«Το μόνο που μπορούμε πραγματικά να αποφασίσουμε είναι μονάχα το τι θα κάνουμε με το χρόνο που μας δίνεται» συμβουλεύει ο μάγος Γκάνταλφ τον καλοκάγαθο «κουβαλητή» του δαχτυλιδιού Φρόντο, όταν ο τελευταίος παραπονιέται για τα δεινά της εποχής του. Λόγια που μέχρι σήμερα φαντάζουν σοφά, ιδιαίτερα στους μεμψίμοιρους καιρούς που ζούμε. Μια συμβουλή γραμμένη από τον «γίγαντα» Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, ο οποίος ήρθε στη ζωή μια χειμωνιάτικη ημέρα σαν και αυτή το 1892.
Τον Τόλκιν μπορούμε να τον θυμόμαστε για πολλά. Για μερικά από τα πλέον ευπώλητα βιβλία όλων των εποχών, για τις ιστορίες του που μπόλιασαν τη σύγχρονη κουλτούρα της εποχής μας, για την έμπνευση που έδωσε σε ένα κάρο άλλους καλλιτέχνες –όπως οι πληθωρικοί Led Zeppelin στο μαγευτικό «Οver the Hills and Far Away» ή το θρυλικό Lord of the Rings επεισόδιο του South Park. Κυρίως όμως αξίζει να τον θυμόμαστε για τον τρόπο με τον οποίο υπενθύμισε στην υφήλιο την τρομερή σαγήνη που κρύβουν οι μύθοι, δίνοντας τη δυνατότητα σήμερα πια πράγματα που λογίζονταν ως κατάλληλα μονάχα για geeks να θεωρούνται (και δικαίως) cool.
Το δικό του τεράστιο δημιούργημα, ένα ξεχωριστό μυθολογικό σύμπαν, συμπίλημα εκατοντάδων διαφορετικών αναφορών, λειτούργησε και λειτουργεί ως πρεσβευτής της φυσιογνωμίας της πατρίδας του, της Μεγάλης Βρετανίας. Μιας χώρας για την οποία πολέμησε, τραυματίζοντας αιώνια τον ψυχισμό του στα ανθρωποφάγα πεδία μάχης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί όπου έχασε τόσους και τόσους συμπολεμιστές και φίλους. Εκεί από όπου άντλησε και τις πιο σκοτεινές πλευρές της φαντασίας του· στα χαρακώματα που θυμίζουν τις φωτιές της Μόρντορ.
Ο κόσμος του συγγραφέα είναι απέραντος, σε τοπία, φυλές, εποχές και χαρακτήρες. Και ο καθένας μπορεί, εάν ψάξει αρκετά, να βρει εκείνη την ιστορία με την οποία θα ταυτιστεί. Όπως εγώ που στα εφηβικά μου αναγνωστικά «καψίματα» βρήκα τον ήρωά μου –έναν μυθολογικό James Dean με το όνομα Τούριν.
Μια όχι και τόσο γνωστή ιστορία του Πατέρα της Φαντασίας
Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών είναι τριλογία βιβλίων ενώ το Χόμπιτ μονάχα ένα. Στο σινεμά τα είδαμε και τα δύο τριπλά, μιας και ο αγαπητός Πίτερ Τζάκσον είπε να το τραβήξει λιγάκι παραπάνω –αν το έκανε για τα λεφτά, τη δόξα ή την καλλιτεχνική ελευθερία δε θα το μάθουμε ποτέ, ομολογούμε όμως ότι και τα τρία αυτά κανείς ποτέ δε μίσησε.
Τα έργα όμως του Τόλκιν δεν είναι μόνο αυτά, είναι και το μεγαλεπήβολο Σιλμαρίλλιον όπου παρουσιάζεται όλη μυθολογική δομή πριν τις ιστορίες που ξέρουμε. Είναι πολλά άλλα, και ανάμεσά τους και το προσωπικό αγαπημένο «Τα παιδιά του Χούριν» (εκδ. Αίολος).
Αν στο μυαλό σας έχετε την αίσθηση παραμυθιού ή έπους που αποπνέουν οι ταινίες, καλύτερα εδώ να τη ξεχάσετε. Τα πράγματα στο εν λόγω βιβλίο είναι πιο σκοτεινά και φέρνουν στο νου αρχαία τραγωδία· με όλες τις αναποδιές και «στραβοτιμονιές» που μπορούν να συμβούν, όπως δηλαδή και στην πραγματική ζωή.
Ο Τούριν είναι γιος του Χούριν. Ψηλός, ωραίος, ευθυτενής, μεγάλος πολεμιστής αλλά κάπως «αλήτης». Όταν αρχίσουν να τον βρίσκουν οι συμφορές εκείνος δε θα κρυφτεί, αντίθετα θα έρθει αντιμέτωπος μαζί τους ρίχνοντας μπουνιά στο μαχαίρι. Θα χάσει δικούς του ανθρώπους, θα βρεθεί να ζει με τα Ξωτικά, θα τον ερωτευτεί κάποια που δεν πρέπει, θα βρεθεί εξόριστος, κυνηγημένος, θα τα κάνει μαντάρα ξανά και ξανά. Όχι από ατυχία ή από την άδικη μοίρα αλλά από τον δικό του σαρκοφάγο εγωισμό –κάτι σαν την μήνι του Αχιλλέα.
Και οι κατηφόρες και ανηφόρες δεν έχουν σταματημό: αποσυνάγωγος, σύμβουλος βασιλιάδων, παράνομος ληστής, προασπιστής των αδυνατών, προδότης. Στο τέλος όλοι θα τον τρέμουν, άνθρωποι και ξωτικά, δράκοι και τελώνια.
Ο Τούριν είναι ένας αντιήρωας σε ένα ηρωικό σύμπαν που κάνει το ένα μοιραίο λάθος μετά το άλλο. Λεπτομέρειες δε θέλουμε να δώσουμε άλλες για αποφυγή spoiler μιας και πραγματικά αξίζει να διαβάσετε την ιστορία αυτού του άντρα· του Τούριν Τούραμπαρ που έκανε τόσα και τόσα για να βρεθεί τσακισμένος από έναν καταραμένο έρωτα.
Ο Τζ. Ρ. Ρ όπως είπαμε και στην αρχή μας χάρισε πολλά. Και σήμερα, στην επέτειο της γέννησής του, δεν χρειάζεται να θρηνούμε το γεγονός πως δεν είναι εδώ και καιρό πια μαζί μας. Αφού είναι σίγουρο πως όπου και να βρίσκεται θα συνεχίζει να αφηγείται τις μυθικές ιστορίες του, καπνίζοντας βαρύ καπνό στην πίπα του, πίνοντας «σκοτσέζικο τσάι» δίπλα σε ένα αναμμένο τζάκι.
