Τα memes με τον παρανοϊκό Patrick Bateman δεν είναι όψιμο φρούτο, βρίσκονται ανάμεσά μας από την εποχή που μπαίναμε στο ίντερνετ μέρα παρά μέρα για μία δύο ώρες το πολύ. Η ταινία American Psycho ήταν σχετικά πρόσφατη και είχε περάσει το απαραίτητο χρονικό διάστημα για να βγει από τις προθήκες των video clubs με τις πρόσφατες κυκλοφορίες και να μπει σε εκείνο το ράφι με τις cult ταινίες που νοικιάζονται ξανά και ξανά.
Η ταινία προκάλεσε αίσθηση με την χοντροκομμένη βιαιότητα και την καλτιά του πρωταγωνιστή, με τρόπο αντίστοιχο του Fight Club, του Trainspotting, του Seven και άλλων τέτοιων ταινίων. Η διαφορά του American Psycho είναι ότι μία σημαντική μερίδα κόσμου που είδε πιο πρόσφατα την ταινία, δεν είδε τον Patrick Bateman σαν τον αντιήρωα με τα χίλια μύρια προβλήματα που θέλησε να του φορτώσει ο Bret Easton Ellis στην ειρωνική κριτική που θέλησε να συμπυκνώσει στον χαρακτήρα. Αυτό είναι κάτι που συνέβη γιατί οι νεότερες γενιές είδαν το American Psycho με έναν τρόπο, out of context θα λέγαμε.
Το American Psycho θα έχει σύντομα μια τηλεοπτική συνέχεια
Για να βάλουμε το έργο του Bret Easton Ellis στο context του, πρέπει να πάμε μία δεκαετία πίσω, ίσως και κάτι παραπάνω. Η ταινία βγήκε το 2000, αλλά το σενάριό της βασίστηκε στο βιβλίο του Ellis, το οποίο κυκλοφόρησε το 1991. Το βιβλίο ήταν τόσο ιδιοφυές στην κοινωνική του κριτική μέσω της ειρωνείας, που ακόμα και τότε πολλοί ήταν αυτοί που το έριξαν σε μια πυρά πολιτικής ορθότητας της εποχής γιατί δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η κουλτούρα των hustlers όπως αυτοί ειδωλοποιήθηκαν μέσα από τη φιγούρα του Gordon Gekko στο Wall Street, θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε παρανοϊκούς serial killers.
Ο Patrick Bateman ήταν το αντιπαράδειγμα που ήθελε να δώσει ο Ellis μπαίνοντας στα 90s για τις συνέπειες που μπορεί να έχει στον άνθρωπο το role model των 80s αν δεν το προσάρμοζε κατάλληλα. Ο συνδυασμός της μακροχρόνιας χρήσης κοκαΐνης, του αμοραλιστικού τρόπου ζωής και το ανοίγματος των αγορών στη μετά την πτώση του Τείχους παγκοσμιοποιημένη αγορά, έστρωνε το έδαφος για τους εκκολαπτόμενους Bateman. Ο Ellis δεν έπεσε εντελώς έξω, μπορεί να μην είδαμε ποτέ γραβατωμένους γιάπηδες με τσεκούρια να σφάζουν κόσμο, ωστόσο είδαμε πολλούς ανέκφραστους απατεώνες να κοιτούν με ένα άδειο βλέμμα και παγερό χαμόγελο καθώς τους απαγγέλουν κατηγορίες για πράξεις που κόστισαν τις οικονομίες, τα σπίτια και τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η Gen Z όταν είδε για πρώτη φορά την ταινία είχαν περάσει σχεδόν 20 χρόνια από την πρώτη της προβολή, 30 από την έκδοση του βιβλίου και 40 από τη φιγούρα που ήθελε να σατιρίσει. Είναι απολύτως λογικό να μην μπορεί και να μην θέλει να τη βάλει σε ένα ουσιαστικό context, είναι μια καλή ταινία, ο Christian Bale παίζει ως συνήθως καταπληκτικά, έχει όλη την καλτιά που λατρεύεται σε κάθε ταινία του είδους και φυσικά είναι άψογα στυλιζαρισμένη. Η διαφορετικότητα στην προσέγγιση είναι ότι πολλοί από αυτούς είδαν ένα πρότυπο ζωής στο πρόσωπο του Patrick Bateman, αλλά γιατί;
Το γιατί κρύβεται σε ένα αντρικό πρότυπο που παρουσιάστηκε σαν αντίβαρο στη woke culture και το κακό με τα αντίβαρα είναι ότι κάνουν τη ζυγαριά να λειτουργούν σαν εκκρεμές και να πηγαίνουν στο άλλο άκρο. Το πρότυπο του μισογύνη επιχειρηματία που πρέπει να πατάει επί πτωμάτων (μερικές φορές και κυριολεκτικά) και να λιώνει στο γυμναστήριο συμπυκνώνεται στην έννοια του Sigma Male, την μετεξέλιξη του Alpha Male. Σε θεωρητικό επίπεδο είναι μια ιδεατή εξέλιξη των incels, αλλά επειδή ακριβώς έρχεται σε κόντρα με τις κλασικές αξίες που πρεσβεύει ένας άντρας που φιλοδοξεί να κάνει οικογένεια, δεν είναι μόνο μια ανεδαφική ονείρωξη, αλλά και μια ακόμα θνησιγενής έξη σαν αυτές που όλοι είχαμε όταν ήμασταν 20 ετών.
