Ήταν η πρώτη μεγάλη απώλεια στη ζωή μου οπότε δεν ήξερα πώς να τη διαχειριστώ. Το αν η ανάμνησή του θα με «πονάει» σκεπτόμενος πώς δεν είναι πλέον εδώ για μένα και την οικογένειά μου, το αν θα μου προσφέρει έστω και την παραμικρή συγκίνηση στην καρδιά μέσα στο σοκ της απουσίας του, ή απλά θα μου τοποθετεί αυτόματα ένα χαμόγελο στα χείλη θυμούμενος όλα όσα ζήσαμε παρέα.
Για όποιον άντρα εκεί έξω δεν έχει πλέον την ευκαιρία να κάτσει μαζί με τον πατέρα του, για να περάσουν έστω και μισή ώρα ποιοτικής παρέας, να πάνε μια βόλτα στην περιοχή τους, να καθίσουν μαζί για καφέ ή να πιούνε μια μπίρα, να πάνε στη θάλασσα για μια βουτιά ή να συζητήσουν αντρικά θέματα, ξέρω καλά πώς είναι ένα κενό που δύσκολα αναπλήρώνεται. Και μόνο η σκέψη ότι έχω να πω τη λέξη «μπαμπά» τόσο καιρό με γεμίζει ανατριχίλα.
Κάθε γονιός παίζει το δικό ρόλο σε ένα αγόρι καθώς μεγαλώνει. Με τη μητέρα θα έχει πάντα ένα ξεχωριστό δέσιμο, με τον πατέρα όμως υπάρχει άλλου είδους σχέση. Είναι ο «κολλητός» σου, ο μέντοράς σου, ο άνθρωπος που θα ήθελες να γίνεις. Και η απώλειά μιας τέτοιας φιγούρας δεν είναι ποτέ εύκολη υπόθεση. Όχι μόνο γιατί χάνεις ένα σημαντικό πρόσωπο από τη ζωή σου, αλλά χάνεις ένα κομμάτι του εαυτού σου.
Tον έχασες, δεν τον ξέχασες
Σε κουβέντες με φίλους και γνωστούς συνήθιζα να κλείνομαι στον εαυτό μου όταν αυτή πήγαινε σε γονείς και κυρίως πατεράδες. Σαν να τους έλεγα «παρακαλώ μη ρωτήσετε τίποτα για τον πατέρα μου», αλλά συνήθως τέτοιες συμπεριφορές αντί για δράση, προκαλούν αντίδραση και για όσους δεν γνώριζαν πως δεν έχω πλέον πατέρα με ρωτούσαν για εκείνον. Απλώς για να πάρουν απάντηση «τον πατέρα μου τον έχω χάσει».
Απότομο βούρκωμα στην κουβέντα. Δεν ξεχνάω ποτέ τα ταραγμένα μάτια όποιου/ας μου έκανε τη συγκεκριμένη ερώτηση και προσγειώθηκε απότομα μη ξέροντας τι να μου πει:
«Λυπάμαι, δεν το ‘ξερα», «ρε συ συγνώμη, πάει καιρός;» ή «από τι αν επιτρέπεται;» είναι μερικές από τις πιο συχνές απαντήσεις που έχω λάβει και τις θυμάμαι μία-μία, όσο πολλές και αν ήταν, και συνεχίζουν να είναι. Δυστυχώς κάποια πράγματα είναι μέσα στη ζωή και δεν μπορούμε να τα αποτρέψουμε όσο και να προσπαθήσουμε.
Ήμουν 19 χρονών όταν είδα τελευταία φορά τον πατέρα μου, τότε που το εγκεφαλικό που του προξένησαν οι άπειρες θεραπείες για την καταπολέμηση του καρκίνου δεν του επέτρεπε καλά-καλά να καταλάβει ποιος είμαι, ενώ εξωτερικά δεν θύμιζε καθόλου τον άνθρωπο που με μεγάλωσε. Αυτή την εικόνα, καθώς τον (απο)χαιρετούσα όταν έπρεπε να φύγω για να δουλέψω μακριά από το σπίτι μου ήταν σαν να ήξερα ότι του λέω «αντίο», για αυτό ίσως και μου αποτυπώθηκε με κάθε λεπτομέρεια. Έτσι νόμιζα δηλαδή.
