Το «Σαράβαλο» μάς έκανε να διαβάσουμε ποίηση στο Instagram
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, ο Ανδρέας Μαγδαληνός μάς μιλάει για το αγαπημένο μας «Σαράβαλο».
SHARES
Συνέντευξη στη Δέσποινα Λάνου
Ποίηση. Η ποίηση είναι μία μορφή τέχνης του γραπτού λόγου, είναι εκείνες οι λίγες λέξεις που ενώθηκαν περίτεχνα μεταξύ τους.
Η ποίηση είναι δύσκολο να οριστεί, είναι προσωπική, βαθιά και είναι όμορφη. Είναι ένα παράθυρο για να δεις μία άλλη πραγματικότητα. Όλοι έχουμε ένα ποίημα που αγαπάμε, ένα ποίημα που μας εκφράζει και είναι τόσο σημαντική η θέση της ποίησης στον κόσμο, όπου έχει και τη δική της Παγκόσμια Ημέρα.
Με αφορμή, λοιπόν, αυτή την όμορφη ημέρα, σκεφτόμουν την ποίηση στο σήμερα. Η ποίηση με έναν παράδοξο τρόπο έχει γίνει μέρος των social media. Υπάρχουν Instagram profiles που έχουν καταφέρει να φέρει κοντά την ποίηση με τους χρήστες των social media. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Σε αυτό το πλαίσιο σκεφτόμουν ότι έχει πραγματικό ενδιαφέρον να δούμε profiles στα social media που εξυμνούν την ποίηση. Έτσι, λοιπόν, επικοινώνησα με τον Ανδρέα Μαγδαληνό, που είναι ο καθηγητής πίσω από @to_saravalo. Ναι, το γνωστό to_saravalo που μετρά 230K followers, που μας έχει συντροφεύσει με τα ποιήματά του σε δύσκολες, αλλά και σε όμορφες στιγμές της ζωής μας. Ας γνωρίσουμε καλύτερα τον Ανδρέα Μαγδαληνό και όλα θέλει να αναδείξει από το saravalo.gr, που είναι το κορυφαίο profile ποίησης του Ιnstagram.
-Ανδρέα, είσαι ο δημιουργός πίσω από το «Σαραβάλο». Πες μας τι θα ήθελες να ξέρει το κοινό για εσένα;
«Ο Ανδρέας είναι ένας άγνωστος ακόμα και για μένα…Ακόμα τον αναζητώ σε στίχους, σε στροφές αγνώστων ποιητών πάνω σε ένα Σαράβαλο που αγκομαχάει στις ανηφόρες. Τον αναζητώ μέσα από αλλεπάλληλα ταξίδια εντός! Σίγουρα, δεν θα με βρεις σε βιογραφικά, εξάλλου ό,τι άξιζε από την ζωή μου έγινε στίχος. Ζω και μεγάλωσα στην Αθήνα όπου και γεννήθηκα πριν από 34 χρόνια, εργάζομαι ως φιλόλογος. Ζω για το ταξίδι, τη διδασκαλία και την ποίηση. Πρόσφατα εξέδωσα το πρώτο μου βιβλίο κι ετοιμάζω παράλληλα ένα Podcast για τη φιλοσοφία! Ενώ ήδη έχω δημιουργήσει έναν ηλεκτρονικό ιστότοπο (www.saravalo.gr) όπου αναρτώνται αφιερώματα, ποιήματα, κείμενα και υπάρχει και e-shop με ξεχωριστά πραγματάκια για τους φίλους της σελίδας!».
-Πιστεύεις ότι η ποίηση βρίσκει τη θέση της στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή; Μπορεί το Instagram να γίνει ένας «χώρος» λογοτεχνικής έκφρασης ή είναι περιοριστικό;
«Πιστεύω ότι η ποίηση πάντα βρίσκει τον τρόπο να εκφράζεται σε κάθε εποχή και σε κάθε μέσο. Είναι μια ανάγκη συνυφασμένη με την ύπαρξη, οπότε πάντα θα βρει μια χαραμάδα για να φανεί και να αγγίξει την ψυχή μας. Ακόμα και στο Instagram, θα βρει τον χώρο της, όπως σε κάθε ψηφιακό περιβάλλον. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι το Instagram προσφέρει κυρίως ερεθίσματα και συναισθηματική επαφή, αλλά δεν είναι ο ιδανικός χώρος για βαθιά ανάλυση. Η ποίηση, στο ψηφιακό τοπίο, μπορεί να προσφέρει στιγμιαία συναισθηματική φόρτιση, αλλά η αληθινή της δύναμη αναδεικνύεται όταν της δίνεται χρόνος και χώρος για να αναπτυχθεί σε βάθος».
-Πώς ξεκίνησε για εσένα το «Σαράβαλο» και τι σε ώθησε να μοιράζεσαι ποίηση στο Instagram; Kαι έγινε τελικά το παράδοξο, κατάφερες να φέρεις το Instagram users κοντά στην ποίηση.
«Η ιδέα του Σαράβαλου προέκυψε εντελώς αβίαστα, πριν περίπου πέντε χρόνια. Στον καιρό του lockdown, ένιωσα την ανάγκη να μοιραστώ όσα διαβάζω, όσα με εμπνέουν και με έχουν διαμορφώσει. Ξεκίνησα με γνήσια αγάπη για το βιβλίο, καθώς παρατήρησα ένα μεγάλο έλλειμμα στον ποιοτικό λόγο στα κοινωνικά δίκτυα όσον αφορά την ποίηση, το συναίσθημα, την αισθητική και άλλα. Προσπάθησα να δημιουργήσω έναν άλλο κόσμο μέσα στα social media, λίγο πιο αληθινό.
Η ποίηση για μένα είναι ο πιο τρυφερός τρόπος να αγαπάς, να ζεις, να εκφράζεσαι, να ταξιδεύεις, να χάνεσαι, αλλά και να βρίσκεσαι. Αν και αποτελείται από λέξεις, η σημασία της δεν μπορεί να περικλείεται μόνο σε αυτές. Η ζωή μου πια είναι τόσο συνυφασμένη με την ποίηση που δεν μπορώ και ούτε θέλω να τη φανταστώ μακριά της. Μια μέρα χωρίς ποίημα είναι χαμένη μέρα».
-Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής των στίχων που δημοσιεύεις;
«Η επικοινωνία μου με τους συντρόφους σε αυτό το ποιητικό ταξίδι αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της σελίδας και ένα παράσημο για μένα. Το σαράβαλο κατάφερε να φέρει σε επαφή ανθρώπους που μέχρι τότε δεν είχαν ανοίξει ποτέ σελίδα ποίησης, με το βιβλίο και την τέχνη του λόγου. Πραγματικά νιώθω περήφανος για κάθε άτομο που εμπνεύστηκε από τη σελίδα και αναζήτησε ποιητικές συλλογές, κλασικές αλλά και λιγότερο γνωστές. Η σελίδα αγωνίζεται να αναδείξει νέους ποιητές και να παράσχει βήμα σε κάθε καλλιτέχνη να εκφράσει τα συναισθήματά του και να τα μοιραστεί με το κοινό όσο πιο διάπλατα μπορεί.
Αν και το σαράβαλο ξεκίνησε με κλασικούς δημιουργούς, πλέον αποτελεί ένα βήμα και για σύγχρονους ποιητές, ώστε να εκφράζονται, να διαβάζονται και να επικοινωνούν με ευρύ κοινό. Το βασικό κριτήριο παραμένει πάντα το ίδιο: τα ποιήματα πρέπει να μιλούν στην ψυχή μου, στην ψυχή σου, στην ψυχή όλων μας, γιατί το έχουμε ανάγκη. Χρειαζόμαστε το στίχο του Κάλβου, του Καβάφη, του Σεφέρη, αλλά και των νέων ποιητών. Ο στίχος είναι εκεί για να ακουμπήσουμε πάνω του τους καημούς μας, τα λάθη μας, τα πάθη μας και να βρούμε παρηγοριά σε αυτόν».
-Υπάρχει κάποιο ποίημα ή στίχος που νιώθεις ότι αντιπροσωπεύει το «Σαράβαλο»;
«Υπάρχουν πολλά ποιήματα που αντιπροσωπεύουν το σαράβαλο. Πρόσφατα διάβασα ένα όμορφο ποίημα της Ιωακειμίδου που μιλάει για την φθορά της ίδιας της ζωής:
«Δε στενοχωριέμαι που μεγαλώνω
Θλίβομαι μόνο που κάθε μέρα
Ο χρόνος μού κατατρώει
Την αθωότητα
Που κουβαλούσα από παιδί.»