Όλα όσα μας έμαθε για τη ζωή το American Psycho
Πιο κλασικό παράδειγμα από αυτό με τον Andrew Tate δεν υπάρχει, που ακόμα και τις κατηγορίες για σωματεμπορία και βιασμούς στη Ρουμανία να μην αντιμετώπιζε, το όλο lifestyle που παρουσίαζε ήταν αρκούντως προβληματικό. Μια πιο προσεκτική ανάγνωση του προϊόντος που πουλούσε, κάνει εύκολα αντιληπτή την πρόθεσή του να αρμέξει από τις ανασφάλειες των νέων αντρών όσο προλαβαίνει πριν πήξει το μυαλό τους και καταλάβουν πως ούτε οι φεμινίστριες θέλουν να τον ευνουχίσουν και σίγουρα δεν θα φτιάξουν οικογένεια σπάζοντας στο ξύλο την υποψήφια μητέρα των παιδιών τους. Όσο για τα λεφτά που υποτίθεται ότι θα βγάλουν αν εργάζονται σαν hustlers;
Η σύντομη ιστορία αληθινών hustlers όπως του Jordan Belfort και άλλων τέτοιων κοινωνιοπαθών δείχνει ότι έχουν άσχημο τέλος στις περισσότερες των περιπτώσεων κι αυτό όχι γιατί είναι ωραίοι και καπιταλιστές σε έναν woke κι εχθρικό κόσμο απέναντί τους, αλλά γιατί η πλήρης αποκτήνωσή τους και η έλλειψη κάθε ηθικού κανόνα τελικά τους κάνει τόσο άπληστους που χάνουν κάθε έλεγχο αυτοσυγκράτησης.
H πορεία του Patrick Bateman προς την cult καταξίωση ήταν πιο δύσκολη από όσο νομίζουμε
Σε ό,τι αφορά τις Κασσάνδρες που ανησυχούν για τα πρότυπα της νεολαίας, είναι μια τρομολαγνική ρητορική που έχουμε ακούσει κι εμείς και οι γονείς μας. Είναι ίδιον των γενεών που μεγαλώνουν να νομίζουν ότι οι νέοι θα γίνουν σατανιστές, serial killers, θα διαλύσουν την κοινωνία και θα φέρουν διάφορα άλλα δεινά, εκ των οποίων όσα έχουν ψήγματα αλήθειας είναι αποτέλεσμα των δικών τους πράξεων και αυτός είναι ο τρόπος να αποποιηθούν των ευθυνών τους.
Είναι λίγο δύσκολο να αποτελέσει πραγματικό ίνδαλμα για τους νέους ο Patrick Bateman, για τους ίδιους λόγους που ο πατέρας μας δεν έγινε ποτέ ο Ozzy Osbourne όσες φορές κι έλιωσε το Paranoid στο πικάπ, έτσι κι αλλιώς ξέρουμε κι εμείς οι ίδιοι ότι η ενηλικίωση στους άντρες παίρνει λίγα χρόνια παραπάνω από τη συμπλήρωση των 18.