Έχουν περάσει 114 χρόνια από τότε που ο Τζέιμς Μπάρι ανέβασε για πρώτη φορά την θεατρική παράσταση του Πήτερ Παν. Μία ιστορία που έμελλε να γίνει παραμύθι. Ένα παραμύθι που ερχόταν να διδάξει πόσο απογοητευτικός και βαρετός ήταν ο κόσμος των ενηλίκων και πόσο σημαντικό είναι να διατηρείς ζωντανό το παιδί μέσα σου. Όλα αυτά με την βοήθεια ενός αγοριού που αρνούταν να μεγαλώσει, που οι χαρούμενες σκέψεις του έδιναν υπερφυσικές ικανότητες και που ευχόμασταν να ανοίξει το παράθυρο μας για να πολεμήσουμε μαζί του τον Κάπτεν Χουκ.
Ο Μπάρι, που σαν σήμερα γεννήθηκε για να κάνει αυτόν τον κόσμο να ξεχαστεί για λίγο στη φαντασία, υπήρξε μία εμβληματική μορφή για την παιδική λογοτεχνία. Υπήρξαν όμως και άλλοι που τα κατάφεραν το ίδιο καλά ή και ακόμη καλύτερα. Τα παρακάτω 4 παραμύθια δεν είναι ιστορίες του Άντερσεν, ούτε διδάγματα των Γκριμ. Είναι απλά καλοδουλεμένη παιδική λογοτεχνία, που φρόντισε να ετοιμάσει το μυαλό μας για τα εφηβικά χρόνια και να μας κάνει λίγο καλύτερους ανθρώπους για την κοινωνία.
Ξεχωρίζουμε τα παρακάτω 4 και τα θυμόμαστε με αγάπη μέχρι και σήμερα.
1. «Οι Πειρατές της Καμινάδας» του Ευγένιου Τριβιζά
Θα μπορούσα να σκεφτώ δεκάδες βιβλία του Τριβιζά που μετά την τελευταία σελίδα αφήνουν ένα μεγάλο μάθημα για ένα μικρό παιδί. Όμως κανένα δεν παρουσιάζει την αξία της πραγματικής φιλίας, όπως το έκαναν οι Πειρατές της Καμινάδας. Μέσα από ένα τρελό και αδιανόητο ευφάνταστο σύμπαν, όπου δύο πειρατές προσπαθούν να απαγάγουν τον Άγιο Βασίλη, ξεκινά ένα ταξίδι από κακόφημα πανδοχεία και στοιχειωμένους πύργους και καταλήγει μέχρι σε ζούγκλες και παλάτια. Γιατί μπορεί μέχρι σήμερα να έχουν γραφτεί εκατοντάδες βιβλία για την φιλία και τις αξίες που καλείται να έχει ένας άνθρωπος, αλλά κανένας δεν κατάφερε να το κάνει με τόσο ξεχωριστούς χαρακτήρες και ακόμη πιο ξεχωριστά στόρι όπως ο Τριβιζάς. Είναι ένα παραμύθι που δεν θα παλιώσει ποτέ και που στην ουσία δεν πουλάει παραμύθια.
2. «Ελληνική Μυθολογία» της Σοφίας Ζαραμπούκα
Μία ακόμα μεγάλη κυρία της παιδικής λογοτεχνίας, την οποία λάτρεψαν οι μπαμπάδες μας για την άνευ όρων αγάπη της προς την αρχαία ελληνική γραμματεία. Μέχρι και σήμερα γράφει και εικονογραφεί η ίδια τα βιβλία της και βλέπει κάθε παραμύθι ως μία ευκαιρία για περαιτέρω μάθηση. Πριν εξερευνήσω από απλή περιέργεια την Ησιόδια Κοσμογονία, την πρώτη μυθολογία την έμαθα από την Σοφία Ζαραμπούκα μέσα από μία υπέροχη συλλογή 9 βιβλίων που σε ταξιδεύει σε έναν κόσμο που δεν ήξερες καν ότι υπάρχει. Η Ζαραμπούκα πήρε ένα από τα πιο κλασσικά αριστουργήματα της αρχαίας εποχής και το μετέτρεψε σε ένα υπέροχο παραμύθι που σε έκανε να αγαπήσεις την ελληνική μυθολογία από την πρώτη κιόλας σελίδα.
3. «Ο Πόλεμος των Κουμπιών» του Λουί Περγκό
Η σκέψη που έκανα πάντα, ήταν πως ο Πόλεμος των Κουμπιών ήταν για τα αγόρια ότι ο Μικρός Πρίγκιπας για τα κορίτσια. Ένα ειλικρινές διήγημα που καλείται να βάλει τον αναγνώστη να διαλέξει μία από τις δύο «συμμορίες», να χτυπηθεί και εκείνος με γυμνά χέρια ή και κρατώντας ξύλα και να πάρει για λάφυρα μία μεγάλη χούφτα με κουμπιά από τον «εχθρό» που κατάφερε να νικήσει. Και αν όλο το παραπάνω ακούγεται διασκεδαστικό όταν το διαβάζεις σαν παιδί, πρέπει να μεγαλώσεις για να αντιληφθείς το αντιπολεμικό μήνυμα του Περγκό και την τεράστια αξία που δίνει στις λέξεις «άνθρωπος» και «ελευθερία». Είναι ένα βιβλίο που θέλεις να δώσεις στο παιδί σου λίγο πριν μπει στην εφηβική ηλικία, για να διασκεδάσει, να προβληματιστεί, να αρχίσει να έχει τις πρώτες αντιλήψεις για την κοινωνία τριγύρω του. Τραγικό γεγονός πως ο αντιμιλιταριστής Περγκό, πέθανε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μόλις 33 ετών.
4. «Όλιβερ Τουίστ» του Καρόλου Ντίκενς
Ένα παραμύθι που θέλει να ταρακούνησει τον ενήλικα που κρύβεται μέσα σου και ο οποίος δεν έχει κατακτήσει ακόμα το σώμα και την σκέψη σου. Μία ιστορία που βροντοφωνάζει «μην γίνεις αυτός ο άνθρωπος που αρέσκεται στο να αδικεί τον συνάνθρωπο του». Γιατί το στόρι του ορφανού Όλιβερ Τουίστ, είναι στην ουσία μία απεικόνιση της τότε κοινωνίας και πόσο επιλεκτικά διαλέγει να αντιμετωπίζει τους πολίτες των κατώτερων στρωμάτων. Δείχνει όμως και κάτι άλλο το οποίο παραμένει διαχρονικό και συνάμα ιδανικό για ένα παιδί: το πόσο μεγάλη αρετή είναι η τιμιότητα και η καλοσύνη και το πόσο σημαντικό είναι να συνεχίσεις να πιστεύεις σε αυτές, ακόμα και όταν έχεις πιάσει κυριολεκτικά πάτο. Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσουν όλα τα παιδιά και, εδώ που τα λέμε, ακόμα περισσότεροι ενήλικες.
