Σχολιάζοντας πέρσι στο επιμύθιο των πυρκαγιών σε Βαρυμπόμπη και Βόρεια Εύβοια αναφερθήκαμε εκτενώς στο σημείο καμπής που ξεκίνησε στην Ηλεία το 2007 και ολοκληρώθηκε στο Μάτι το 2018. Ο αριθμός των θυμάτων ήταν τέτοιος που ακόμα και σήμερα, με πολύ πιο ψύχραιμη ματιά, είναι δύσκολο να χωνέψουμε και να συλλάβουμε το μέγεθος της τραγωδίας. Στο συλλογικό υποσυνείδητο όμως έβαλε ένα όριο που από τότε σημαδεύει κάθε πυρκαγιά που έχει ξεσπάσει από τότε. Το «ποτέ ξανά» δεν έγινε απλά ένα σύνθημα, αλλά και μια έμπρακτη αλλαγή δόγματος στο πώς θα αντιμετωπίζονται πλέον οι πυρκαγιές.
Το είδαμε ακόμα και στο άλλο άκρο της κλιματικής αλλαγής, όταν εκατοντάδες συμπολίτες μας αποκλείστηκαν από τα χιόνια στην Αττική Οδό πριν από μερικούς μήνες. Το «ποτέ ξανά» έγινε πολύ σύντομα «ευτυχώς δεν είχαμε νεκρούς» και ναι, η προστασία της ζωής σε τέτοιες περιπτώσεις είναι απόλυτη και απαραβίαστη συνθήκη, ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζεται, και κυρίως με τις παραλείψεις της, φέρνει μαζί της μια κοινοτοπία η οποία στο μέλλον μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο θανατηφόρα.
Για αυτό και το «Ευτυχώς δεν είχαμε θύματα» δεν αποτελεί επιτυχία.
Οι αυξημένες θερμοκρασίες και ειδικά η ξηρασία που φέρνει η διαρκώς οξύτερη κλιματική κρίση, κάνουν το ξέσπασμα των πυρκαγιών σχεδόν αυτοεκπληρούμενη προφητεία κάθε χρόνο. Οι ελλείψεις της πυροσβεστικής σε μέσα και ανθρώπινο δυναμικό επαλαμβάνονται μονότονα και η επιτυχημένη εκκένωση χωρίς θύματα είναι αυτό που κρατάμε κάθε φορά σαν μοναδική θετική έκβαση. Έχουμε ρίξει τόσο χαμηλά τις προσδοκίες μας και τις ελπίδες μας που μόνο αυτό θέλουμε και επιδιώκουμε.
Τα βίντεο από το φλεγόμενο ξενοδοχείο Amanzoe στο Κρανίδι ήρθε να μας θυμίσει ότι κάτι γίνεται πολύ λάθος.
Αυτή η μοιρολατρική αντιμετώπιση των πυρκαγιών, τόσο σε επιχειρησιακό, όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο έχει δημιουργήσει μια πολύ επικίνδυνη κοινοτοπία του κακού την οποία θα δούμε στα επόμενα χρόνια να γυρίζει και να μας δαγκώνει σαν ουρά σκορπιού. Φέτος η τραγική σεζόν ξεκίνησε από τη Γλυφάδα, τη Βάρη, τη Βούλα και τις τελευταίες ώρες συνεχίζεται στην Άμφισσα, την Ιτέα, τη Φωκίδα, τη Ζάκυνθο και σε πολλές ακόμα εκτάσεις Γης.
Οι πυρκαγιές στον αστικό ιστό είναι πλέον μια κανονικότητα και το να μετράμε σπίτια με υλικές ζημιές και καμένα αυτοκίνητα μια ακόμα στατιστική στο κάτω μέρος των ειδήσεων. Το πένθος των πολύνεκρων πυρκαγιών πήρε όλα μας τα δάκρυα, οργής και θλίψης και απλά βλέπουμε την Ελλάδα να καίγεται. Ακόμα κι αν ξεσπάσει πυρκαγιά στον Εθνικό Κήπο, δεν θα μας κάνει καμία εντύπωση.
Πόση αυτοκαταστροφή να αντέξουμε πια;
Το κακό με την κλιματική κρίση είναι ότι λειτούργησε από την αρχή σαν δικαιολογία, παρά σαν αφορμή για να κάνουμε πράγματα. Τα ξερά χόρτα και τα εναέρια καλώδια ήταν πάντα εκεί και τώρα που η κατάσταση είναι πολύ πιο εύφλεκτη, αντί να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, λέμε ότι είναι αναπόφευκτη ό,τι και να κάνουμε.
Αυτή η αντιμετώπιση είναι αυτοκαταστροφική και σχεδόν αυτοκτονική, όχι σε πολύ μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Τα καμένα δάση ενισχύουν την κλιματική κρίση, αυξάνουν ακόμα περισσότερο τη θερμοκρασία και την ξηρασία και έτσι οι πυρκαγιές δημιουργούν τις τέλειες συνθήκες για τις επόμενες πυρκαγιές. Αυτή η αυτοτροφοδοτούμενη κρίση μπορεί να ανασχεθεί μόνο με έναν τρόπο, να ξυπνήσουμε από τη μουδιασμένη απάθεια του τραύματος του παρελθόντος και να κοιτάξουμε πώς θα κάνουμε βιώσιμο αυτόν τον τόπο. Οι πυρκαγιές είναι το σύμπτωμα ενός πολύ σοβαρότερου προβλήματος που πρέπει να το δούμε κατάματα και να το λύσουμε πριν να είναι πάρα πολύ αργά.
