Η 22 Σεπτεμβρίου, είναι η «Ημέρα χωρίς Αυτοκίνητο» και το βασικό ερώτημα είναι το εξής: μπορούμε να απαρνηθούμε το αυτοκίνητό μας, έστω για ημέρα;
1500 πόλεις της Ευρώπης, κλείνουν το κέντρο τους για τα αυτοκίνητα και λένε στους πολίτες «υπάρχουν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τα ποδήλατα, ακόμα και τα ποδαράκια σας». Και μην αρχίσουμε τώρα παρακαλώ πολύ τη συζήτηση για τις υποδομές που υπάρχουν στις περισσότερες μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, εκεί όπου τα ΜΜΜ λειτουργούν «ρολόι» και υπάρχουν ποδηλατόδρομοι και πεζόδρομοι για να περπατήσει κανείς με ασφάλεια, χωρίς αυτοκίνητα να κλείνουν τις διαβάσεις πεζών και μηχανάκια που κάνουν κατάληψη στο πεζοδρόμιο – είναι γνωστά όλα αυτά και καταγεγραμμένα, όπως γνωστή και καταγεγραμμένη είναι και η καφρίλα μας, η αγένειά μας, η έλλειψη σεβασμού στο δρόμο και η έλλειψη οδηγικής παιδείας που μας διακρίνει. Από την άλλη πλευρά όμως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα πράγματα έχουν βελτιωθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια, το Μετρό στην Αθήνα έχει δώσει λύσεις και ανάσες, το Μετρό στη Θεσσαλονίκη δεν είναι πλέον «μακέτο», το τραμ εξυπηρετεί αρκετούς συμπολίτες μας, υπάρχει προαστιακός, άρα σε σχέση με 15 χρόνια πριν, κάτι έχει γίνει.
Γαλανόλευκη νοοτροπία
Φοβάμαι όμως πως δεν έχει να κάνει με το αν έχουμε σταθμό Μετρό κοντά στο σπίτι μας ή μας εξυπηρετεί το τάδε λεωφορείο ή τραμ. Είναι θέμα γενικότερης κουλτούρας του Έλληνα, το περιβόητο «παίρνω το αμάξι ακόμα και για να πάω στο περίπτερο για τσιγάρα». Οι περιβαλλοντικές εκκλήσεις δεν μας έχουν συγκινήσει. Η αύξηση της τιμής της βενζίνης δεν μας έχει πτοήσει. Η ταλαιπωρία που περνάμε κάθε μέρα στους δρόμους μποτιλιαρισμένοι ή οι ώρες που τρώμε για να παρκάρουμε και τα νεύρα μας που φτάνουν σε θερμοκρασία βρασμού, δεν μας έχουν κάνει να σκεφτούμε εναλλακτικούς τρόπους να πάμε στη δουλειά μας. Ούτε το «καμπανάκι» του γιατρού, το «πρέπει να περπατάς μέσα στη μέρα, κόψε την καθιστική ζωή» μας ταρακούνησε. Διότι στην τελική, δυο πράγματα δεν μπορείς να αφαιρέσεις από τον Έλληνα, ούτε με χειρουργική επέμβαση: την προσκόλλησή του στο αυτοκίνητό του και το κινητό του. Τα δυο αυτά, είναι προέκταση των χεριών του – το δε αυτοκίνητο, συχνά είναι προέκταση και άλλων πραγμάτων, όπως του ανδρισμού του…
Το να αφήσει κάποιος το αυτοκίνητό του για μια ημέρα, μπορεί να είναι «τρεντιά», «μόδα», ένας τρόπος να σπάσουμε πλάκα ή να «γίνουμε εναλλακτικοί». Δεν ξέρω αν μπορεί να είναι η σκανδάλη που θα πυροδοτήσει μια πραγματικά σοβαρή σκέψη, για το πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις μας και να βρούμε άλλους τρόπους να πηγαίνουμε στη δουλειά μας και να γυρίζουμε. Να περπατάμε περισσότερο, να βγάλουμε εκείνο το ποδήλατο από την αποθήκη που πήραμε πριν χρόνια, να δούμε ποιες συγκοινωνίες βολεύουν – κι ας πρέπει να αλλάξουμε δυο και τρεις συγκοινωνίες για να φτάσουμε, σάμπως με το αυτοκίνητο κάνουμε λιγότερη ώρα; Μακάρι πάντως, η αφορμή της «Ημέρας χωρίς Αυτοκίνητο», να είναι πραγματικά η μέρα που θα μας κάνει να δούμε το αυτοκίνητό μας με λίγο διαφορετικό μάτι: ως το μέσο που θα καβαλήσουμε για να πάμε ταξίδι ή εκδρομή. Ή το όχημα που θα πάρουμε το βράδυ της Παρασκευής ή το μεσημέρι της Κυριακής για να βγούμε για ποτό ή φαγητό. Αλλά στην καθημερινότητά μας, ας το αφήσουμε να «ξεκουραστεί» λίγο παραπάνω, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα κουραστούμε εμείς λιγάκι παραπάνω – ίσως τελικά και να αξίζει τον κόπο.
