Η Ιωάννα Παλιοσπύρου, η «Ιωάννα με το βιτριόλι», θα βρεθεί την Πέμπτη στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο για δεύτερη φορά. Όχι για να κερδίσει τη συμπάθεια ή τον οίκτο μας, ούτε για να διεκδικήσει χρήματα – ούτε όλα τα χρήματα του κόσμου δεν θα μπορούσαν να τις χαρίσουν πίσω τη ζωή της. Θα βρεθεί εκεί για να πει την αλήθεια της, που είναι και η μοναδική αλήθεια. Για να κοιτάξει στα μάτια τους Δικαστές και τους Ενόρκους και να τους αφηγηθεί τι έγινε εκείνη τη μέρα και τι περνάει από τότε και μέχρι σήμερα. Και να τους εξηγήσει πώς θα είναι η ζωή της από εδώ και πέρα.
Αυτό είναι και το πιο δραματικό της ιστορίας της
Ένα νέο κορίτσι, που έχει κάνει εννέα χειρουργεία και έχει μπροστά της άγνωστο αριθμό επεμβάσεων – αυτό είναι το μέλλον της Ιωάννας. Που είναι βαθιά τραυματισμένη στο σώμα και – κυρίως – στην ψυχή. Που δεν θα μπορεί να απολαμβάνει όλα τα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε όλοι εμείς οι υπόλοιποι: να βγει μια βόλτα, να πάει σε ένα εστιατόριο, να πάει σινεμά ή θέατρο, για ένα μπάνιο το καλοκαίρι, μια εκδρομή το χειμώνα. Ή ακόμα κι αν σωματικά πάρει την άδεια των γιατρών να βγει, θα ξέρει ότι όλοι θα την κοιτούν «κάπως». Με συμπάθεια ή οίκτο, με δέος ή αποστροφή, με μάτια γουρλωμένα και τη φράση «ε την καημένη...» στα χείλη.
Η Ιωάννα όμως δεν είναι ούτε κάποιο «τέρας του τσίρκου», ούτε κάποιο αξιοθέατο. Είναι ένα πλάσμα με τρομερή δύναμη ψυχής, που δίνει καθημερινά τον αγώνα της, γνωρίζοντας ότι αυτός ο αγώνας πιθανότατα θα διαρκέσει για όλη της τη ζωή. Που δεν κλείστηκε στο σπίτι της στις 15 Σεπτέμβρη όταν ξεκίνησε η δίκη, που δεν θα κλειστεί σήμερα όταν θα συνεχιστεί. Που θα είναι και πάλι εκεί, σε αντίθεση με τη δειλή γυναίκα που της το έκανε αυτό, αυτήν που χρησιμοποιεί το δικαίωμα που της δίνει ο Νόμος να μην παραστεί στη δίκη. Να μην κοιτάξει την Ιωάννα στα μάτια, να μην της ζητήσει «συγνώμη», να μην πει τι την ώθησε να κάνει ό,τι έκανε, να μην κοιτάξει την πραγματικότητα κατάματα, όπως το κάνει η Ιωάννα μέσα από τη μάσκα της.
Η κατηγορούμενη θα καταδικαστεί για ανθρωποκτονία από πρόθεση ή για βαριά σκοπούμενη βλάβη – μικρή σημασία έχει στην τελική, αφού είτε στη μία, είτε στην άλλη περίπτωση, θα μείνει στη φυλακή λίγα χρόνια. Η Ιωάννα από την άλλη, ελεύθερη τυπικά αλλά «φυλακισμένη» ουσιαστικά από τα εγκαύματα που έκαψαν το σώμα και την ψυχή της, θα συνεχίσει να ψάχνει πού έφταιξε όταν πάτησε μια απλή «αποδοχή φιλίας» στο Facebook. Θα αναρωτιέται πού έκανε λάθος και τι θα έπρεπε να είχε κάνει διαφορετικά, ώστε να είναι διαφορετική η ζωή της. Και δεν θα βρίσκει απαντήσεις, πολύ απλά διότι δεν έκανε τίποτα που να αξίζει αυτό που της συνέβη.
Σήμερα είμαστε ξανά στο πλευρό της
Η Ιωάννα θα μπορούσε να είναι η αδελφή μας ή η κόρη μας. Ο γιος, ο αδελφός μας ή εμείς οι ίδιοι. Θύματα ενός ανθρώπου με ψυχολογικά προβλήματα ή παθολογικά ζηλιάρη, αποδέκτες της ανασφάλειας και των συμπλεγμάτων που κουβαλάει κάποιος ή κάποια μια ζωή ολόκληρη, από σχέσεις που έκανε ή δεν έκανε, από ένα οικογενειακό περιβάλλον στέρεο ή σαθρό, από μια δουλειά που δεν κατάφερε ποτέ να αντλήσει ικανοποίηση ή από ένα κοινωνικό περιβάλλον γεμάτο τοξικότητα. Θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε από εμάς στη θέση της, να ψάχνει σήμερα να βρει τα «πώς» και τα «γιατί», σε έναν ωκεανό γεμάτο φουρτουνιασμένα κύματα και χωρίς απαντήσεις. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει η τιμωρία της δράστιδος να είναι σκληρή, παραδειγματική και αμείλικτη: ώστε κανένας ξανά να μην πιστέψει ότι μπορεί να καταστρέψει το παρόν και το μέλλον ενός άλλου ανθρώπου και να πέσει στα μαλακά.
Και πέρα από την απόφαση του Δικαστηρίου και τα χρόνια φυλάκισης που θα επιβάλλει στην 36χρονη, πρέπει όλοι μας να φροντίσουμε να μην εκτρέφουμε τέτοιους ανθρώπους, να τους «μυριζόμαστε», να τους εμποδίζουμε, να τους μιλάμε ή να τους παραπέμπουμε σε ειδικούς – ακόμα και με το ζόρι – ή στις Αρχές. Διότι το «κάτι είχα καταλάβει» ή «κάτι μου είχε πει» ή «είχα δει κάτι σημάδια αλλά δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι μπορεί να φτάσει ως εκεί», όταν ακούγονται κατόπιν εορτής, είναι πλέον λόγια «κούφια». Είτε μιλάμε για ζηλιάρες γυναίκες, είτε για κακοποιητικούς συζύγους, είτε για σπίτια όπου μικρά παιδιά υποφέρουν καθημερινά, είτε για οτιδήποτε άλλο καταλαβαίνουμε κλεισμένοι μέσα στα «κλουβιά» μας που λέγονται «διαμερίσματα». Διότι καμιά φορά, μέσα σε αυτά τα «κλουβιά», δίπλα μας ή στον πάνω όροφο ή στο απέναντι διαμέρισμα, κατοικούν τα χειρότερα και πιο επικίνδυνα τέρατα.
