Οι σημερινοί συγγραφείς, κριτικοί βιβλίων, ιστορικοί και ακαδημαϊκοί, θα πουν ότι ο Ντίκενς υπήρξε ηγετική μορφή για την αγγλική λογοτεχνία. Και δεν έχουν άδικο. Υπάρχουν όμως πολλοί και διάφοροι λόγοι για να θαυμάσει κανείς τον Ντίκενς. Ο σημαντικότερος για μένα, ήταν το πείσμα του.
Δεν είναι μόνο ότι αναγκάστηκε να δουλέψει σε εργοστάσιο σε εξαντλητικές ώρες και απάνθρωπες συνθήκες (σ.σ.: για να καλύψει τα χρέη του πατέρα του ο οποίος είχε φυλακιστεί). Κυρίως, είναι γιατί μέσα από τα διηγήματα του, έδωσε μία γερή σφαλιάρα στην υποτιθέμενη comme il faut ευρωπαϊκή κοινωνία του 1800 και κυρίως στην συντηρητική Αγγλία που, αν και καμάρωνε για την Βικτωριανή εποχή της, είχε μοναδικές «τρύπες» στο σύστημα της για το πώς αντιλαμβανόταν τον άνθρωπο και την θέση του στον (τότε) σύγχρονο κόσμο.
Μπορεί λοιπόν να θεωρείται μία λογοτεχνική διάνοια λόγω των διηγημάτων του, αλλά οι ιστορίες του έρχονται κοντά στην πεζογραφία εξαιτίας του παλμού που έχουν οι καθημερινοί του ήρωες - με εξαίρεση την παρουσία του υπερφυσικού που συμβαίνει σε νουβέλες όπως η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία».
Στο Ratpack είμαστε φανς του για έναν και βασικό λόγο: γιατί μέσα από τις ιστορίες του, μάθαμε να αγαπάμε λίγο περισσότερο το διάβασμα και τις λέξεις. Μάθαμε να τις θεοποιούμε με την λογική του Σωκράτη στις Νεφέλες του Αριστοφάνη. Ο Ντίκενς, ο οποίος έφυγε μια μέρα σαν τη σημερινή το 1870, είναι ένας από τους λίγους αυτούς μεγάλους συγγραφείς που έδωσαν θεία υπόσταση στις Λέξεις κάνοντάς μας λίγο καλύτερους.
Από τα δεκάδες που έγραψε, εστιάζουμε στα 4 ακόλουθα βιβλία, τα οποία πέρα από πολυδιαβασμένα δεν είναι τυχαίο ότι έχουν φτάσει στη μικρή και την μεγάλη οθόνη.
1. Μεγάλες Προσδοκίες (1861)
Μαζί με το «Όλιβερ Τουίστ», υπήρξε από εκείνα τα βιβλία που μας έβαλαν στην εφηβεία και του οποίου τα νοήματα μας συνόδευσαν σε όλη μας τη ζωή. Για την μέγιστη αξία της ηθικής εκπαίδευσης, για την εξαπάτηση που δεσπόζει μέχρι σήμερα (και κυρίως στην εκμετάλλευση των μικρών παιδιών), αλλά και το μέγιστο όπλο του ανθρώπου απέναντι στο Κακό: την καλοσύνη. Όλα αυτά, μέσα από ένα δυναμικό μυθιστόρημα που ακροβατεί εξαιρετικά ανάμεσα στο δράμα και το χιούμορ, θυμίζοντας πως οι αξίες δεν πεθαίνουν ποτέ.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
2. Νίκολας Νίκλεμπι (1838)
Ίσως από τα σκληρά βιβλία του Ντίκενς, που ρίχνουν μία δυνατή κλωτσιά στο εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής και κυρίως στα σχολεία του Γιόρκσαϊρ όπου στέλνονταν τα άπορα και ανεπιθύμητα παιδιά. Οι περιπέτειες του Νίκολας, η δύσκολη ζωή του φίλου του Σμάικ και η εκμετάλλευση των παιδιών από τον κύριο Σκουίρς, δείχνουν την κοινωνική εξαθλίωση και το σάπιο εκπαιδευτικό σύστημα σε όλη του την μεγαλοπρέπεια, σε μία εποχή που η χώρα βίωνε την ακμή της.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δαρδανός.
3. Ζοφερός Οίκος (1853)
Κρατικό σύστημα. Δαιδαλώδης γραφειοκρατία. Δικαστική υπεροψία μέσα σε ένα μηχανισμό που τσουβαλιάζει κάθε κατάσταση στο ίδιο καζάνι. Αυτό άλλωστε πρέπει να σκεφτόταν και ο ίδιος ο Ντίκενς όταν έδινε τα ονόματα στους πολιτικούς του βιβλίου για να δείξει ότι όλοι είναι το ίδιο (σ.σ.: Μπουνλ, Κουνλ, Νουνλ, Ντουνλ κλπ). Όσοι έχουν τα χρήματα μπορούν να ξεφύγουν και όσοι είναι φτωχοί αποδέχονται την σκληρή μοίρα σε μία Μεγάλη Βρετανία που κορδώνεται για την ανάπτυξη της. Ο Ζοφερός Οίκος είναι ένα διαχρονικό και πάντα επίκαιρο βιβλίο.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.
4. Ιστορία Δύο Πόλεων (1859)
Τόσο κλασσικό, τόσο αγαπημένο, τόσο σημαντικό για την λογοτεχνία. Πριν γίνει μυθιστόρημα δημοσιευόταν σε συνέχειες σε έντυπο που συνεργαζόταν ο συγγραφέας. Μία ιστορία που εξελίσσεται παράλληλα σε Λονδίνο και Παρίσι κατά την διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης και που εκτός από το να παρουσιάζει τον κοινωνικό αναβρασμό, εμφανίζει γεγονότα και χαρακτήρες που συνδέονται με την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την απληστία και τη φτώχεια, τον φανατισμό και την διαφθορά της ανθρώπινης συνείδησης. Ο μεγάλος Ζαν-Πολ Σαρτρ, είχε αναφερθεί στο βιβλίο λέγοντας «Όταν το τελείωσα έγινα καλύτερος άνθρωπος».
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας
