Γεννημένη στην Πολωνία, η Λουίζα έχει χτίσει μία καριέρα στην καρδιά των γεγονότων που οποιοσδήποτε φωτορεπόρτερ σε ζήλευε. Έχει βρεθεί σε εμπόλεμες ζώνες, έχει καλύψει με το φωτογραφικό της φακό τη φρίκη του πολέμου, το μεταναστευτικό, το πολιτικό, το κοινωνικό. Με βραβεύσεις και συνεργασίες με τα μεγαλύτερα φωτογραφικά πρακτορεία στον κόσμο, πρωτοσέλιδα σε πασίγνωστες εφημερίδες, η Λουίζα μιλάει για το επάγγελμα που έγινε αγάπη και πώς η μάτια μιας γυναίκας είναι απαραίτητη στην απαιτητική μετάδοση των ειδήσεων μέσω της φωτογραφίας.
Τι είναι αυτό που μπορεί να κάνει μια γυναίκα να αγαπήσει το επάγγελμα του φωτορεπόρτερ; Είναι η τέχνη της φωτογραφίας; Το απρόβλεπτο; Ένα σπάνιο στιγμιότυπο ή κάτι άλλο;
Νομίζω πως είναι ακριβώς το ίδιο με έναν άντρα. Για μένα ήταν η καταγραφή των ιστορικών γεγονότων, γιατί μεταξύ άλλων αυτό κάνει και το φωτορεπορτάζ. Η δυνατότητα του να βρίσκεσαι στην καρδιά των γεγονότων και να καταλάβεις το «τι;» και το «γιατί;».
Βρίσκεσαι σε ένα επάγγελμα που στο μυαλό μας είναι συνδεδεμένο με τον ανδροκρατούμενο χώρο. Είσαι σύμφωνη με αυτή την άποψη;
Σιγουρα ειναι περισσότεροι οι άνδρες σε αριθμό, αλλά υπάρχουν και πολλές αξιόλογες γυναίκες που κανουν φοβερή δουλειά. Ειναι οι συνθήκες κάποιες φορές δυσκολότερες για μια γυναίκα, αλλά είναι πολυ σημαντική η παρουσια της στο επάγγελμα. Για παράδειγμα, λόγω πολιτισμικών διαφόρων των λαών η πρόσβαση για μια γυναίκα μπορει να ειναι ευκολότερη και απο άποψη εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης, ή μόνο κατανόησης. Και άλλω λόγων σίγουρα.
Μέχρι σήμερα έχεις βρεθεί σε αποστολές (π.χ. πόλεμος στο Κόσοβο) που οι περισσότεροι από εμάς τρέμουν να φανταστούν. Μπορείς να μας μεταφέρεις λίγο τα συναισθήματα του εργάζεσαι σε μια «εμπόλεμη» ή γενικώς επικίνδυνη ζώνη;
Όταν πρωτοπήγα κατάλαβα ότι μπορω να το κάνω. Πρέπει να συμμορφώνεσαι με τους ''κανόνες'' των περιοχών που καλείσαι να καλύψεις. Να μην θέτεις κανένα σε κίνδυνο κανένα και ιδιαίτερα συναδέλφους σου. Το ''help don't harm'' που λένε. Πέρα απο αυτά, για μενα σε καταστάσεις όπου ηταν τετελεσμένο το γεγονός -όπως για παράδειγμα η Σφαγή του Ρετσάκ- εκεί το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να καταγράψεις. Ξέρεις για τι είσαι εκεί και τι θα κάνεις. Δεν είναι όμως το ίδιο εύκολο να καταγράφεις όταν έχεις ανθρώπους που τρέχουν να γλιτώσουν για την ζωή τους. Είναι πολύ πιο δύσκολο. Όμως ο κανόνας είναι να σέβεσαι τον κάθε άνθρωπο που έχεις μπροστά στον φωτογραφικό σου φακό.
Ισχύει ότι επειδή είσαι γυναίκα χρειάζεται να δουλέψεις παραπάνω από ότι ένας άντρας για να φέρεις το απαιτούμενο αποτέλεσμα;
Δεν θα το έλεγα ότι έπρεπε να δουλέψω παραπάνω. Απλά για να πάρω το respect από τους συναδέλφους, έπρεπε να τα είχα πάει πολύ καλά σε κάποιο θέμα. Σε γενικές γραμμές δεν είχα ποτέ μου πρόβλημα με συναδέλφους, αντιθέτως μάλιστα, προσπαθούν να βοηθήσουν όπως θα βοηθούσαν και τον οποιονδήποτε. Υπάρχει ανταγωνισμός για το θέμα της δουλειάς μου και αυτά που κάνω και όχι επειδή είμαι γυναίκα. Έχω ακούσει από συναδέλφους «α τους πήρες τα σώβρακα» ή να κάνουν κολακευτικά σχόλια για πρωτοσέλιδα (π.χ. στη Herald Tribune ή τις New York Times), που ήταν πολύ σπουδαίο εκείνη την εποχή για μία άπειρη φωτορεπόρτερ. Ή απλά για μία καλή φωτογραφία. Όλα αυτά βοήθησαν και πάντα θα βοηθούν.
