Με τόσο πλούσιο λεξιλόγιο που έχει η ελληνική γλώσσα, είναι το πιο εύκολο πράγμα το να καταλήξεις και να βρεις συνώνυμα για τις περισσότερες λέξεις που υπάρχουν εκεί έξω. Αν όχι οι λέξεις τότε σίγουρα φράσεις. στην περίπτωση της δυστυχίας μπορούμε να κάνουμε το ίδιο, ειδικά για όσους γνωρίζουν την γλώσσα, γνωρίζουν πώς με αυτό τον τρόπο θέλουμε να τονίσουμε την κακή ιδιότητα ή γενικότερα αρνητικές καταστάσεις και συμπεριφορές.
Πέρα όμως από το γλωσσολογικό, το σημαντικότερο είναι το υπαρξιακό. Γιατί; Γιατί μας διαχωρίζει από τα υπόλοιπα ζώα στο σημείο που μας κάνει αναρωτιόμαστε όχι μόνο για την ίδια μας την ύπαρξη, αλλά για τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε να αντιμετωπίσουμε την κακοτυχία μας. Έχουν γραφτεί εκατομμύρια συμπεριφορικά βιβλία για την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου και το πώς εκλαμβάνει μία κακή είδηση και πώς αυτή η μάλιστα παίζει ρόλο στην μετέπειτα εξέλιξη του χαρακτήρα του. Μετά από ένα δυστυχές συμβάν δεν είμαστε ποτέ ίδιοι. Νομίζουμε πως είμαστε. Μπορεί να υπάρχει μία ομαλότητα μπορεί από το χάος να ξαναπερνάμε στην τάξη, αλλά τα σημάδια μίας αρνητικής κατάστασης που έχουμε βιώσει, αφήνει πάντα τα σημάδια της. Τόσο για εκείνους που δεν το αποδέχονται όσο και για τους άλλους που έχουν την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να αλλάξουν τη δυστυχία αυτή.
Είναι περιττό να κάτσει να εξηγήσει κανείς γιατί ο άνθρωπος αισθάνεται δυστυχισμένος. Το αξιοπρόσεκτο της υπόθεσης είναι να αναρωτηθεί κανείς γιατί γίνεται δέσμιος της δυστυχίας του. Ποιος είναι δηλαδή ο λόγος αυτό, Που γονατίζει το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων και δεν τους αφήνει να συνεχίσουν ή να προχωρήσουν. η δυστυχία στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων είναι μια βαριά λέξη όπου τη συνδέουν κυρίως με την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. εξίσου δυστυχισμένο όμως μπορεί να είναι και κάποιος ο οποίος είναι άνεργος για πολύ καιρό ή και κάποιος άλλος ο οποίος βγήκε από μια μακροχρόνια σχέση. ο Φρόιντ ήταν ο πρώτος που κατάφερε να διαχωρίσει την νευρωτική υστερία όπως την ονόμαζε από τη δυστυχία. Σε αντίθεση με την πρώτη, η δυστυχία είναι μια φυσιολογική κατάσταση. Θα γράψει αργότερα ο Φρόιντ στο «Mελέτες για την Υστερία» πώς αν καταφέρουμε να φροντίσουμε την ψυχική μας υγεία θα έχουμε ένα υγείες οργανισμό για να μπορέσει να αντιταχθεί στη δυστυχία μας. Και για τον Φρόιντ η δυστυχία είναι η ψυχική εντροπία. Είναι μια διαρκής κατάσταση όχι πάντα μακροχρόνια, όπου και η σκέψη και η αντίληψη του ανθρώπου κατά τη διάρκεια της, επηρεάζουν αρνητικά τον ψυχισμό του. Πάλι όμως υπάρχει ένα γιατί. Γιατί δεν μπορούμε απλά να δεχτούμε την δυστυχία ως μια ανθρώπινη, γήινη, θνητή κατάσταση;
Η απάντηση βρίσκεται στον θάνατο. Όπως η μακροχρόνια δυστυχία κάνει τον άνθρωπο να επιθυμεί το θάνατο, η βραχυχρόνια τον οδηγεί να τον σκέφτεται έντονα. Η διαφορά έρχεται στη χρήση του θανάτου. Σε μία μακροχρόνια δυστυχία, ο Θάνατος εμφανίζεται ως λυτρωτής. Ως ο απόλυτος σωτήρας όλων των δεινών της ανθρώπινης ύπαρξης. Ένας πατέρας για παράδειγμα που έχει χάσει το παιδί του, μπορεί να μην επιθυμεί το θάνατο καθημερινά αλλά τον καλωσορίζει. Ενίοτε, τον σκέφτεται έντονα ή παρακαλεί για εκείνον. Αντίθετα ενός άνθρωπος που πρόσφατα έχασε τη γη καλά τα πόδια του και έχει βυθιστεί μέσα στη δυστυχία, απλά σκέφτεται το θάνατο ως απειλή. Ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να χτυπήσει την πόρτα και ο εκάστοτε από εμάς να συνειδητοποιήσει, πως δεν έχει προλάβει να χαρεί ή να ευτυχίσει σύντομα λόγω της δυστυχίας του. Αυτό το ψυχικό ξέσπασμα είναι που φέρνει πολλά από τα ψυχοσωματικά επεισόδια που βιώνουμε, με αρκετό κόσμο να ανέχεται αυτή την κατάσταση για πάρα πολλά χρόνια. Έχουμε λοιπόν το φόβο του θανάτου και τη λύτρωσή του θανάτου. Δύο πράγματα τελείως διαφορετικά αλλά με τον ίδιο γνώμονα, την ανθρώπινη δυστυχία όπου η ακρογωνιαία της σκέψη οδηγεί στον απόλυτο Συμπαντάρχη όπως τον ονόμασε ο δάσκαλος Λιαντίνης. Τον θάνατο.
