Η τελευταία φορά που έκανα αποτοξίνωση από τα social media ήταν το 2014. Το κινητό έπεσε από τα χέρια μου και έγινε κομμάτια. Δεν είχα κανένα σπουδαίο μοντέλο αλλά έπρεπε να περιμένω μέχρι τα τέλη του μήνα για να μπορέσω να πάρω καινούργιο. Το μόνο που μπορούσα να κάνω, ήταν να πάρω ένα παλιό Samsung του πατέρα μου που δεν έμπαινε καν στο Internet. Έτσι αποφάσισα να μην έχω καθόλου κινητό για μία εβδομάδα. Θα ήταν υπερβολικό αν έλεγα πως αισθάνθηκα ότι έκοβα το τσιγάρο; Ευτυχώς τα πήγα πολύ καλύτερα. Στις πρώτες ημέρες, ένιωσα λες και ξεφορτώθηκα ένα τεράστιο στρες από πάνω μου.
Χθες βιώσαμε το μακροβιότερο Facebook down (μαζί με το Instagram), από τον καιρό που έχουν εμφανιστεί τα social media. Έξι ώρες χωρίς ειδοποιήσεις να χτυπούν, χωρίς likes, χωρίς φωτογραφίες, χωρίς σέλφι που να μπορούν να ανέβουν, χωρίς καν ένα ποστάρισμα για να σχολιαστεί η κατάσταση. Για την γενιά των Millennials ήταν σίγουρα κάπως άβολο, γιατί πέρα από το γεγονός της διαδραστικότητας που έχουμε καθημερινά με φίλους και γνωστούς, είναι πλέον και εργαλείο της δουλειάς μας. Όλο αυτό που έγινε χθες σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που έχουν ήδη αναφερθεί για πολύ ζόρικο χακάρισμα με πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα δισεκατομμυρίων χρηστών στον πλανήτη, είναι κάτι που όχι μόνο θα έπρεπε να μας προβληματίσει αλλά να μας κρατήσει λίγο σε εκείνη την στιγμή απελευθέρωσης των 6 ώρων.
Το πρώτο σχόλιο, μου το έκανε μία συνάδελφος από το γραφείο, η Διονυσία, λέγοντας μου «δεν μπορούσαν να κλείσουν όλα μια και καλή;». Είναι περίεργο, αλλά είμαστε όντως παγιδευμένοι και συνάμα εξαρτώμενοι. Η εμφάνιση του Messenger, ουσιαστικά κατήργησε τα SMS στα οποία ήμασταν μαθημένοι, με την επικοινωνία να αλλάζει για πάντα. Άλλωστε ας πάρουμε όλη μία ανάσα να θυμηθούμε πως ξεκίνησε όλο αυτό το παιχνίδι. Τα social media ξεκίνησαν ως εναλλακτικός τρόπος επαφής και ξαφνικά πέρασαν στην καθημερινότητα ως ένα μεγάλο «πρέπει». «Πρέπει» να ποστάρω και εγώ, «πρέπει» και εγώ να μαζέψω likes, «πρέπει» και η δική μου φωτογραφικά να είναι καλή, «πρέπει» να γράψω και εγώ κάτι έξυπνο στο status μου για να μην νομίζει ο κόσμος ότι είμαι κανένα μουρόχαυλο που ξέρει μόνο να ποστάρει τραγούδια από το YouTube. Δεν είναι ο κανόνας αυτός αλλά έτσι αισθάνεται ένα μεγάλο, πολύ μεγάλο, ποσοστό χρηστών στα social media. Ουσιαστικά, γεννήθηκε μία ανάγκη που προηγουμένως δεν μας απασχολούσε το πώς θα την αντιμετωπίσουμε. Απλά εμφανίστηκε και εμείς παίξαμε το παιχνίδι της. Και όσοι εργαζόμαστε άμεσα ή έμμεσα με τα social media, είναι σχεδόν ηλίθιο να προσπαθούμε να αποδείξουμε πως δεν είμαστε κομμάτι τους. Είναι σαν ένας υπάλληλος σε καφέ, να αρνείται να μάθει να δουλεύει πάνω σε μία νέα εσπρεσιέρα.
