Στις 3 Μαρτίου του 1991 ο Rodney King αρνήθηκε να σταματήσει σε αστυνομικό έλεγχο με το αυτοκίνητό του ενώ έτρεχε με υπερβολική ταχύτητα. Είχε καταναλώσει αλκοόλ και ήταν ελεύθερος με αναστολή καθώς είχε καταδικαστεί για κλοπή κατά το παρελθόν και η επιστροφή του στη φυλακή ήταν σχεδόν σίγουρη. Η καταδίωξη έληξε με τον πιο άδοξο τρόπο γι’αυτόν. Σε ένα βενζινάδικο οι αστυνομικοί τον έσυραν έξω από το αμάξι και τον ξυλοκόπησαν βάναυσα. Θα ήταν ένα ακόμα περιστατικό αστυνομικής βίας σχετικά άγνωστο αν δεν το είχε βιντεοσκοπήσει ένας υπάλληλος του βενζινάδικου με την κάμερά του.
Ήταν η εποχή που είδαμε για πρώτη φορά τα γεγονότα σε live μετάδοση, από τον πόλεμο του Κόλπου, μέχρι τον ξυλοδαρμό του King. Μία συνθήκη εξαιρετικά δύσκολο να χωνευτεί από την κοινή γνώμη και τους θεσμούς. Οι όποιες αντιδράσεις ήταν απολύτως λογικό να εξαντληθούν στη χρήση αντανακλαστικών. Το χάος στο οποίο περιήλθε το Los Angeles, ειδικά μετά την πανηγυρική αθώωση των αστυνομικών, είχε ψήγματα κοινωνικού κινήματος που απαιτούσε κάποιου είδους δικαιοσύνη ή μεταρρύθμιση, ήταν απλά ένα τεράστιο μεσαίο δάχτυλο της αφροαμερικανικής κοινότητας απέναντι σε μία χώρα που παρίστανε ακόμα πως δεν τους βλέπει.
20 χρόνια μετά οι θάνατοι και οι βιαιοπραγίες στα χέρια της αστυνομίας έγιναν μια μορφή κανονικότητας με την εικόνα να έχει σταματήσει να σοκάρει. Τα επεισόδια που ακολουθούσαν κάθε ένα από αυτά τα περιστατικά δεν ήταν πλέον αναγκαία για να αποστασιοποιηθεί η βαθιά Αμερική από τους Αφροαμερικανούς, είχε απλά συνηθίσει στον μιθριδατισμό της εικόνας της βίας και πλέον δεν έδινε καμία σημασία. Λίγο πριν τον θάνατο του George Floyd είχαν προηγηθεί δυο ακόμα πιο τραγικοί θάνατοι Αφροαμερικανών, αυτοί των Ahmaud Arbery και Breonna Taylor.
O Arbery πυροβολήθηκε ενώ έκανε απλά jogging από τρεις οπλισμένους με φιλικούς δεσμούς με την τοπική αστυνομία ενώ η Taylor πυροβολήθηκε στον ύπνο της μέσα στο σπίτι της κατά τη διάρκεια λανθασμένης αστυνομικής επιχείρησης. Όσο εξοργιστικοί κι αν ακούγονται και οι δύο θάνατοι δεν ήταν ικανοί για να προκαλέσουν το πολυπόθητο «ως εδώ» της αμερικανικής κοινής γνώμης. Στον διχασμό ανάμεσα στους οπαδούς και τους αντιπάλους του Προέδρου Trump ήταν ένα ακόμα σημείο τριβής και όχι ένα κοινωνικό θέμα το οποίο έχρηζε αντιμετώπισης. Τα στατιστικά που δείχνουν ότι η αστυνομική βία κατά των Αφροαμερικανών κορυφώθηκε κατά τη δεύτερη τετραετία Obama δείχνουν ότι είναι ζητημα που ξεπερνούσε κατά πολύ την όποια ατζέντα είχε ο Trump και την alt-right.
Όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, των κοινωνικών ζητημάτων που σιγοβράζουν απασχολώντας μόνο ένα μικρό κομμάτι της κοινωνίας, κάποια στιγμή το καζάνι δεν αντέχει άλλη πίεση και σκάει. Το ποιους παίρνει τα σκάγια δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί πάντα καθώς υπάρχει άμεση εξάρτηση από τη συγκυρία. Η αφορμή μοιάζει να ήταν εκείνα τα 8 λεπτά και τα 46 δευτερόλεπτα, όταν ακούσαμε και την περίφημη φράση “I can’t breathe” ως επιθανάτιο ρόγχο του George Floyd.
Ο θάνατος του Floyd ήρθε χρονικά σε μια πολύ περίεργη στιγμή. Είχαν αρχίσει να χαλαρώνουν τα περιοριστικά μέτρα του πρώτου lockdown και η μαζική ψυχολογία της Αμερικής, αλλά και ολόκληρου του πλανήτη από τη στιγμή που είχαμε πανδημία, ήταν εντελώς διαφορετική. Αν ο Derek Chauvin είχε σκοτώσει τον George Floyd ένα χρόνο νωρίτερα, τώρα θα κάναμε μια εντελώς διαφορετική συζήτηση, μπορεί και να μην συζητούσαμε καν. Η πανδημία και όχι ο θάνατος του Floyd ήταν η αφορμή για ένα συλλογικό ξύπνημα της Αμερικής. Πίσω από τον βάρβαρο αυτόν θάνατο στοιχήθηκαν όλα, μα όλα, τα προβλήματα που βασανίζουν τις πλατιές μάζες της Αμερικής. Η αστυνομική βία και οι φυλετικές διακρίσεις ήταν απλά κομπάρσοι σε αυτό το θέαμα.
