Παρακολούθησα με ενδιαφέρον την «Αυτοψία» του Αντώνη Σρόιτερ με το οδοιπορικό στις φυλακές Τρίπολης. Είναι οι φυλακές όπου βρίσκονται κατάδικοι και υπόδικοι για σεξουαλικά εγκλήματα – μεταξύ αυτών και ο Δημήτρης Λιγνάδης και ο Πέτρος Φιλιππίδης. Αλλά περίμενα από τον καλό και έμπειρο συνάδελφο κάτι παραπάνω από «στρογγυλέματα», ωραιοποιήσεις, διαφήμιση του «πόσο καλές συνθήκες επικρατούν εκεί» και «πόσο ευχάριστη έκπληξη ήταν για εμάς τους κρατούμενους η παράσταση του Λιγνάδη».
Είχα στο παρελθόν την τύχη να επισκεφθώ της φυλακές Κορυδαλλού όχι ως κρατούμενος, αλλά ως επισκέπτης. Χρησιμοποιώ τη λέξη «τύχη», όχι μόνο διότι δεν ήμουν φυλακισμένος αλλά και διότι μπόρεσα να δω τις συνθήκες όπου κρατούνται αρκετοί άνθρωποι, να μιλήσω μαζί τους, να επισκεφθώ τα παιδιά του ΚΕΘΕΑ (πριν καεί και καταστραφεί ολοσχερώς σε μια βίαιη εξέγερση ο χώρος όπου περνούσαν δημιουργικά τις μέρες τους). Λένε ότι η φυλακή είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας ή τέλος πάντων μια από τις αντανακλάσεις της: το πώς φερόμαστε σε ανθρώπους παραβατικούς, το αν τους «τιμωρούμε» ή τους «σωφρονίζουμε», το αν τους «εκδικούμαστε» ή τους προετοιμάζουμε για να ενταχθούν ξανά μια μέρα στον έξω κόσμο. Εκεί, είδα πράγματα διαφορετικά απ’ όσα κατέγραψε η «Αυτοψία». Μίλησα με ανθρώπους που μου είπαν άλλα πράγματα απ’ αυτά που άκουσα να λένε οι κρατούμενοι στις φυλακές της Τρίπολης. Γνώρισα από κοντά μια κατάσταση δύσκολη – στην τηλεόραση είδα μια σχεδόν «ουτοπική».
Στην εκπομπή είδαμε κάτι σαν κατασκήνωση
Μια φυλακή από την οποία απλά τα κάγκελα και τα σύρματα σε εμποδίζουν να φύγεις: κελιά όπου ο καθένας έχει την τηλεόρασή του. Φαγητό που ετοιμάζει ένας κρατούμενος – σεφ και δοκιμάζει καθημερινά ο Διευθυντής. Αθλοπαιδιές και γηπεδάκια, ευγένεια, τέχνη – λαός – πολιτισμός με τη θεατρική παράσταση του Λιγνάδη. Μοσχομύριζε καθαριότητα η οθόνη. Μακάρι να είναι έτσι τα πράγματα στην Τρίπολη και μακάρι να είναι έτσι σε όλες τις φυλακές και τα σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας – αλλά δυστυχώς δεν είναι. Πολύ απλά διότι όταν ένα κανάλι παίρνει άδεια να μπει σε μια φυλακή, όλα λειτουργούν στην εντέλεια, «είναι τζετ» που λέγαμε και στο στρατό. Και όλοι λένε τα καλύτερα λόγια – δεν είναι καλό για κανέναν και για την παραμονή του εκεί, να πει αρνητικά πράγματα για το Διευθυντή ή τους φύλακες ή της συνθήκες κράτησης. Ούτε είναι «ευγενικό» η εκπομπή που φιλοξενείται σε μια φυλακή, να καταγράψει πράγματα που δεν δείχνουν όμορφα στο μάτι...
Οι φυλακές Τρίπολης φιλοξενούν κρατούμενους που κατηγορούνται ή έχουν διαπράξει μερικά από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα, ορισμένοι σε ανήλικους. Και φυσικά αυτοί οι άνθρωποι έχουν δικαιώματα και μια πολιτισμένη κοινωνία οφείλει να τους συμπεριφέρεται με σεβασμό (άσχετα αν εκείνοι δεν επέδειξαν κανένα σεβασμό προς τα θύματά τους), αλλά «ξέπλυμα» δεν πρέπει να γίνεται σε καμία τηλεοπτική κολυμπήθρα του Σιλωάμ.
Ας ακούσουμε την ιστορία των φυλακισμένων
Το πόσο σκληρό πράγμα είναι η φυλακή ή πόση δύσκολη η μοναξιά – αλλά να μην ξεχνάμε ότι είναι οι θύτες. Κι αν ακούμε τη δική τους πλευρά, καλό είναι να ακούμε και την πλευρά των θυμάτων και μάλιστα ακόμα πιο δυνατά – αυτή έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται τη στήριξή μας. Όχι τον οίκτο μας, αλλά τη «συγνώμη» μας – που δεν τους ακούσαμε ή δεν πήραμε χαμπάρι τίποτα, που δεν τους πιστέψαμε κάποτε και αδιαφορήσαμε ή δεν καταλάβαμε από τη σκοτεινή τους ματιά ότι κάτι κακό τους συνέβη.
Αυτή η κατάσταση λοιπόν έφερε και σκληρά σχόλια στο Twitter (διαβάστε μερικά στο παρακάτω άλμπουμ):
«Συγνώμη» που επιτρέψαμε να ανατραφούν και να θεριέψουν οι κάθε λογής θύτες, που μοιάζει να έχουν γίνει τόσοι πολλοί και τόσο αδίστακτοι τα τελευταία χρόνια. Που είμασταν τόσο πολυάσχολοι, αδιάφοροι και απορροφημένοι από τη δουλειά μας που δεν βρήκαμε το χρόνο να μάθουμε στα αγόρια μας να σέβονται τις γυναίκες, στα κορίτσια μας να ορθώνουν το ανάστημά τους και να μιλάνε για ό,τι τους ενοχλεί και σε αγόρια και κορίτσια να σέβονται τους άλλους, όπως ακριβώς θέλουν να τους σέβονται κι εκείνοι.
