Ο «πελάτης» είναι αυτός που βλέπει τηλεόραση ή πάει σινεμά. Που «καταναλώνει» αυτό που έχουν φτιάξει κάποιοι άλλοι γι' αυτόν, το «αγοράζει» ή δεν το «αγοράζει», του αρέσει ή όχι, θα πάρει και το επόμενο ή θα επιλέξει άλλο προϊόν - τηλεοπτικό ή κινηματογραφικό. Ο «πελάτης έχει πάντα δίκιο» συνηθίζουμε να λέμε - αυτός πληρώνει, έχει απαιτήσεις, έχει προσδοκίες, γι' αυτόν φτιάχνονται όλα, για να κερδίσουν τη δική του εκτίμηση, την προσοχή του, το ενδιαφέρον του. Χωρίς «πελάτη», δεν έχει «προϊόν» - αν φτιαχτεί κάτι που αφορά σε ελάχιστους ή κανέναν, δεν ΄χει λόγο ύπαρξης, είτε είναι θέαμα, είτε φαγητό, είτε κόμμα, είτε οτιδήποτε άλλο.
Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο λοιπόν, αλλά έχει και αποψάρα - ειδικά στην Ελλάδα που έχουμε άποψη για όλα. Διότι μπορεί κάποιος να μην ξέρει να βράσει ούτε αυγό μελάτο, αλλά ξέρει να σου πει ποιος έπρεπε να μείνει και ποιος έπρεπε να φύγει από το Master Chef, ποιος μαγείρεψε καλύτερα και ποιος όχι, παρότι δεν μπορεί να δοκιμάσει τα πιάτα ακόμα κι αν γλύψει την οθόνη της τηλεόρασης. Ο πελάτης θα σου αναλύσει τακτικά τη μάχη του Γουίντερφελ και όχι απλά θα καταθέσει τις ενστάσεις του για το γεγονός ότι οι Ντοθράκι πήγαν άκλαυτοι στην αρχή της μάχης, αλλά θα σου εξηγήσει πώς ακριβώς έπρεπε να κυλήσει το πράγμα για να έχουμε τις μικρότερες δυνατές απώλειες - προφανώς τα έχει μάθει αυτά τα κόλπα στο Call of Duty. Ο πελάτης πήγε και είδε τους Avengers, διασκέδασε, γέλασε, δάκρυσε, πέρασε τρεις ώρες υπέροχα, αλλά μετά φυσικά και ξέρει αυτός να σου πει τι έπρεπε να έχει γίνει διαφορετικά για να ζήσει ο τάδε ή να πεθάνει ο δείνα - αλίμονο αν δεν ξέρουμε εμείς και ξέρουν οι σεναριογράφοι της Marvel. Ο πελάτης έχει επίσης άποψη για κάθε τι που βλέπει ή ακόμα και για πράγματα που δεν έχει δει και απλά έχει ακούσει να λένε: από το «Τατουάζ» και την ερμηνεία του Ντάνου (και φυσικά για το βιβλίο του Ντάνου παρότι δεν το διάβασε), μέχρι το Survivor με τους Έλληνες και τους Τούρκους, για τις θεατρικές παραστάσεις ή το ντοκιμαντέρ του Αλέξη Παπαχελά για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι - ακόμα κι αν δεν το είδε, κάπου διάβασε ότι το timing ήταν λίγο ύποπτο, άρα ήταν πολιτικά κατευθυνόμενο. Τι σημασία έχει άλλωστε η ουσία του ντοκιμαντέρ;
Σχετικοί και άσχετοι, σκηνοθέτες άνευ διδασκάλου και σεναριογράφοι του καναπέ, όλοι έχουν άποψη για όλα. Φυσικά και έχουν όλοι δικαίωμα να πουν τη γνώμη τους, να κάνουν την κριτική τους, να εκφράσουν τις ενστάσεις τους. Αλλά από εκεί, μέχρι του σημείου να «ξεπατώνεις» τη δουλειά που έκαναν κάποιοι επαγγελματίες, να την απαξιώνεις ή να νομίζεις ότι εσύ ξέρεις καλύτερα από τους κριτές - σεφ ή τους παραγωγούς ενός μπλοκμπάστερ ή τους σεναριογράφους της πιο πετυχημένης και ακριβής σειράς που έγινε ποτέ, έχει μια κάποια απόσταση.
Αντί να καθίσει κάποιος να απολαύσει αυτό που φτιάχτηκε γι' αυτόν, να το αφήσει να «κυλήσει» μέσα του, να πάρει ό,τι είναι να πάρει, να του «μιλήσει», να προβληματιστεί ή απλά να διασκεδάσει, προτιμά την υψηλή κριτική και υψηλή ραπτική. Για τα εφέ, για το σενάριο, για το αν ήταν φωτεινά ή σκουεινά τα πλάνα, για τη ματιά του σκηνοθέτη, για την ερμηνεία του ηθοποιού στο σανίδι, για τα «σκοτεινά κίνητρα» του Παπαχελά. Φυσικά και ο εχθρός του καλού είναι του καλύτερο και εχθρός του καλύτερου είναι το τέλειο, αλλά όλα αυτά είναι υποκειμενικά: ο δημιουργός (στην τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το θέατρο) συνήθως προσπαθεί να απευθύνεται σε όσο γίνεται μεγαλύτερο κοινό, δεν μπορεί να «πιάσει» τα γούστα και τα χούγια του καθενός προσωπικά, δεν μπορεί να φτιάξει ένα αλά καρτ σενάριο που θα ικανοποιεί τον καθένα μας. Αυτά ίσως γίνουν στο μέλλον, είδαμε δειλά - δειλά κάτι να ξεκινά με το «Black Mirror» και την ταινία όπου μπορούσες να επιλέξεις πώς επιθυμείς να συνεχιστεί η ιστορία.
Ίσως κάποια μέρα να έχουμε τη δύναμη να επιλέγουμε ποιος επιθυμούμε να ζήσει ή να πεθάνει στη συνέχεια της ταινίας ή της σειράς, να «δοκιμάζουμε» ψηφιακά το φαγητό και να κρίνουμε ποιος πρέπει να μείνει και ποιος να αποχωρήσει από έναν διαγωνισμό μαγειρικής, να παρεμβαίνουμε γενικώς. Κάποια μέρα.
Σήμερα που μιλάμε, ας απολαύσουμε αυτό που έχουμε, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις, είναι πολύ υψηλού επιπέδου.