Σε βοηθάει καθόλου (ή αντίστοιχα σε περιορίζει) το γεγονός ότι ο σύζυγός σου είναι εξίσου φωτορεπόρτερ;
Είναι War & Peace. Εννοείται ότι υπάρχει ένας μικρός ανταγωνισμός αλλά σε δύσκολες συνθήκες ο ένας πάντα βοηθάει τον άλλο.
Έχεις βιώσει σεξισμό ποτέ στην εργασία σου; Αν ναι πώς το αντιμετώπισες; Σε βοήθησαν οι συνάδελφοί σου;
Σεξισμό ένιωσα περισσότερο όταν δούλευα στα ελληνικά μέσα. Σε κάποιες αποστολές έχω νιώσει άβολα, για παράδειγμα από συμπεριφορά οδηγού μου στην Αλβανία στον πόλεμο του Κοσόβου. Γι' αυτό το λόγο έμαθα να μην διαφέρω στο ντύσιμο από τους άντρες συναδέλφους και γενικά να μην υπάρχει καμία είδους «πρόκληση» με οποιονδήποτε τρόπο. Είναι λάθος που το λέω αυτό, αλλά σε ένα τέτοιο επάγγελμα που πηγαίνεις σε χώρες που έχουν τελείως διαφορετική κουλτούρα, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Άλλωστε χρειάζεσαι ρούχα που να βολεύουν στη δουλειά σου και όχι απλά να δείχνουν ότι είσαι γυναίκα!
Οι συνάδελφοι πάντα βοηθούν αν κάποιος αρχίζει να συμπεριφέρεται άσχημα - σε οποιοδήποτε επίπεδο. Θα προσπαθήσουν άμεσα να τον απομακρύνουν. Αλλά και η δική μου συμπεριφορά παίζρι ρόλο. Θα είμαι φιλική αλλά θα είμαι και αυστηρή. Τονίζω πως όλα έχουν να κάνουν με τον σεβασμό στα ήθη μιας χώρας. Εμείς βρισκόμαστε εκεί για να καταγράψουμε, όχι για να δημιουργήσουμε προβλήματα.
Ποιο είναι το πιο ωραίο σχόλιο που σου έχουν κάνει για τη δουλειά σου και ποια θεωρείς εσύ την καλύτερη στιγμή σου;
Ήταν κάποτε που ανέβασα μια φωτογραφία και κάποιος μου έγραψε σε σχόλιο ότι είναι η εκείνη που θυμάται περισσότερο από εκατομμύρια άλλες από τότε που την τράβηξα. Κάποιος άλλος έχει ζωγραφίσει βασισμένος σε φωτογραφίες μου και ήθελε να εκτυπώσει τα αντίτυπα και να τα πουλήσει για να συγκεντρώσει χρήματα για το προσφυγικό. Βλέπεις δηλαδή ότι δημιουργούνται αντιδράσεις που είναι έμπρακτες. Ειδικά για εμάς που το προφίλ όσων καλύπτουμε είναι κοινωνικό, αυτή είναι η μεγαλύτερη επιβράβευση. Να βλέπεις τον κόσμο να παρακινείται από την φωτογραφία σου και να προσφέρει σε όσους χρίζουν ανάγκης. Ένα σχόλιο επίσης που ξεχώρισα, είναι το «πώς γίνεται οι φωτογραφίες σου να μοιάζουν με πίνακες ζωγραφικής όταν περιγράφουν παράλληλα τόσο φριχτά γεγονότα».
Πώς έχεις οραματιστεί τον εαυτό σου σε 5-10 χρόνια από τώρα; Θα ήθελες είσαι στον ίδιο επαγγελματικό χώρο ή έχεις φανταστεί τον εαυτό σου να κάνει κάτι διαφορετικό;
Σε δέκα χρόνια ελπίζω να έχω πάρει συντάξη (γέλια). Ελπίζω να έχω κάνει κάποιο θέμα δικό μου ή με κάποια ΜΚΟ. Σίγουρα θα το παλαίψω μέχρι τότε. Ελπίζω στο τέλος να έχω καταλήξει κάπου που να υπάρχει θάλασσα.
