Όταν λέγεται ότι η Γενιά Ζ είναι η πιο καλά προετοιμασμένη στην ιστορία, δεν λέγεται αβασάνιστα. Όχι μόνο η πρόσβαση στην πληροφορία και την εκπαίδευση είναι πιο εκτεταμένη και δημοκρατική από ποτέ, αλλά και η μεγάλη πλειοψηφία της Γενιάς Ζ θεωρεί ότι η επένδυση στην εκπαίδευση είναι μια προτεραιότητα για την κοινωνία. Παρακινημένοι από τις προηγούμενες γενιές, οι πανεπιστημιακές σπουδές και τα μεταπτυχιακά έχουν γίνει το κλειδί που μπορεί να καθορίσει το μέλλον τους. Ωστόσο, όπως καταγράφουν οι τελευταίες έρευνες, η υπερπροσόντα της Γενιάς Ζ δεν την έχει σώσει από μια επαγγελματική πορεία εντελώς διαφορετική από αυτή που ονειρευόταν.
Η Γενιά Ζ είναι υπερπροσοντούχα για την αγορά εργασίας
Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το BBC, στην Κίνα είναι πλέον συνηθισμένο να συναντά κανείς πτυχιούχους φυσικής που καταλήγουν να εργάζονται ως τεχνίτες, φιλοσόφους που γίνονται διανομείς, ακόμη και νέους της Γενιάς Ζ με διδακτορικά που τελικά εργάζονται ως βοηθοί αστυνομίας. Οι ακαδημαϊκές τους σπουδές στοχεύουν πολύ ψηλότερα, αλλά η πραγματικότητα της αγοράς εργασίας τους έχει οδηγήσει σε μια εντελώς διαφορετική κατάσταση. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που δεν περιορίζεται μόνο στην Κίνα, καθώς τα εκατομμύρια των αποφοίτων πανεπιστημίων που βγαίνουν κάθε χρόνο στην αγορά εργασίας βρίσκονται αντιμέτωποι με μια αγορά που δεν έχει αρκετές θέσεις εργασίας για να καλύψει τη ζήτηση.
Η μόνη διέξοδος που βλέπουν οι νέοι της Γενιάς Ζ για να προχωρήσουν μπροστά είναι να αγνοήσουν το γεγονός ότι είναι υπερπροσοντούχοι για αυτές τις θέσεις και να συμβιβαστούν με την πραγματικότητα. Όπως επισημαίνει η καθηγήτρια Zhan Jun από το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, «η κατάσταση στην αγορά εργασίας είναι πολύ, πολύ δύσκολη στην Κίνα, επομένως πιστεύω ότι πολλοί νέοι πρέπει να αναπροσαρμόσουν τις προσδοκίες τους».
Η Gen Z πιστεύει ότι οι άνδρες πρέπει να πάρουν τα ηνία στη σχέση
Μέσα σε αυτό το αβέβαιο τοπίο, η κυρίαρχη επιλογή παραμένει η περαιτέρω εκπαίδευση, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι διαφορετικά. Παραδείγματα όπως αυτό της Wu Dan, 29 ετών, η οποία αποφοίτησε με πτυχίο στα χρηματοοικονομικά από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ, το αποδεικνύουν πλήρως. Όχι μόνο επειδή κατέληξε να εργάζεται ως μασέρ σε μια αθλητική κλινική, αλλά και επειδή, όπως επισημαίνει, για πολλούς συνομήλικους της Γενιάς Ζ που έκαναν μεταπτυχιακό «είναι η πρώτη φορά που ψάχνουν δουλειά και ελάχιστοι έχουν καταφέρει να βρουν μία».
Μια κατάσταση που ξεπερνά τα σύνορα της Κίνας
Στην ήδη περίπλοκη κατάσταση προστίθεται και το γεγονός ότι πολλές τεχνολογικές εταιρείες, στις οποίες η Γενιά Ζ ονειρευόταν να εργαστεί, απέχουν πολύ από την καλύτερη φάση τους. Οι μαζικές απολύσεις που έχουν σημειωθεί στον κλάδο έχουν δημιουργήσει ένα τοπίο όπου οι νέοι ανταγωνίζονται με πιο έμπειρους επαγγελματίες, οι οποίοι είναι πιο ελκυστικοί για τις εταιρείες από έναν νεαρό υπερπροσοντούχο υποψήφιο.
Ευτυχώς, για πολλούς από αυτούς τους νέους, η επίγνωση της παγκόσμιας κατάστασης τους βοηθά να διαχειριστούν το πρόβλημα με λιγότερο δραματικό τρόπο, αναγνωρίζοντας ότι, καθώς είναι ακόμα νέοι, μπορούν να βρουν οποιαδήποτε άλλη δουλειά και ότι, μεγαλώνοντας, θα έχουν την ευκαιρία να αναζητήσουν κάτι πιο σταθερό και ικανοποιητικό. Όπως όμως τονίζει η ίδια η Wu Dan, η κατάσταση απέχει πολύ από το ιδανικό: «Νιώθουν μπερδεμένοι και ότι το μέλλον είναι αβέβαιο. Όσοι έχουν δουλειά δεν είναι ικανοποιημένοι με αυτή. Δεν ξέρουν πόσο καιρό θα μπορούν να παραμείνουν στις θέσεις τους. Και αν χάσουν τη δουλειά τους, τι άλλο μπορούν να κάνουν;».
Μόλις πριν από έναν χρόνο, μια έρευνα της Eurostat έδειξε ότι η υπερπροσόντα των εργαζομένων στην Ισπανία ήταν η υψηλότερη στην Ευρώπη, φτάνοντας το 36%. Ένα ποσοστό που, σε κάθε περίπτωση, δεν απέχει πολύ από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 22%. Με δεδομένο ότι πάνω από το 19% του πληθυσμού έχει ολοκληρώσει πανεπιστημιακές σπουδές ή αντίστοιχες, φαίνεται ξεκάθαρο ότι η παγκόσμια κατάσταση δεν προμηνύει βελτίωση ούτε για τη Γενιά Ζ ούτε για τις γενιές που θα ακολουθήσουν.