Η εικόνα του μεν στο νοσοκομείο δεν έχει σβήσει ούτε μία στιγμή αυτά τα έντεκα χρόνια που έχουν περάσει, ούτε το τελευταίο φιλί που του έδωσα στο καραφλό από τις χημειοθεραπείες κεφάλι του ελπίζοντας να σημαίνει εις το επανιδείν. Όταν όμως ανοίγω τα μάτια μέσα στην ανάμνησή του, δεν βλέπω έναν ταλαιπωρημένο άντρα που προσπαθούσε με κάθε ευκαιρία επί 3-4 χρόνια να ξεπεράσει τον επιθετικό καρκίνο και να είναι δίπλα στα παιδιά του, αλλά έναν περήφανο τύπο. Όπως τον έβλεπα πάντα.
Μια μορφή που μου χαμογελάει και που μου δίνει δύναμη, ακόμα και αν γνωρίζω ότι δεν είναι εδώ για να με δει πώς έχω εξελιχθεί. Όσο περνάει ο καιρός συνειδητοποιώ ότι έχω κάποιες αντιδράσεις που δεν τις είχα εγώ, αλλά εκείνος. Είναι στιγμές που καταλαβαίνω ότι μπορεί να μην είναι σωματικά εδώ για να μου χαμογελάσει, αλλά συνεχίζει να ζει μέσω εμού και των άλλων δύο αδερφών μου.
Κάθε φορά που μιλάμε για εκείνον...
Ξέρω πως μια δεκαετία είναι μεγάλο διάστημα για να μην μπορείς να χωνέψεις κάποια πράγματα, αλλά μια απώλεια δεν παύει να είναι απώλεια. Δεν είναι κακό να σου λείπει κάποιος όσος χρόνος και αν περάσει, ασχέτως αν πλέον έχεις καταλάβει ότι η ζωή συνεχίζεται χωρίς την παρουσία του.
Το θέμα με εμάς τους άντρες (και τις γυναίκες προφανώς) είναι ότι μια φιγούρα όπως αυτή των γονιών μας, είτε είναι πατέρας, είτε μητέρα δεν μπορούμε να τους ξεχάσουμε με τίποτα. Όσα χρόνια και να περάσουν είναι οι πρώτοι που μας φέρθηκαν με τρυφερότητα, αυτοί για τους οποίους είμαστε στον κόσμο. Το ότι θα σου λείπουν είναι δεδομένο, όσα χρόνια και αν περάσουν, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι η ανάμνησή τους θα σου προκαλεί θλίψη.
Ακόμα και για το μυαλό και την καρδιά μας, μετά την μπόρα ακολουθεί η γαλήνη, εκεί που ο πόνος της ψυχής αποφασίζει να σταματήσει να σε βασανίζει, δίνοντας τη σκυτάλη στην ευχάριστη ανάμνηση του προσώπου που έχασες.
Όποτε γίνεται κουβέντα για πατεράδες, είναι η καλύτερή μου. Χωρίς να επεκταθώ για το αν βρίσκεται ακόμα στη ζωή, νιώθω τόσο μεγάλη χαρά να συζητήσω για εκείνον, για τα πράγματα που μου έμαθε, τη δουλειά του, τις διακοπές που κάναμε σαν να βρίσκεται κανονικά στο πατρικό μου και με περιμένει. Αυτή είναι η μεγαλύτερη χαρά που θα μπορούσα να του δώσω αν ήξερα ότι βλέπει από ψηλά.
Ότι δεν τον ξεχνώ και ότι η ανάμνησή του με γεμίζει ενέργεια και όχι με κλάμα.
*Μακάρι να ήσουν ακόμα εδώ να με έβλεπες, αλλά και πάλι να ξέρεις ότι δεν σε ξεχνώ. Όσα χρόνια και αν περάσουν.
