Παρόλη την κυκλοφορία του On The Road το 1957 και τις διθυραμβικές κριτικές που κέρδισε από την πρώτη ημέρα, ο Jack Kerouac έδειχνε να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το πως θα το αξιολογήσει το μεγαλύτερο μέρος της αμερικανικής κοινωνίας. Το On The Road ήταν το δεύτερο βιβλίο του και όταν κάποιες μέρες νωρίτερα από την κυκλοφορία συζητούσε το βιβλίο με τον ποιητή και φίλο του Gregory Corso, τον ενδιέφερε περισσότερο να μπορέσει να αποτελέσει το μυθιστόρημα κομμάτι της beat σκηνής. Όπως του είχε πει χαρακτηριστικά «Greg, όποιος μας κατάλαβε, μας κατάλαβε. Οι άλλοι δεν μας ενδιαφέρουν».
Κανείς δεν γνωρίζει αν αυτή η συμπεριφορά έδωσε μεγαλύτερη διάσταση στο βιβλίο, αλλά αυτό που γνωρίζουν οι μελετητές της beat σκηνής και των εκφραστών της όπως ο William Burroughs και ο Allen Ginsberg, είναι πως τόσο ο Kerouac όσοι και οι υπόλοιποι της «συμμορίας», δεν έδιναν δεκάρα για το τι πίστευε ο κόσμος για τα διηγήματά και τα ποιήματά τους. Χωρίς όμως να το γνωρίζει, ουσιαστικά ο Kerouac έγραψε -όχι απλά ένα υπέροχο βιβλίο- αλλά το άτυπο εγχειρίδιο ζωής και ονείρων της νέας μεταπολεμικής γενιάς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που έψαχνε τον δικό της δρόμο στην χώρα των ευκαιριών. Αυτός ο δρόμος του Jack Kerouac, ήταν γεμάτος από ποτό, παραισθησιογόνα, γυναίκες και δυνατές φιλίες. Ήταν το ιερό τοτέμ της beat σκηνής.
Ουσιαστικά όμως, αυτή δεν ήταν μία επιθυμία του Kerouac. Αν κάποιος δηλαδή τον ρωτούσε για την beat σκηνή, την εδραίωση της και τις αναφορές σε αυτή μέσα από καταστάσεις και γεγονότα όπως αυτά που εξιστορεί το βιβλίο, μάλλον θα σε κοιτούσε απορημένος. Αυτό που ήθελε να περιγράψει ο Kerouac και που κατά την προσωπική μου άποψη έκανε άριστα, ήταν να παρουσιάσει μία διαφορετική ευσυνειδησία που είχε ξεκινήσει να δημιουργείται στην αμερικανική νεολαία. Ο Burroughs που χαρακτήρισε το βιβλίο αριστούργημα, ανέφερε σε συνέντευξη πως ο Kerouac ευθύνεται για τις πωλήσεις τρισεκατομμυρίων μηχανών εσπρέσο, ποτών και οδήγησε πολλά παιδιά στο να πάρουν τον δικό τους Δρόμο. Αυτή η κουλτούρα, του να ψαχτώ ποιος είμαι, τι θέλω και να ξεκινήσω προς το άγνωστο και όπου με βγάλει, θα έμενε για τουλάχιστον δύο δεκαετίες χάρη στον Kerouac. Ο Bob Dylan θα έλεγε αργότερα πως το βιβλίο του άλλαξε την ζωή. Το ίδιο συνέβη και στο χώρο των τεχνών και των γραμμάτων. Από ταινίες όπως το Thelma & Louise και το Easy Rider μέχρι το 70s μυθιστόρημα Fear and Loathing in Las Vegas του Hunter S. Thompson, τίποτα από τα παραπάνω δεν θα είχε την δυναμική που έχει σήμερα αν δεν είχε προηγηθεί το On The Road.
''Sal, we gotta go and never stop going 'till we get there.''
''Where we going, man?''
''I don't know but we gotta go.”
Ο Jack Kerouac ξεκίνησε να γράφει το On the Road το 1951. Μέσα σε αυτή την εξαετία μέχρι την κυκλοφορία του, η αμερικανική κουλτούρα είχε μεταμορφωθεί για τα καλά. Ο Elvis ήταν πλέον ο εμπνευστής της νεολαίας του rock n’ roll, ενώ φιγούρες όπως αυτές του James Dean και του Marlon Brando, έγιναν οι νέοι επαναστάτες μία γενιάς που ήθελαν να αφήσουν πίσω την συντηρητική σκέψη των baby boomers. Καλλιτέχνες όπως ο Jackson Pollock, άρχισαν να εκφράζουν την beat γενιά και την αφοσίωσή της στο κομμάτι της κουλτούρας του πολιτισμού, δείχνοντας μάλιστα έτοιμοι να μείνουν κυριολεκτικά στο δρόμο για να κάνουν τα όνειρα τους πραγματικότητα. Η beat γενιά, ήταν η πρώτη σοβαρή νοητική επανάσταση. Μία γενιά που δεν ήθελε το Αμερικανικό Όνειρο με το σπίτι με την μεγάλη αυλή, τον σκύλο και τα μπάρμπεκιου. Ήθελε κάτι διαφορετικό και ολοκαίνουργιο και αντιλαμβανόταν ότι θα ξεκινούσε από την εξερεύνηση του «εγώ» του κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου εκεί έξω.