Ωστόσο, το σαράβαλο είναι και ποίημα, το οποίο κυκλοφορεί στην πρώτη μου ποιητική συλλογή, και θα παραθέσω εδώ μερικούς στίχους του, μόνο για τους αναγνώστες σας:
Το σαράβαλο
Θα τα παρατήσω όλα
και θα γίνω σαράβαλο
η φθορά φίλη μου
η σκουριά αδερφή μου
με μουσικές,
με τραγούδια,
με καπνό δανεικό να ταξιδεύω
σ’ άγνωστα μέρη
Με τρελούς ποιητές
στο πορτ παγκαζ
αφήνω το χθες πίσω μου
Η σκόνη ερωμένη μου
Με ποιήματα
Με στίχους
Με αλκοόλ δανεικό να ταξιδεύω
Σε μέρη γνωστά
Το σήμερα δεν με χωράει
Και το αύριο με αφήνει αδιάφορο
Το χθες με την αόρατη γοητεία του με ρουφάει.
-Πολλοί θεωρούν την ποίηση ελιτίστικη ή δυσνόητη. Είναι τα social media το μέσο για να γίνει πιο προσιτή, ειδικά στους νέους;
«Πράγματι, η ποίηση πάντα θεωρούνταν κάτι δύσκολο, δυσνόητο και προορισμένο για λίγους προνομιούχους. Ωστόσο, σήμερα περισσότερο από ποτέ, χαίρομαι όταν λαμβάνω μηνύματα από νέα παιδιά που μου εκφράζουν την αγάπη τους για την ποίηση. Πολλά μηνύματα με εκφράζουν ότι η ποίηση άνοιξε δρόμους για αυτούς, τους δίδαξε και τους έκανε να την αγαπήσουν. Σίγουρα, τα social media μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση, αρκεί να γίνει με μεράκι, αγάπη, αισθητική και υπευθυνότητα».
-Έχεις κυκλοφορήσει και τη δική σου ποιητική συλλογή. Πώς ήταν η εμπειρία της έκδοσης και τι ανταπόκριση έχεις λάβει;
«Η πρώτη ποιητική μου συλλογή «το σαράβαλο: ταξίδι εντός» κυκλοφόρησε πρόσφατα σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Ιωλκός. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο το να εκδώσω ποιήματα που δούλευα πάνω από πέντε χρόνια. Το βιβλίο αυτό είναι μια βουτιά στο άδυτο του εαυτού. Πρόκειται για ένα εσωτερικό ταξίδι μέσα από 42 ποιήματα που ψηλαφίζουν θεματολογικά τον έρωτα, την απώλεια, τον πόνο αλλά και την αλήθεια που κρύβουμε εντός μας. Η εμπειρία της έκδοσης και την υποδοχής από το κοινό είναι κάτι που ακόμα απολαμβάνω και δεν το έχω συνειδητοποιήσει πλήρως! Θα σου εκμυστηρευτώ ότι τα μηνύματα αγάπης που λαμβάνω από αναγνώστες μου ειναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για μένα,κάθε φορά συγκινούμαι που κάποιος έσκυψε πάνω από ένα ποίημα μου και εμπνεύστηκε!».
-Αν η εποχή μας ήταν ένα ποίημα, τι ύφος ή τι θεματολογία θα είχε;
«Αν η εποχή μας ήταν ένα ποίημα, θα είχε ύφος ανατρεπτικό και υπαρξιακό, γεμάτο αντιφάσεις και αβεβαιότητες. Θα είχε θεματολογία την απομόνωση μέσα στην υπερσύνδεση, την αναζήτηση ταυτότητας σε έναν κόσμο συνεχούς αλλαγής και την επιθυμία για ειλικρίνεια σε έναν θόρυβο παραποίησης. Θα μιλούσε για τον αγώνα να βρούμε νόημα σε έναν κόσμο που συχνά φαίνεται να χάνει την κατεύθυνση του, την επανάσταση των προσωπικών φωνών ενάντια στις μαζικές αφηγήσεις, και την ανάγκη για σύνδεση μέσα στην αποξένωση. Ενα ποίημα το συνοψίζει αυτό τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου υπέροχα είναι του Χρ. Λάσκαρη».
Επιμένω σ' έναν άλλο κόσμο.
Τον έχω τόσο ονειρευτεί,
τόσο πολύ έχω σεργιανήσει μέσα του
που πια
είναι αδύνατο να μην υπάρχει.
, Απόγευμα προς βράδυ
Σίγουρα θα είχε ύφος υπερρεαλιστικό αφού ζούμε σε μια εποχή έντονων αντιθέσεων,πεζό γιατί η κυνικότητα κυριαρχεί σε όλες τις όψεις της καθημερινότητας αλλά και με δόσεις ρομαντισμού!
