«Νάτος ο κυρ Μήτσος ήρθε». Ήταν η ατάκα του θυρωρού της παλιάς μας πολυκατοικίας, όταν επισκεπτόταν τον πατέρα μου στη Γλυφάδα. Η φιλία τους ξεκίνησε από το 1977 και μετά, όταν το ΠΑΣΟΚ είχε πάρει μόλις 13% και άνθρωποι σαν τον πατέρα μου πίστευαν πως το σοσιαλιστικό ρεύμα του Ανδρέα Παπανδρέου θα άλλαζε την Ελλάδα. Για κάποιους όντως το έκανε, αφήνοντας καλά αλλά και άσχημα στοιχεία. Η σχέση του πατέρα μου με τον Δημήτρη Τσοβόλα θα ήταν μία έντονη, ανάμεσα σε έναν άνθρωπο της μετέπειτα κυβέρνησης και σε έναν ιδεολόγο, με κουβέντες και διαφωνίες, με εντάσεις και τσακωμούς και με τον πάλαι ποτέ συμφοιτητή του πατέρα μου, Κίμωνα Κουλούρη.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και όταν η επικοινωνία τους τερματίστηκε οριστικά, σε κάθε πολιτική κουβέντα από τις εποχές μάλιστα που είχε αποχωρήσει μέχρι και από το ΔΗΚΚΙ, ο πατέρας μου συνήθιζε να λέει. «Ο Δημήτρης ήταν πολύ ΠΑΣΟΚ. Τόσο που δεν ήθελε να το παραδεχτεί. Είναι όμως ένας από τους πιο τίμιους και ηθικούς ανθρώπους που έχω γνωρίσει στη ζωή μου». Η αλήθεια στην πολιτική βρίσκεται κάπου στη μέση, αλλά με την παραπάνω άποψη συμφωνούσαν και άλλοι άνθρωποι του κομματικού μηχανισμού. Ο Τσοβόλας όχι μόνο δεν έδινε τα πάντα, αλλά συνήθιζε να μην κάνει ρουσφέτια σε τέτοιο σημείο, που προκαλούσε τον εκνευρισμό των ανθρώπων που σήμερα θα τους λέγαμε «καρεκλοκένταυρους».
Για το «Τσοβόλα δώστα όλα», ο πατέρας μου και οι περισσότεροι από τους ιδεολόγους σοσιαλιστές της εποχής που παρακολουθούσαν αμήχανοι την πορεία του ΠΑΣΟΚ για το αν πράγματι ή όχι είχε έρθει για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του λαού, το μυαλό τους δεν πήγε ποτέ στα χρήματα. «Ο Δημήτρης είναι πολλά. Αλλά δεν ήταν ποτέ ανόητος. Όταν κάτι δεν του βγάζει νόημα στους αριθμούς, δεν προσπαθεί ποτέ να τους δείξει αδιαφορία», έλεγε ο πατέρας μου, που είχε τύχει να συζητάει την ιδέα του ΦΠΑ που είχε ο Δημήτρης Τσοβόλας, σε ένα μικρό καφέ κοντά στην πλατεία Κλαυθμώνος. Δεν έμαθα ποτέ περισσότερες λεπτομέρειες γύρω από το έργο του Δημήτρη Τσοβόλα στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά ακόμα και προς το τέλος της ζωής του ο πατέρας μου έλεγε. «Ο Δημήτρης ήταν εξαιρετικός. Ήθελε πράγματι να βοηθήσει τον κόσμο ακόμη και όταν δεν το κατάφερνε. Ήταν από τους πολύ λίγους που τα κίνητρά του ήταν αγνά». Όπως θα διάβαζα αργότερα σε ένα άρθρο της Καθημερινής του Νίκου Νικολάου, το «Τσοβόλα δώστα όλα» το ακύρωσε ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών της Νέας Δημοκρατίας, Ιωάννης Παλαιοκρασσάς, όπου ο τελευταίος ανέφερε στη Βουλή πως δεν είχε δαπανηθεί ούτε μία δεκάρα από το αποθεματικό.
Και μετά ήταν οι συγκεντρώσεις. Αυτές οι συγκεντρώσεις που εμείς οι νεότεροι τις βλέπουμε μόνο σε βίντεο και που η παρουσίαση των πολιτικών της εποχής, θύμιζε περισσότερο παρουσίαση μαχητών του ΜΜΑ παρά κομματικών προσωπικοτήτων. «Τι να πούμε; Πώς δεν τον ήθελε ο κόσμος; Τον ήθελε. Ε δεν μπορεί να τον χειροκροτούσαν μόνο διορισμένοι και να τον ψήφιζαν μόνο ''πράσινα παιδιά''» έλεγε ο πατέρας μου. Η δημοσιότητα του Τσοβόλα δεν ήταν διόλου άγνωστη στο κοινό, όπως και ο φθόνος που είχαν αρκετά από τα παλιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ προς το πρόσωπό του. Πράγματα που δεν πρόλαβα καθότι ήμουν πολύ πιτσιρίκος, αλλά τις ζητωκραυγές για τον Δημήτρη Τσοβόλα κατάφερνε να ξεπεράσει μόνο ο αείμνηστος Γιώργος Γεννηματάς. Υπήρξε δεινή κριτική εναντίον του αλλά και υπέρ του με την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στον Άρειο Πάγο, αλλά έκανε ιδιαίτερη αίσθηση όταν αρνήθηκε να εξαγοράσει την ποινή του. Σε ερώτηση για αυτό στον πατέρα μου, εκείνος θα απαντούσε «Άνθρωπος με αρχές».
Τελικά, κάποια στιγμή καταμεσής στην Κρίση, το 2013-2014, σε μία από τις συζητήσεις, ο πατέρας μου θα αναγνώριζε πως ο Δημήτρης Τσοβόλας υπήρξε σίγουρα ένας πατριώτης και σταθερός στις αξίες του υπουργός. Ένας άνθρωπος που, από δική του επιλογή, δεν καθοδηγούταν από κομματικούς μηχανισμούς και τυφλοσούρτικες προπαγάνδες, αλλά από την πίστη του στα ιδανικά της παράταξής του, που προσπάθησε να τα τιμήσει στο έπακρο. Με τα λάθη του ενδεχομένως όπως κάθε πολιτικός, αλλά και με πολλά καλά.
«Απλά θα ήθελα να σταματήσει αυτός ο μύθος του ‘‘Τσοβόλα δώστα όλα’’. Αν θέλουν να του προσάψουν κάτι ας βρουν κάτι άλλο. Κάτι που να ισχύει».
