Ξέρω από πρώτο χέρι τι είναι χουλιγκανισμός. Δεν τον επέλεξα, αλλά υπήρξα μάρτυρας σε δεκάδες σκηνικά. Τα μεγάλα μου ξαδέρφια είναι γέννημα-θρέμμα από το Λίβερπουλ. Οι πατεράδες τους υπήρξαν μέλη στους Urchins, με τον μεγαλύτερο γιο να μπαινοβγαίνει στη φυλακή. Κλείστηκε σε αναμορφωτήριο όταν ήταν ακόμη 17 χρονών. Η μητέρα τους, που πέθανε νέα από καρκίνο, έλεγε πάντα πως το ποδόσφαιρο για εκείνους υπήρξε η καταστροφή τους.
Σε πιάνει ένα μάγκωμα στην καρδιά όταν οι λέξεις ποδόσφαιρο και καταστροφή στέκονται δίπλα-δίπλα έστω και στο μυαλό σου. Και η αλήθεια είναι ότι το ποδόσφαιρο σε παγκόσμιο επίπεδο κάνει φιλότιμες προσπάθειες για να αποτελέσει ιδανικό παράδειγμα για τους νέους. Στο μεγαλύτερο μέρος του τουλάχιστον. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες δεκαετίες, το μάρκετινγκ γύρω από το ποδόσφαιρο ασχολείται ξεκάθαρα με τα μηνύματα που δίνει το άθλημα. Είναι ενάντια στις ρητορικές μίσους. Στον ρατσισμό. Στον χρηματισμό και την βία των γυναικών. Στην σεξουαλική παρενόχληση. Είναι ενάντια στον χουλιγκανισμό, στον οποίο και οι ίδιοι οι παίκτες έχουν βρεθεί πολλές φορές θύματα. Επειδή δεν έβαλαν γκολ ή επειδή έσφιξαν χέρι του συμπαίκτη. Το τελευταίο την δεκαετία του ΄90, έγινε αφορμή να διαλυθεί μία pub λίγα μέτρα πιο κάτω από το σπίτι μου.
Όλα τα παιδιά μεγαλώνουν επιλέγοντας μία ομάδα. Γιατί; Γιατί το ποδόσφαιρο είναι μαγικό και κανείς δεν το αρνείται αυτό. Δεν αρνείται όμως ότι υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν εκμεταλλευτεί την αγνή αγάπη των πιτσιρικάδων για το ποδόσφαιρο, βάζοντας τους σε ένα καλούπι που δεν είχαν σκεφτεί ή επιλέξει ποτέ για τον εαυτό τους. Το βίωσα. Το σπίτι μας βρισκόταν λίγα μέτρα παραπέρα από το Goodison Park. Όμως δεν στήριζα την Everton. Σε μία επίσκεψη στο σπίτι των συγγενών, ο ένας μου ξάδερφος μου είπε συνωμοτικά. «Μην πεις στο σχολείο τι ομάδα είσαι». Βίωσα όμως μια εποχή που είδα τον Robbie Fowler και στον Steve McManaman. Δεν είναι εύκολο για ένα νέο παιδί να το τραβάς μακριά από τους ποδοσφαιριστές που θαυμάζει. Ήταν όμως αρκετό για εκείνη την εποχή να κινδυνέψει η ζωή μας. Θα κρατήσω τις λεπτομέρειες και τα σκηνικά που έχουν συμβεί για τον εαυτό μου, αλλά θα αρκεστώ στο να πω ότι τα 5 χρόνια στο Λίβερπουλ ήταν από τα πιο δύσκολα της ζωής μου. Ήμουν διαρκώς ένα φοβισμένο παιδί.
Η ιστορία με τον 19χρονο είναι η αποτυχία μίας ολόκληρης κοινωνίας. Είναι το αποτέλεσμα ενός σιχαμένου φαινομένου το οποίο προϋπήρχε και δεν σταμάτησε ποτέ. Στην Αγγλία, κάποια στιγμή στις αρχές της δεκαετίας του ’80, έγινε μία πορεία στο Λονδίνο από μητέρες με πανό ‘‘Soccer is killing our lads’’. Σε ένα Λονδίνο όπου τα πράγματα ήταν δέκα και είκοσι φορές χειρότερα από ότι στο Λίβερπουλ, με τους πατεράδες να προσπαθούν να προστατέψουν τα αγόρια τους από κακές παρέες και ανθρώπους που συναναστρεφόντουσαν με τον χουλιγκανισμό, αλλά την ίδια στιγμή που ήθελαν να ζήσουν μαζί τους την μαγεία του γηπέδου και του ποδοσφαίρου. Την λύση για τους παλιότερους που θυμούνται, προσπάθησε να την φέρει η Margaret Thatcher. Μπορεί να πει κανείς ό,τι θέλει για την πρώην πρωθυπουργό και τους νόμους που έφερε, αλλά το πρόβλημα του χουλιγκανισμού δεν κατάφερε να το λύσει, μιας και ο βουρδουλας ήταν το μοναδικό που είχε στην ατζέντα της. Πρέπει ωστόσο και τα δικά μας παιδιά και κάθε παιδί, να βιώσουν όλα όσα βίωσαν τα παιδιά εκείνων των δεκαετιών με τον φόβο του χουλιγκανισμού;
Θα λέγαμε ψέματα αν δεν παραδεχόμασταν πως όλα ξεκινούν από την κοινωνία. Το πρόβλημα όμως αυτό υπήρχε πάντα και η μόνη συνταγή που γνωρίζαμε μέχρι τώρα, ήταν το ξύλο με τα ΜΑΤ. Δεν υπάρχουν όμως μόνο οι χούλιγκανς, αλλά και οι οπαδοί. Αυτοί που καταδικάζουν όλα αυτά τα σκηνικά, που δεν κυκλοφορούν με όπλα και δεν χτυπάνε και σκοτώνουν κόσμο επειδή στηρίζει άλλη ομάδα. Τώρα ωστόσο έχουμε απέναντί μας μία δολοφονία μίσους. Αυτό και τίποτε άλλο. Αυτό είναι που έχει σημασία και αυτό θα έπρεπε να προβληματίζει. Ένα παιδί έχασε την ζωή του επειδή στήριζε την ομάδα που ήθελε. Είναι και αυτό δικαίωμα και υπάρχει πρόβλημα όταν η πολιτεία δεν μπορεί να σε προστατέψει.
Το ποδόσφαιρο θα πρέπει να είναι θέαμα εντός και όχι εκτός γηπέδου. Για να μην υπάρξει ποτέ ξανά συγγενής, πατέρας, θείος, αδερφός που να βρεθεί στο χώμα και να μην χρειαστεί να πει ποτέ στο παιδί του «Μην πεις τι ομάδα είσαι στο σχολείο».