Όμως για κάποιους από εμάς, η κατάσταση μας καθάρισε το κεφάλι. Έπρεπε χθες να ρωτήσω κάτι ένα φίλο για την μητέρα του που είναι άρρωστη και μπήκα στη διαδικασία να τον πάρω τηλέφωνο αντί να του στείλω στο messenger. Δεν χτύπησε ούτε μία ειδοποίηση ή -ακόμα και αν το είχα στη σίγαση- δεν έβλεπα στο κινητό ένα σωρό παραθυράκια να σκάνε στην οθόνη του κινητού. Για λίγο, ήταν λες και πήραμε μία μεγάλη ανάσα ανάπαυλας, χωρίς να μας απασχολήσουν οι αριθμοί πίσω από το Facebook και χωρίς να αναρωτιόμαστε ποιος θα μας βρει και πως. Ίσως στη σημερινή ημέρα, που είναι τόσο εύκολο να βρεις κάποιον, να χρειαζόμαστε τακτικά διαλείμματα. Ίσως αν μαθαίναμε και κάναμε μόνοι μας ένα Facebook down το Σαββατοκύριακο απέχοντας και μην δίνοντας την παραμικρή σημασία, να μην αισθανόμασταν λες και κόπηκε παγκόσμια το ρεύμα και να μην δίναμε σημασία για το τι θα γίνει πριν, τώρα, μετά με τα social media. Ίσως αυτή η επικοινωνία που έχουμε τόσο απλόχερα στην κατοχή μας, να πρέπει να είμαστε εμείς οι ίδιοι που να πρέπει να την τιθασεύσουμε. Ίσως αυτή η χθεσινή κατάσταση των 6 ωρών που όλοι βάλαμε τα γέλια και λέγαμε μεταξύ μας στα τηλέφωνα «Facebook τέλος!», να κρύβει ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα για το οποίο μιλούσε χρόνια πριν ο Βίλχελμ Ράιχ. Της αυτοπροβολής της ίδιας μας της καταπίεσης. Είναι κάτι που δεν θα παραδεχτούμε ποτέ μεταξύ μας σε εργασιακούς κύκλους, αλλά κάποιοι σίγουρα πέταξαν το κινητό στον καναπέ. Κάποιοι ίσως το άφησαν στην φόρτιση και βγήκαν μία βόλτα με τα παιδιά τους που κανονικά να μην έβγαιναν.
Σε κάθε περίπτωση, ο άνθρωπος που ζήλεψα περισσότερο χθες ήταν η μητέρα μου. Που όταν μιλήσαμε στο τηλέφωνο και κάποια στιγμή την ενημέρωσα πως Facebook και Instagram έχουν πέσει, αντιμετώπισε την πληροφορία σαν να διάβασε μία είδηση στις πίσω σελίδες μίας εφημερίδας μιας επαρχίας. Κάτι τόσο μακρινό και ανούσιο για εκείνη που, η εκ φύσεως ευγένεια της, την οδήγησε στο να πει απλά την λέξη «κατάλαβα» ρουφώντας μία γουλιά τσάι. Είμαι σίγουρος πως όταν κλείσαμε το τηλέφωνο, συμπεριφέρθηκε σε αυτή την είδηση όπως ακριβώς θα συμπεριφερόταν και σε αυτή την τοπική εφημερίδα με την άχρηστη για εκείνη πληροφορία.
Την έκλεισε, την άφησε στην άκρη και δεν την σκέφτηκε ποτέ ξανά. Μάλλον συνέχισε να πίνει τσάι χαϊδεύοντας την γάτα της.
