Στο There Will Be Blood υπάρχει μια σκηνή όπου ένας απελπισμένος χωρικός σχεδόν παρακαλάει τον μεγαλοτσιφλικά του πετρελαίου, Daniel Day Lewis, να αγοράσει τη γη του και μαζί με αυτή το πετρέλαιο που κρύβεται από κάτω της. Μόνο και μόνο για να καταλάβει πόσο αργά θέλησε να μπει στο πάρτυ του κυνηγιού του μαύρου χρυσού όταν ο Lewis εντελώς κυνικά του απάντησε ότι μπορεί να του πάρει το πετρέλαιο χωρίς να αγοράσει τη γη του, χωρίς να του δώσει ούτε δεκάρα. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει, έχοντας τεράστια έκταση γύρω από το μικρό του οικόπεδο, είναι να μπήξει ένα καλαμάκι δίπλα στη γη του και να ρουφήξει όλο το πετρέλαιο που βρίσκεται δίπλα σαν μιλκσέικ.
Το παράδειγμα του μιλκσέικ δεν έχει εφαρμογή μόνο στα πετρελαιοχώραφα του Τέξας του προπερασμένου αιώνα, αλλά και στον τρόπο που συμπεριφέρεται το δολάριο, σαν μεγάλος παίκτης έναντι των υπολοίπων νομισμάτων. Δεν είναι νέα είδηση ότι έχουμε μάθε να μετράμε την αξία δύο νομισμάτων όταν μιλάμε για την οικονομία, από τη μία έχουμε το δικό μας, σήμερα είναι το Ευρώ, χτες ήταν δραχμή και αύριο μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο, ακόμα και κουμπιά πουκαμίσου. Αυτό που μένει σταθερό είναι το δολάριο, όχι στη συναλλαγματική του αξία, αλλά στην αξία του κύρους του.
Όλα τα σημαντικής αξίας αγαθά, από τον χρυσό, μέχρι το πετρέλαιο, υπολογίζονται με βάση το δολάριο. Το Ευρώ, το Γουάν, το Γιεν, και η Στερλίνα δεν έχουν καμία τύχη μπροστά του όταν βρισκόμαστε σε κρίση, άγονται και φέρονται όπως ακριβώς κι ένα οποιοδήποτε αφρικανικό ή λατινοαμερικάνικο νόμισμα σε περίοδο πληθωριστικού ράλι, ένα ράλι που βιώνουμε για πρώτη φορά στον ανεπτυγμένο κόσμο μετά από δεκαετίες. Αυτός είναι και ο λόγος που ΔΝΤ κατακεραύνωσε τον υπό κανονικές συνθήκες συντηρητικό προϋπολογισμό της Τρας και θεωρεί ότι η βρετανική οικονομία πάει καρφί για φούντο.
Από την άλλη, αυτή τη στιγμή θερίζουμε τα πακέτα στήριξης της πανδημίας. Πακέτα που έπληξαν το κύρος όλων των νομισμάτων του κόσμου. Το ανέξοδο κόψιμο χρήματος έχει τελικά το λογαριασμό του, μέσα από την υποτίμηση των νομισμάτων. Το δολάριο είναι απλά ο μονόφθαλμος μέσα στους τυφλούς, κάτι που αναμενόμενα οδήγησε στο κυνήγι του. Σε περιόδους αναταραχής όλοι αγοράζουν δολάρια, ρίχνοντας ακόμα μια κλωτσιά στο εθνικό τους νόμισμα. Κι αυτό γιατί όσο περισσότερο χρήμα κυκλοφορεί, τόσο περισσότερο αυξάνεται η ζήτηση σε δολάριο γιατί αυτό είναι το μέτρο αναφοράς όλων των νομισμάτων μεταξύ τους.
Εδώ αρχίζει να γίνεται πιο εμφανές το παράδειγμα με το μιλκσέικ. Ο Daniel Day Lewis προσπαθεί να εξηγήσει στον φουκαρά ότι μικρή σημασία έχει το ποιος έχει τη γη πάνω από το πετρέλαιο και μεγαλύτερη έχει το ποιος μπορεί να «ρουφήξει» το πετρέλαιο. Όσο περισσότερο χρήμα τυπώνεται, παγκόσμια νομίσματα και δολάριο, τόσο μεγαλώνει το μιλκσέικ, αλλά το δολάριο είναι και κάτι άλλο σαν νόμισμα αναφοράς, είναι το καλαμάκι.
Ας δούμε πώς λειτουργεί το καλαμάκι παίρνοντας σαν παράδειγμα την ενεργειακή κρίση που βιώνουμε στην Ευρώπη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αυξάνει τις τιμές σε όλα τα αγαθά, κυρίως μέσα από τις τιμές φυσικού αερίου. Αυτό από μόνο του είναι τραγικό, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι οι τιμές αγοράς φυσικού αερίου, ανεξάρτητα από πού το αγοράζουμε, είναι σε δολάρια. Το δολάριο έχει ενισχυθεί έναντι του Ευρώ 20% μέσα στο 2022, άρα εκτός από την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, έχουμε να πληρώσουμε και το καπέλο του 20%.
Αυτό μας αναγκάζει να αγοράσουμε ακόμα περισσότερα δολάρια για να πληρώσουμε τον λογαριασμό και το να τυπώνουμε περισσότερα Ευρώ για να μπορέσουμε να πληρώσουμε τον λογαριασμό φτιάχνει έναν φαύλο κύκλο που ενισχύει ακόμα περισσότερο την αξία του δολαρίου. Με την Ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ να αντιστέκεται για την ώρα στο τύπωμα, το καλαμάκι δουλεύει υπερωρίες και μάλιστα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να το βοηθήσουμε.
Για την ώρα το καλαμάκι έχει ακόμα μιλκσέικ να τραβήξει, αλλά το μιλκσέικ δεν είναι άπειρο και οι συνθήκες δεν ευνοούν την παραγωγή του. Τότε είναι θα καταλάβουν όλοι ότι δεν έχει κανένα απολύτως νόημα η γη (χρήματα) αν δεν μπορείς να κάνεις τίποτα με αυτή.