Εδώ ωστόσο δεν πρόκειται για κάποιο υπαρξιακό πρόβλημα, κάποια αναζήτηση του πνεύματος που σε οδηγεί σε κάποιο παράλληλο ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης. Εδώ υπάρχει απλά μία ψυχική αταξία ς που εμποδίζει τον άνθρωπο να προχωρήσει των δρόμων του σε αυτή τη ζωή. O Φρόιντ είδε σε αυτό το φαινόμενο τον ατομικό ψυχισμό. Ο Έριχ Φρομ, είδε το κοινωνικό αποτέλεσμα. Ένας άνθρωπος που δεν αισθάνεται άνετα με τον εαυτό του λόγω της δυστυχίας και των ψυχοσωματικών, μαρτυρά εύκολα αυτή την εικόνα στο υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Πόσες φορές βλέπουμε κάποιον που αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι περνάει. Ότι δεν μπορεί να ακολουθήσει και πολλές φορές δεν χρειάζεται καν να μαντεύουμε καθότι η νεότερες γενιές δεν έχουν κανένα πρόβλημα να εκμυστηρευτούν ότι βρίσκονται σε κάποια είδους αγωγή ή σε συνεδρίες. Και καθότι η κατάθλιψη όπως θα έλεγε ένας ψυχολόγος έχει πάνω από μία βαθμίδα, οι δυστυχία είναι το νοσηρό αποτέλεσμα. Η υπενθύμιση του ανθρώπου για τον εαυτό του, στο πόσο γήινος είναι και πόσο καταραμένη η θνησιμότητα του.
Γιατί όμως μελωδία η δυστυχία; Γιατί όχι απλά μια κακοφωνία του ανθρώπινου χρόνου που αναγκαζόμαστε να βιώσουμε. Γιατί είναι η δυστυχία που μας κάνει να εκτιμούμε τα όμορφα πράγματα. Είναι οι δύστυχες καταστάσεις που μας χαρίζουν όνειρα για καλύτερες μέρες που περιμένουμε -να βάλουμε το χεράκι μας βέβαια- για να γίνουν πράξη. Και είναι η ποιότητα των σκέψεων αυτών, που διαχωρίζουν την θνητή πικρία της δυστυχίας και την κάνουν την αρχή μιας μελωδίας για ομορφότερα πράγματα. Τόση μεγάλη ανάγκη είναι η ψυχή για τον άνθρωπο, που αγνοούμε τη βαρυθυμιά της λες και είναι ενοχλητικός πονοκέφαλος.
Όλα αυτά, για να φτάσει η ύστατη στιγμή, που να μπορέσει ο καθένας να κοιτάξει τον εαυτό του στα μάτια και στο ερώτημα «Ήρθε η ώρα;», να μπορέσει να απαντήσει «Ναι, γιατί έζησα. Κέρδισα και έχασα, γέλασα και έκλαψα, αγάπησα και μίσησα. Αλλά έζησα».
«Νέκυια σημαίνει να ζήσεις ζωντανός σε όλη τη ζωή σου τη γνώση και τη λύπη του θανάτου σου εδώ στον απάνω κόσμο. Νέκυια σημαίνει να στοχαστείς και να ζήσεις τη ζωή σου όχι μισή αλλά ολόκληρη. Με την απλή, δηλαδή και τη βέβαιη γνώση ότι ενώ υπάρχεις ταυτόχρονα δεν υπάρχεις. Ότι ενώ ζεις αυτό που είσαι, δηλαδή ζωντανός του σήμερα, ταυτόχρονα ζείς κι αυτό που δεν είσαι δηλαδή το νεκρός του αύριο. Η ζωή σου στην ουσία της είναι η δυνατότητα και η δικαιοδοσία της φαντασίας σου. Όχι άλλο»
Δημήτρης Λιαντίνης
