Ας έχει ο καθένας ό,τι γνώμη θέλει για τις δυστοπικές ταινίες των 80s, αλλά η αλήθεια είναι μία. Μας μεγάλωσαν. Ήταν η εποχή που το VHS βρισκόταν στις δόξες του και που ο Χολιγουντιανός κινηματογράφος έριχνε λεφτά με την σέσουλα για να κρατήσει το κοινό σε αναμμένα κάρβουνα, μεταδίδοντας μόνο και ένα μήνυμα. Ότι το μέλλον που έρχεται είναι ζοφερό γεμάτο αίμα και πόνο. Καμία καλή είδηση – τουλάχιστον όχι στην πλειοψηφία. Από την Ολική Επαναφορά μέχρι την Απόδραση από τη Νέα Υόρκη και το Robocop μέχρι το δεύτερο Mad Max και το Blade Runner, η ανθρωπότητα κοίταζε το μέλλον μέσα από κατεστραμμένες κοινωνίες, οικονομικά συμφέροντα και έναν πλανήτη να αργοπεθαίνει. Όμως αυτός ήταν ο κανόνας σε όλες αυτές τις ταινίες.
Κάπου εδώ όμως φτάσαμε στο 2019 και κάμποσα από αυτά τα σενάρια, δεν μοιάζουν με σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Όχι πια τουλάχιστον. Για παράδειγμα στην ταινία Robocop γνωρίσαμε την OmniTech, την κατασκευάστρια εταιρεία που έπαιζε πολιτικά παιχνίδια κάτω από τα τραπέζια εις βάρος των καταναλωτών. Και σήμερα οι 6 στις 10 εταιρείες στην Αμερική είναι μπλεγμένες σε σκάνδαλα, αισχροκέρδειες και χρηματισμούς προσώπων. Κάπου εκεί έρχεται το Handmaid’s Tale της Margaret Atwood που μπορεί να ξεκίνησε ως βιβλίο το 1985, αλλά που τώρα όλοι μας βλέπουμε τα τελευταία γεγονότα για τις αμβλώσεις σε Αλαμπάμα, Τζόρτζια και Μιζούρι. Για τα δυστοπικά επιστημονικής φαντασίας υπάρχει ξεχωριστό κεφάλαιο. Μπορεί να μην έχουμε αποικήσει ακόμη στον Άρη όπως στην Ολική Επαναφορά με τον Arnold Schwarzenegger, αλλά σίγουρα έχουμε κράτη με πολίτες Β’ και Γ’ κατηγορίας και με τις κυβερνήσεις να μην δίνουν καμία σημασία στο να βελτιώσουν το επίπεδο διαβίωσής τους.
Πόσο εύκολα έβλεπες σήμερα το πρώτο Terminator;
Επίσης σίγουρα έχουμε ρομπότ. Αρκετά ρομπότ. Δεν υπάρχει κάποιος Skynet όπως στο Terminator για να ξυπνήσει και να κάνει κουμάντο, αλλά η αλήθεια είναι ότι από τους σκεπτιστές μέχρι τους tech-freaks όλοι φοβούνται μία τέτοια ημέρα στην νανοτεχνολογία – ακόμη και αν δεν ήταν πρωταγωνίστρια στα τότε σενάρια των ταινιών. Τέλος, έχουμε κάνει ό,τι περνάει από το χέρι μας για να καταστρέψουμε τον πλανήτη. Με την πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ να αναφέρει ότι τουλάχιστον ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται με ολοκληρωτική εξαφάνιση, ήμασταν εμείς που πιάσαμε κορόιδα τους σεναριογράφους και τους σκηνοθέτες των 80s. Δεν χρειάστηκε να εκτοξεύσουμε «κατά λάθος» πυρηνικά ή να ξεκινήσουμε πόλεμο με λέιζερ. Το να υπερχρεώσουμε μία σειρά από κράτη κάνοντας τα να χρωστούν χρήματα για τέσσερις γενιές, έδειξε πως είναι αρκετό για να διογκώσει την πόλωση και να προξενήσει ένα μέγεθος κοινωνικής καταστροφής που μόνο ως φαντασία θα το χαρακτηρίζαμε στα 80s. Και όλα αυτά με τις ευλογίες των ανθρώπων που εμείς οι ίδιοι βάλαμε στο τιμόνι για να μας καθοδηγήσουν. Οπότε αν προκύπτει κάτι από όλη αυτή την ιστορία του κινηματογραφικού χρονοντούλαπου του Χόλιγουντ, είναι πως άνθρωποι όπως ο Ridley Scott, ο James Cameron και ο Paul Verhoeven έβλεπαν πολύ παραπέρα.
Υπάρχει ελπίδα; Κάποιος ρομαντικός θα έλεγε πως ναι. Πως πάντα υπάρχει χρόνος για ελπίδα. Αν όμως πρέπει να μείνουμε στο προφητικό κινηματογραφικό κομμάτι, τότε μπορούμε να πούμε πως υπάρχουν και άλλες ταινίες να εμπνευστούμε. Εκείνες που δείχνουν την κοινωνία στα καλύτερα της, που εξυψώνουν την προηγμένη τεχνολογία χωρίς να μειώνουν τα ανθρώπινα συναισθήματα. Tαινίες όπως το Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου ή το Interstellar που θα μας θυμίζουν πως είμαστε ικανοί για τα καλύτερα και όχι για τα χειρότερα.
Και ίσως να υπάρχει ακόμα χρόνος.
