Αύγουστος. Ο μήνας που κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμα και γειτονιές της Αθήνας, έχουν ένα πανηγύρι να επιδείξουν και να υπερηφανευτούν. Αυτός ήταν ο γενικός κανόνας μέχρι να εμφανιστεί ο κορωνοϊός. Η πανδημία άλλαξε τα πάντα και – δυστυχώς – το ελληνικό παραδοσιακό πανηγύρι δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα έχουμε πει στο παρελθόν για τις συνήθειες, τα εδέσματα, τα μουσικά ακούσματα και όλα όσα γίνονται κατά κανόνα σε ένα ελληνικό πανηγύρι. Όλα αυτά, ξέχασέ τα φέτος.
Ένα ακόμα δείγμα πως το social distancing μπορεί να επηρεάσει την κοινωνία και την ψυχολογία όλων μας. Γιατί στο πανηγύρι στο χωριό – ή όπου είσαι τέλος πάντων τον ευλογημένο αυτό μήνα του ελληνικού καλοκαιριού – δεν είναι μόνο όλα όσα σου είχα εξηγήσει πιο παλιά, ούτε τα (πολλά για άλλους, λίγα για κάποιους) αρνητικά που μπορεί να βρεις. Ναι, δεν θα φας φαγητό από σεφ με αστέρι Michelin, ούτε θα πιείς ποτά καθαρά σαν κρύσταλλο. Σίγουρα ο ήχος δεν θα σου θυμίσει σε τίποτα κονσέρτο στο μέγαρο και η μικροφωνική μπορεί να σε στείλει σε νευρολόγο, αλλά κι αυτά έχουν τη… χάρη τους. Έχεις να τα λες και να τα θυμάσαι.
Όπως έχεις να λες και ένα σωρό άλλες ιστορίες. Το πανηγύρι, άλλωστε, είναι μια ευκαιρία ακόμα για να επιστρέψει ο άνθρωπος – ο Έλληνας εν προκειμένω – στις ρίζες του. Είτε γυρίζοντας στον τόπο που μεγάλωσε, είτε γυρίζοντας στον τόπο που μεγάλωσαν οι άνθρωποi που τον έφεραν στον κόσμο, πάντα το πανηγύρι έδινε και μια τέτοια ευκαιρία. Κι όσο και αν δεν αποτελεί έναν σύγχρονο τρόπο διασκέδασης ή κάποιοι το βλέπουν υποτιμητικά, το πανηγύρι είναι το γεγονός του καλοκαιριού για κάθε άνθρωπο που «έχει τουλάχιστον ένα χωριό να πάει να ξεσκάσει» ή που έχει επισκεφθεί νησιά σαν την Ικαρία, χωριά της Ηπείρου, της Κρήτης ή της Πελοποννήσου και πάει λέγοντας…
Γιατί στο πανηγύρι θα δεις, θα κάνεις αλλά πολύ περισσότερο θα νιώσεις… τα πάντα.
Έχω δει άνθρωπο που δεν είχε ακούσει ούτε για αστείο ελληνική μουσική κάθε είδους, να χορεύει με βιολιά ως το πρωί και να κάνει και παραγγελιές. Έχω δει άνθρωπο που ούτε λίγο ούτε πολύ έλεγε «κλαρίνα; Χριστέ μου τι ντεκαντάνς», να πηδάει στον… Θεό χορεύοντας τσάμικα με μπαρμπάδες που ούτε ήξερε πως είχε!
Το πανηγύρι, όμως, είναι και αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας και των ανθρώπινων σχέσεων. Άνθρωποι που είναι ακόμα και συγγενείς βλέπονται μια φορά το χρόνο και περνάνε καλά μαζί, γνωρίζοντας πως θα τα πουν πάλι… του χρόνου, στο ίδιο πανηγύρι. Παιδιά που τα πήγαιναν οι γονείς τους κάθε καλοκαίρι στον παππού και τη γιαγιά και δεν συναντιούνται ποτέ από τότε παρά μόνο στο πανηγύρι, είναι σημερινοί οικογενειάρχες και κάθονται μέχρι το ξημέρωμα να θυμούνται τις τότε ιστορίες τους. Κι ας μην πατάνε τις υπόλοιπες 364 ημέρες ούτε απ’ έξω από το χωριό. Κι ας μην υπάρχει πια παππούς και γιαγιά… Και πόσες ακόμα τέτοιες κατηγορίες, που τώρα δεν θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει «το πανηγύρι στο χωριό»…
Φέτος, λοιπόν, δεν θα ακουστούν βιολιά, λαούτα, κλαρίνα, λύρες, κεμετζέδες, χάλκινα, μπουζούκια και κάθε λογής παραδοσιακά ελληνικά όργανα. Κάποιοι δεν θα πάνε καν στα χωριά τους αφού «ε, δεν έχει και πανηγύρι τι να πάμε να κάνουμε». Κάποιες παρέες δεν θα μαζευτούν όπως κάθε χρόνο. Οι μπίρες θα μείνουν στα ψυγεία και τα ζωντανά πήραν… παράταση ζωής μέχρι να επιστρέψουμε στην προ-κορονοϊού εποχή (ελπίζουμε στο Πάσχα για… ρεβάνς). Οι παππούδες και οι γιαγιάδες που έφυγαν, δεν θα δουν από ψηλά τους συνεχιστές της οικογένειας να επιστρέφουν στις «ρίζες». Οι παππούδες και οι γιαγιάδες που είναι ακόμα εδώ θα πουν «ε, ας μην έχει πανηγύρι, έλα να σε δούμε παιδί μου» (να πας!) και αυτός ο Αύγουστος θα είναι ο πρώτος στην ιστορία χιλιάδων ετών αυτού του τόπου που δεν θα έχει πανηγύρι. Προφανώς και ορθά αποφεύγετε ο συνωστισμός, αλλά να πούμε ψέματα;
Μας πειράζει. Και θα μας λείψει. Για πολλά από τα παραπάνω κι όχι μόνο για τον χαβαλέ…