Δεν ήταν τυχαίο που είδαμε για πρώτη φορά αστυνομικούς να κατεβαίνουν στον δρόμο και να γονατίζουν μπροστά στους διαδηλωτές δηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο αλληλέγγυοι. Η μαλακή προσέγγιση που συνήθως επιφυλάσσεται σε υπόδικους αστυνομικούς, τώρα πήγε περίπατο, o Chauvin καθαιρέθηκε ταχύτητα από αστυνομικός και μαζί του όλοι οι υπόλοιποι αστυνομικοί που δεν έκαναν τίποτα για να τον εμποδίσουν. Ακόμα και εξαγγελίες για μεταρρυθμίσεις στην αστυνομία εξαγγέλθηκαν από τη συντηρητική κυβέρνηση Trump σε μία προσπάθεια να περιοριστεί όσο το δυνατόν το κίνημα BLM και να μην πάρει μαζικότερα και πιο πολιτικά χαρακτηριστικά.
Οι Ρεπουμπλικάνοι και οι οπαδοί του Trump ισχυρίστηκαν ότι το BLM υποδαυλίζεται και γίνεται πιο μαξιμαλιστικό από τους Δημοκρατικούς, ειδικά στις πόλεις και τις πολιτείες που είχαν την τοπική εξουσία. Η αλήθεια είναι πιο πικρή ακόμα και για τους Δημοκρατικούς. Έγινε ακριβώς το αντίθετο με τους Δημοκρατικούς να αναγκάζονται να υιοθετήσουν μια πιο ριζοσπαστική ατζέντα γιατί προς τα εκεί πήγαινε το ρεύμα, όχι μόνο των liberal ψηφοφόρων τους αλλά όλο και περισσότερων Αμερικανών.
Τα αιτήματα για περισσότερο κοινωνικό κράτος, αύξηση του κατώτατου μισθού και άλλων καινών δαιμονίων για την αμερικανική πραγματικότητα, έγιναν mainstream χάρη στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Οι εξαγγελίες για θεσμικές αλλαγές στην αστυνομία ήταν ο μοναδικός τρόπος για να ανακοπεί η ορμή του κύματος.
Οι οπαδοί του Trump ισχυρίζονται ότι το χάος που προέκυψε από το BLM τους στέρησαν μια δεύτερη τετραετία. Όμως αν κρίνουμε από την εμπειρία αντίστοιχων ταραγμένων περιόδων βλέπουμε ότι οι συντηρητικοί ηγέτες ωφελούνται εκλογικά από το χάος. Τα παραδείγματα των Nixon και De Gaulle είναι τα πιο χαρακτηριστικά. Ο ίδιος ο Biden, εκφραστής της πιο κεντρώας τάσης των Δημοκρατικών αναγκάστηκε ακόμα και από την προεκλογική περίοδο να τραβήξει πιο αριστερά τη χάραξη της πολιτικής του για να κερδίσει ψήφους.
Όλα αυτά είναι σημάδια ότι τη στιγμή του θανάτου του George Floyd είδαμε μια νέα Αμερική στο στάδιο της γέννησης της. Η ροπή της δεξιάς πτέρυγας των Ρεπουμπλικάνων σε θεωρίες συνωμοσίας όπως αυτή των εκλογών, της εφόδου στο Καπιτώλιο και τέλος του QAnon δείχνει ότι δίνει μια μάχη οπισθοφυλακής. Όλοι περίμεναν αν θα ξεφουσκώσει το κίνημα των διεκδικήσεων με την εκλογή Biden για να δουν τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο να μην εξαντλείται σε ένα επικοινωνιακό ξήλωμα εμβληματικών τραμπικών νόμων.
Η εξαγγελία για την αύξηση του κατώτου ημερομισθίου σε όσες εταιρίες έχουν συμβάσεις με το δημόσιο σε ομοσπονδιακό επίπεδο θα συμπαρασύρει τις συμβάσεις και σε πολιτειακό. Η αποκήρυξη του δόγματος των trickle down economics μέσα στο κογκρέσο είναι μόνο η αρχή ενός τεράστιου μετασχηματισμού που πρόκειται να λάβει χώρα στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού τα επόμενα χρόνια με ορίζοντα που ξεπερνά ακόμα και μια ενδεχόμενη δεύτερη τετραετία Biden.
Οι κοσμοΐστορικές αυτές αλλαγές είναι μια ακόμα απόδειξη ότι το BLM όπως το Civil Rights Movement ή ακόμα και το ζήτημα της σκλαβιάς στον εμφύλιο πως υπάρχει ένα ιστορικό μοτίβο. Το φυλετικό ζήτημα για την αμερικάνικη κοινωνία είναι το καναρίνι στο ορυχείο, μοιάζει ασύνδετο με την υπόλοιπη κοινωνία, όμως προμηνύει τις θύελλες. Αυτή τη φορά ο Biden εμφανίζεται ως ο πολιτικός ηγέτης με τα καλύτερα αντανακλαστικά, το αν θα τα καταφέρει είναι κάτι που μόνο ο χρόνος θα το δείξει.
