Πόσες φορές έχουμε ακούσει κάτι για την εξωτερική μας εμφάνιση που έχουμε κληρνομήσει από τους γονείς μας; Από το χρώμα των ματιών μέχρι τα μαλλιά (δυστυχώς και την απουσία αυτών) και από το ύψος, μέχρι το απροσδιόριστο «τούτο» πάντα θα υπάρχει μια εξήγηση για το από ποιο μέλος του σογιού το πήραμε κι αυτό. Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Scientific American έρχεται να δείξει ότι τελικά κληρονομούμε και άλλα χαρακτηριστικά, πιο άυλα.
Η καθηγήτρια ψυχιατρικής Rachel Yehuda από την ιατρική σχολή του Mount Sinai ανέλυσε τρία σημαντικά ιστορικά τραυματικά γεγονότα και την επίδραση που είχαν αυτά, όχι μόνο στις γενιές που τα έζησαν, αλλά και στις επόμενες. Τα γεγονότα αυτά ήταν: Η 11η Σεπτεμβρίου, ο πόλεμος στο Βιετνάμ και το Ολοκαύτωμα.
Γυναίκες που κυοφορούσαν κατά τη διάρκεια της επίθεσης στους δίδυμους πύργους είδαν το μετατραυματικό τους στρες να περνάει από τις ίδιες στο έμβρυο. Τα μωρά που γεννήθηκαν λίγους μήνες αργότερα βρέθηκε ότι είχαν χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης, μια ορμόνη που σχετίζεται με τον έλεγχο του άγχους. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους παρατηρήθηκε ότι σε σχέση με άλλα νήπια ήταν εμφανώς πιο αγχωμένα, αλλά και φοβικά απέναντι σε αγνώστους.
Μπορεί η εικονική πραγματικότητα να θεραπεύσει το μετατραυματικό στρες;
Το μετατραυματικό στρες του πολέμου στο Βιετνάμ είναι μάλλον και το πιο γνωστό από όλα, χάρη στον κινηματογραφικό τρόπο που αποτυπώθηκε. Αυτό δεν ξέραμε μέχρι τώρα είναι ότι οι περισσότεροι από τους στρατιώτες που το βίωσαν σε σοβαρό βαθμό, είχαν ήδη κάποιο τραύμα από την παιδική τους ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι το τραύμα αυτό πυροδότησε μια αλυσιδωτή αντίδραση μόλις βρήκε την ευκαιρία να το κάνει.
Οι επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος κατάφεραν και έφτιαξαν τη ζωή τους από την αρχή και τα παιδιά τους μεγάλωσαν μακριά από τη φρίκη. Όμως τα παιδιά αυτά μεγάλωσαν με ανθρώπους που είχαν συνέχεια εφιάλτες, ενοχή και κατάθλιψη. Η συμβίωση με τους γονείς τους είχε σαν συνέπεια να έχουν και αυτά μειωμένα επίπεδα κορτιζόλης και να μεγαλώσουν με άγχος, θλίψη και να συνάψουν προβληματικές σχέσεις.
Ο μηχανισμός μέσα από τον οποίο το τραύμα ταξιδεύει στον χρόνο και στις γενιές είναι κάπως περίπλοκο, αλλά βρέθηκε μια άκρη. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στο σώμα οδηγούν σε μια χαμηλότερη παραγωγή της ορμόνης κάτι που επηρεάζει τους υποδοχείς της. Αυτή η συνέπεια μπορεί να είναι μακροπρόθεσμη και να επηρεάζει το πώς αντιδρά ο οργανισμός μας σε αγχώδεις διαδικασίες. Δηλαδή τα μωρά της 11/9 λόγω του στρες που βίωσαν σαν έμβρυα δυσκολεύονται να διαχειριστούν μια αγχωτική κατάσταση αργότερα, κάτι που έχει τα συμπτώματα του PTSD.
Αυτός ο μηχανισμός δεν έχει κακό σκοπό. Το σώμα της μητέρας είναι σαν να προετοιμάζει το έμβρυο για μια δύσκολη ζωή επειδή υποσυνείδητα νομίζει ότι όταν γεννηθεί το παιδί θα είναι σε μια ζόρικη φάση, μια διαρκή 11/9. Αυτό συμβαίνει και με τα παιδικά τραύματα που εξελίσσονται σε PTSD. Ακόμα και στους βετεράνους του Βιετνάμ λειτούργησε θετικά ως προς την επιβίωσή τους. Αυτοί που είχαν PTSD είχαν πιο ανεπτυγμένο ένστικτο επιβίωσης.
Τα χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης δεν είναι σίγουρο ότι θα φέρουν και συμπτώματα PTSD σε κάποια φάση της ζωής, όμως το ότι βρέθηκε ο μηχανισμός που τα συνδέει, ανοίγει τον δρόμο για έρευνα πάνω στη θεραπεία ή ακόμα και στην πρόληψη του μετατραυματικού στρες.