-Ποιοι είναι οι ποιητές ή οι λογοτέχνες που σε έχουν επηρεάσει περισσότερο; Υπάρχουν σύγχρονοι δημιουργοί που ξεχωρίζετε.
«Υπαρχουν φυσικά πολλοί που με επηρέασαν βαθιά και τους αγαπώ. Το «Παράπονο» του Ελύτη πάντοτε με συγκλονίζει, η «Σονάτα» του Ρίτσου με γονατίζει υπαρξιακά, η «Θάλασσα» του Χριστιανόπουλου με καταπίνει, η «Ιθάκη» του Καβαφη με ταξιδεύει, αλλά πάντα με στίχους του Καββαδία σαλπάρω εντός μου. Από σύγχρονους λατρεύω τον Τσιμάρα Τζανατο,αναζητήστε τον!».
-Τι θα έλεγες σε κάποιον που αγαπά την ποίηση αλλά διστάζει να γράψει ή να τη μοιραστεί;
«Θα του έλεγα αυτό που είπε ο Ριλκε κάποτε σε έναν νέο ποιητή που του εξείχε τα γραπτά με αγωνία για το αν θα πα έπρεπε να τα εκδώσει και αν θα έπρεπε να συνεχίσει να γραφει. Αν αγαπάς την ποίηση αλλά διστάζεις να γράψεις, στρέψε τη ματιά σου προς τα μέσα. Αναρωτήσου αν πρέπει να γράφεις, και αν η απάντηση είναι ναι, τότε γράφε γιατί είναι ανάγκη σου. Μην αναζητάς επιβεβαίωση απ’ έξω. Η ποίηση γεννιέται από την καθημερινότητα και τη μοναξιά, από τη δύναμη των αναμνήσεων και των συναισθημάτων σου. Αν τα λόγια έρχονται φυσικά, γράψε χωρίς φόβο για την ποιότητά τους. Αν όχι, ίσως η ποίηση δεν είναι η μοίρα σου—και αυτό είναι αποδεκτό. Το σημαντικό είναι να ακολουθήσεις το αληθινό σου κάλεσμα. Και να θυμάσαι η ποίησή σου δεν ανήκει μόνο σε εσένα, αλλά και σε εκείνους που τη χρειάζονται. Μη φοβάσαι την έκθεση, αν τα λόγια σου είναι αληθινά, θα βρουν τον δρόμο.Το ουσιαστικό είναι αν νιώθεις ότι πρέπει να τα μοιραστείς».
-Και τέλος, τι είναι για εσένα ή το Σαράβαλο για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης;
«Για μένα, η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης είναι μια υπενθύμιση ότι η ποίηση δεν είναι κάτι μακρινό ή ακαδημαϊκό, αλλά μια ζωντανή γλώσσα συναισθημάτων, εμπειριών και σκέψεων. Είναι μια ευκαιρία να σταθούμε επιτέλους για λίγο σταθεροί κι αληθινοί σ’ έναν κόσμο που αλλάζει και κινείται τόσο γρήγορα,μια ευκαιρία να διαβάσουμε ή να γράψουμε, να μοιραστούμε λέξεις που μας άγγιξαν.
Για το Σαράβαλο, αυτή η μέρα είναι γιορτή. Είναι η απόδειξη ότι η ποίηση μπορεί να ζει και να αναπνέει μέσα από σύγχρονες μορφές επικοινωνίας, να αγγίζει ανθρώπους που ίσως δεν είχαν σκεφτεί ποτέ να διαβάσουν ένα ποίημα. Είναι η στιγμή που το ταξίδι των λέξεων δικαιώνεται, γιατί δείχνει πως η ανάγκη για έκφραση, για νόημα, για ομορφιά στις λέξεις είναι διαχρονική και παγκόσμια.
Όπως έλεγε και ο Τζον Κίτινγκ στον Κύκλο των Χαμένων Ποιητών:
«Δεν διαβάζουμε και δεν γράφουμε ποίηση γιατί είναι χαριτωμένο. Διαβάζουμε και γράφουμε ποίηση γιατί ανήκουμε στο ανθρώπινο είδος. Και το ανθρώπινο είδος είναι γεμάτο πάθος».
Η ποίηση είναι εδώ για να μας θυμίζει ότι ζούμε. Για να μας κάνει να ρουφήξουμε το μεδούλι της ζωής.
SHARES