Όλα τα παραπάνω ανάγκασαν τον Kerouac να βγει μπροστά παρότι του άρεσε η αφάνεια. Όσο και αν δεν υιοθέτησε την ταυτότητα του star novelist, αναγκάστηκε να έρθει στο προσκήνιο. Αυτό ωστόσο αποτέλεσε και αφορμή για το ξεκίνημα του αλκοολισμού του. Ήταν οι πρώτες κακές κριτικές από διάφορους που τον έκαναν να πληγωθεί και βρήκε παρηγοριά στο ποτό. Κριτικές που δεν καταδίκαζαν τόσο το γράψιμο, όσο τον τρόπο ζωής που προσπαθούσε να εισάγει. Έναν τρόπο ζωής που το αμερικανικό κατεστημένο της εποχής το είχε μπλέξει με τον κομμουνισμό και που η οποιαδήποτε ελεύθερη καταγραφή ή άποψη για την ζωή θεωρούταν ύποπτη και απειλή για τον αμερικανικό τρόπο ζωής. Δώδεκα χρόνια μετά, ο Jack Kerouac ήταν νεκρός. Έπινε πάντα, αλλά η κατάχρηση των τελευταίων ετών, οδήγησε σε κύρωση του ήπατος που τον κατέστρεψε και εν τέλει τον σκότωσε.
Περίπου πενήντα χρόνια μετά τον θάνατο του Jack Kerouac, υπήρχε μία άλλη γενιά που προσπάθησε να βρει τα δικά της ίχνη με αφορμή το On the Road. Ξεκίνησαν τα πρώτα Kerouac Book Festival και οι αναγνώσεις σε τύπου μπουάτ, καθώς και η βιβλιοθήκη Jack Kerouac στο Πανεπιστήμιο Naropa του Colorado. Το πρόβλημα ωστόσο με την σύγχρονη γενιά της Αμερικής -και όχι μόνο- είναι πως το όνομα του Jack Kerouac δεν τους λέει απολύτως τίποτα. Είναι απλούστατα άλλο ένα όνομα στον κατάλογο των συγγραφέων της αμερικανικής λογοτεχνίας και οι τοποθετήσεις του δεν έχουν καμία σχέση με τον υπερκαταναλωτισμό, την υπερπροβολή και την έλλειψη μορφωτικού περιεχομένου που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των νέων στις ΗΠΑ.
Ακόμα και τα λεγόμενα road trips, γίνονται σε πολύ διαφορετική βάση από εκείνη που εισήγαγε ο συγγραφέας. Δεν υπάρχει κάποιος άγνωστος δρόμος με εμπειρίες που ακόμη δεν έχεις γνωρίσει. Υπάρχουν χαρτογραφημένες περιοχές στο Google maps, με μπαρ και φαγάδικα που έχουν rating στο TripAdvisor και με καταλύμματα που μπορείς να βρεις ανά πάσα στιγμή στο Booking ή το AirBnb. Όλα είναι έτοιμα. Όλα είναι εκεί. Δεν υπάρχει καμία έκπληξη και κανένα στοιχείο που να κρατάει την μέλλουσα εμπειρία ως ένα καλά φυλαγμένο μυστικό που περιμένει τον αναζητητή του. Θα μπορούσε να πει κανείς πως αυτό δεν είναι αποτέλεσμα της γενιάς του σήμερα, αλλά της τεχνολογίας και των καιρών. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι πως υπάρχουν όλα τα παραπάνω. Το πρόβλημα βρίσκεται στο ότι η πλειοψηφία των νέων, δεν θέλει να κάνει τα πράγματα διαφορετικά. Όπως τα έκανε ο Jack Kerouac και η beat γενιά του.
“A pain stabbed my heart, as it did every time I saw a girl I loved who was going the opposite direction in this too-big world.”
Η αλήθεια είναι πως αν επιχειρήσεις να διαβάσεις τώρα το On The Road, θα δυσκολευτείς να βρεις τα κοινά που θα έβρισκες ως έφηβος ή ακόμη και στα mid-20s σου. Και είναι απόλυτα λογικό δεδομένου της κοινωνίας που γνώρισε ο Kerouac και της κοινωνίας που βρίσκεσαι εσύ σήμερα. Αν όμως οι περιπέτειες των δύο πρωταγωνιστών του βιβλίου συνεχίζουν να σε γοητεύουν και σε βάζουν σε μία διαδικασία προβληματισμού για το ποια ακριβώς είναι η ταυτότητα της δικής σου προσωπικής ανθρώπινης ύπαρξης, τότε σημαίνει πως κάτι ακόμη δεν έχεις ζήσει. Ή ότι αυτά που έχεις ζήσει δεν ήταν αρκετά για να σε ταρακουνήσουν από την βάση σου. Ή όλα αυτά και άλλα πολλά μαζί.
Το On The Road σήμερα, στον κόσμο του κορωνοϊού, τον κόσμο του 2021, είναι μία μικρή υπενθύμιση ότι ποτέ δεν είναι αργά να διαλέξεις τον δικό σου δρόμο. Αρκεί να είσαι έτοιμος να δεχτείς το που θα σε βγάλει. Ίσως από τις πιο μικρές μέχρι τις πιο μεγάλες εμπειρίες, ίσως μέσα από τις σημερινές κοινωνικές δυσκολίες και ανισότητες, να γεννηθεί μία νέα, όμοια σε κάποια στοιχεία με την beat γενιά, που να αντιληφθεί με την σειρά της ότι δεν θέλει να έχει καμία σχέση με το υπάρχον κατεστημένο της κοινωνίας που ζούμε σήμερα.
Άλλωστε όπως είπε και κάποιος πιο χαρισματικός από εμάς, ο Δρόμος είχε την δική του ιστορία...
