Άνοιξαν τα μαγαζιά που πουλάνε χριστουγεννιάτικα. Σαν test-event, για να δούμε πώς θα πάει το πράγμα κι αν θα έχουμε ουρές και συνωστισμό, ή πειθαρχία και τήρηση των μέτρων και των οδηγιών. Τα οποία βέβαια είναι 110 όλα κι όλα που έχουν τον σχετικό κωδικό, άρα για να καλυφθούν οι ανάγκες των καταναλωτών, πουλάνε χριστουγεννιάτικα και τα σούπερ - μάρκετ. Με άλλα λόγια, εκεί που παίρνεις απορρυπαντικά, γαλοπούλες και ντομάτες, θα πάρεις και 20 μπάλες και μια σειρά φωτάκια να ξεμπερδεύεις - σιγά μην κάθεσαι στην ουρά έξω από το κατάστημα με τα εποχιακά.
Αλλά άνοιξε κάτι κι αυτό είναι καλό. Ειδικά όταν - κατά πάσα πιθανότητα - ακολουθούν τα κομμωτήρια και τα βιβιοπωλεία. Ακόμα καλύτερα θα έλεγα, να άνοιγαν κομμωτήρια - βιβλιοπωλεία, όπου εκεί που σε κουρεύουν να μπορείς να διαβάσεις έναν Ντοστογιέφσκι να γουστάρεις κι εκεί που λούζεσαι, έναν Κοέλιο, στο σημείο που λέει «όταν θέλεις να βάψεις ρίζα, όλες οι βαφές του σύμπαντος συνωμοτούν ώστε να το πετύχεις». Αλλά ακόμα και σκέτα κομμωτήρια να ανοίξουν, χωρίς βιβλία, είναι μια νίκη του πολιτισμού. Είναι ένα χτύπημα στον ιό. Είναι μια νίκη της Δημοκρατίας και ένα σημάδι ανάκαμψης σχεδόν τόσο ελπιδοφόρο, όσο και το εμβόλιο που έρχεται.
Θα πει κανείς - και θα έχει δίκιο - «τι μιλάς εσύ που δεν έχεις πολλά μαλλιά; Πού να καταλάβεις την ψυχολογία της άλλης ή του άλλου, θα θέλει να πάει να χτενιστεί, να κουρευτεί, να κάνει ισιωτική ή βαφή»; Κάτι μπορώ να καταλάβω κι εγώ, κάποτε είχα περισσότερα μαλλιά και αρκετά χρόνια πριν είχα και κοτσίδα, έχω κάνει διάφορα στα μαλλιά μου - ακόμα και ανταύγειες, ωστόσο ποτέ δεν επηρρέασε την ψυχολογία μου προς το καλύτερο μια επίσκεψη στο κομμωτήριο, όπως και ποτέ δεν καταρρακώθηκα ψυχολογικά όταν δεν βρήκα ραντεβού πριν τις γιορτές. Είναι θέμα ανθρώπου φαντάζομαι και είναι και θέμα της πίεσης που νιώθουν οι άνθρωποι, σε μια τόσο δύσκολη περίοδο, με εγκλεισμό και ένα κάρο προβλήματα. Αλλά θα μου επιτρέψετε να πω, ότι είναι και θέμα κοινής λογικής. Και επιβίωσης τόσων πολλών κλάδων και εργαζομένων που τραβάνε τα μαλλιοκέφαλά τους εδώ και καιρό...
Ωραία, θα σου φτιάξει κάπως τη διάθεση μια επίσκεψη στο κομμωτήριο ή τον κουρέα - και θα «φτιάξει και τη διάθεση» των κομμωτών και των εργαζομένων σε αυτά το γεγονός ότι θα ανοίξουν και θα δουλέυουν σαν να μην υπάρχει αύριο. Θα νιώσεις «άνθρωπος», θα δείχνεις πιο όμορφος και πιο όμορφη, θα αλλάξει η ψυχολογία σου, θα νιώσεις ότι επιτέλους έκανες κάτι για τον εαυτό σου, για να σε βλέπει κούκλο ή κούκλα ο/η σύζυγός σου κλπ κλπ. Και μετά; Μετά πιθανότατα θα κλειστείς σπίτι για τις γιορτές, δεν θα μπορείς να ταξιδέψεις σε άλλο νομό, δεν θα μπορείς να κάνεις ρεβεγιόν σε κάποιο μαγαζί και το πολύ - πολύ να σε αφήσουν να γιορτάσεις τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά με έναν πολύ κλειστό και συγκεκριμένο κύκλο κοντινών σου ανθρώπων.
Την ίδια ώρα, η εστιάση ήταν, είναι και θα παραμείνει κλειστή. Το λιανεμπόριο, τα μαγαζιά με ρούχα και παπούτσια, τα καταστήματα που πουλάνε είδη τεχνολογίας και κοσμήματα, τα συνοικιακά μαγαζιά, αυτοί που δεν έχουν online πωλήσεις και περίμεναν τις γιορτές μπας και δουν μερικά ευρώ στο ταμείο τους, περιμένουν στην πλάγια γραμμή κάνοντας διατάσεις, σαν ποδοσφαιριστές που περιμένουν να περάσουν αλλαγή στο παιχνίδι, να τους δώσουν την άδεια να «παίξουν μπάλα». Κάποιοι θα «αγωνιστούν λίγα λεπτά», λίγες μέρες εκεί πριν τα Χριστούγεννα και πριν την Πρωτοχρονιά, άλλοι καθόλου. Μερικοί θα πάρουν «χρόνο συμμετοχής», άλλοι «θα καούν στο ζέσταμα» και χορτάρι δεν θα πατήσουν.
Κι αν ήδη μετράμε απώλειες, με μαγαζιά που έκλεισαν και δεν θα ξανανοίξουν και εργαζόμενους που έχασαν τη δουλειά τους, με τον καινούργιο χρόνο το ταμείον θα είναι ακόμα πιο μείον. Όσο κι αν στηρίξει η Ε.Ε. κι όσα επιδόματα και βοηθήματα κι αν μοιράσει η Κυβέρνηση. Όσο κι αν λέμε ότι με το εμβόλιο θα ομαλοποιηθεί σιγά - σιγά η κατάσταση. Είναι τόσο βίαιη η «ανωμαλία» που έχουμε περάσει, που η επιστροφή στην ομαλότητα θα γίνει αργά και δεν θα τους περιλαμβάνει δυστυχώς όλους: αυτός που γονάτισε από την κρίση, από τα lockdowns, από το κλείσιμο της επιχείρησής του, από τα έξοδα που έτρεχαν τόσο καιρό και τα δάνεια που συνεχισε να πληρώνει παρότι δεν είχε έσοδα, είναι πολύ πιθανόν να μην ξανασταθεί ποτέ στα πόδια του. Αλλά ξέρετε κάτι; Θα καταστραφεί ολοσχερώς, αλλά τουλάχιστον θα έχει ωραίο μαλλί!
