικά και όχι. Γιατί ό,τι και αν γράψουμε ή δεν γράψουμε, όσο πενθήσουμε ή απλά το ρίξουμε στο χορό, ο Mark Lanegan έζησε την ζωή του όπως την ήθελε. Σαν αληθινός σταρ που ποτέ δεν τον ένοιαξε να μιμηθεί και ποτέ του δεν βολεύτηκε με τα ημίμετρα. Αυτοί οι τραγουδίστες, αυτοί οι ρόκσταρ, δεν είναι θεοί. Είναι άνθρωποι όπως όλοι μας. Πεθαίνουν όμως ευτυχισμένοι. Είναι από τους λίγους που μπορούν στην τελευταία ανάσα να χαμογελάσουν αν μπορέσουν και να ψελλίσουν:
«Τα κατάφερα».
