O Andi Lothian δεν υπήρξε απλά ένας promoter στον χώρο της μουσικής. Αυτή την στιγμή είναι 80 χρονών, δεν έχει καμία σχέση με τον χώρο της showbiz και του πενταγράμμου -για την ακρίβεια είναι ιδιοκτήτης της εταιρείας Insights που χρηματοδοτεί start ups- αλλά α τον ρωτήσεις για το παρελθόν του, έχει σίγουρα πολλά να μοιραστεί. Για την ακρίβεια, αν μπορούσαμε να του βάλουμε μια ταμπέλα, αυτή θα ήταν πως είναι ο άνθρωπος που έκανε γνωστό το rock n’ roll στη Βόρεια Αγγλία – και πιο συγκεκριμένα την Σκωτία. Έχει δουλέψει με τον Jimmi Hendrix, τον David Bowie, τον Eric Clapton, αλλά και τους Beatles. Για την ακρίβεια, είναι ο άνθρωπος που γνώρισε για πρώτη φορά από κοντά την Beatlemania και την υστερία των γυναικών με την μπάντα. Μία αντίδραση που θα έμενε στην ιστορία.
Η αρχή της Beatlemania
«Τους έφερα για πρώτη φορά έναν παγωμένο Ιανουάριο το 1963. O Brian Epstein τους είχε ήδη αλλάξει το look με τα κοστούμια και τις γραβάτες και κρύωναν. Εμφανίστηκαν με το ζόρι 15 άνθρωποι, καθότι οι Σκωτσέζοι ήταν παράξενοι. Την δεύτερη φορά, ήταν τον Οκτώβριο του 1963 στο Odeon στη Γλασκώβη. Και ήταν λες και είχε βρεθεί στην πόλη ένας ανεμοστρόβιλος».
Παρότι μέχρι τότε οι Beatles είχαν παίξει σε δεκάδες μαγαζιά, είχαν αρχίσει ήδη να κατακτούν τόσο το κοινό όσο και τους κριτικούς, αλλά σε καμία περίπτωση δεν προκαλούσαν κυκεώνα στις συναυλίες τους. Αυτό που έβλεπε στις 5 Οκτωβρίου του 1963 ο Andi Lothian, έμοιαζε με κάποιο πρώιμο σενάριο του Tarantino που δεν είχε καταλήξει ακόμη στο Hollywood. Μέσα στο Odeon γινόταν πόλεμος. Τα κορίτσια που είχαν έρθει να δουν την μπάντα ούρλιαζαν, πολλές από αυτές λιποθυμούσαν και οι μπράβοι που είχε προσλάβει ο Lothian για να κρατήσουν την τάξη προσπαθούσαν να ανοίξουν δρόμο ανάμεσα στον κόσμο για να βοηθήσουν όσους έπεφταν στο πάτωμα. «Ακόμα και οι Beatles είχαν σαστίσει. Ενδεχομένως να μην είχαν ξαναδεί μέχρι τότε κάτι παρόμοιο».
«Ένας ρεπόρτερ του Radio Scotland γύρισε και με ρώτησε ‘‘Για όνομα Του Θεού Andi, τι συμβαίνει εδώ;’’. Όπως ήμουν σαστισμένος γύρισα και του είπα ‘‘Μην ανησυχείς, είναι μόνο Beatlemania’’».
Από εκείνο το σώου και μετά, μιας και οι ειδήσεις ταξίδευαν το ίδιο γρήγορα με το ραδιόφωνο και τις εφημερίδες, το παραπάνω σκηνικό ήταν κάτι σύνηθες στις συναυλίες των Beatles. Πλέον δεν υπήρχαν περιθώρια για λάθη αλλά ούτε και για να αφήσει κανείς τα πράγματα στην τύχη. Κινητοποιούταν επίσημα η αστυνομία. Όταν οι Αρχές μάθαιναν πως οι Beatles βρισκόντουσαν στην πόλη, οι αστυνομικοί ήταν επί ποδός, φρόντιζαν να κλείσουν τους δρόμους από όπου θα περνούσε η μπάντα για να φτάσει μέχρι το ξενοδοχείο και στη συνέχεια μέχρι το venue για τη συναυλία και φυσικά, δεν δίσταζαν να μπουκάρουν και να αδειάσουν τον χώρο αν έβλεπαν πως η κατάσταση γινόταν επικίνδυνη. Αξίζει να σημειωθεί πως από το 1963 και μετά, ήταν λίγες οι συναυλίες των Beatles που ολοκληρωνόντουσαν αρμονικά. Συνήθως τα τραγούδια χανόντουσαν ανάμεσα σε τσιρίδες και κλάματα, με τους γονείς της εποχής να σφαλιαρίζουν και να σέρνουν τις κόρες τους από τα μαλλιά στο σπίτι και την αστυνομία να βγάζει διά της βίας τον κόσμο έξω. Μάνατζερ, ιδιοκτήτες μαγαζιών και κριτικοί μουσικής, έμεναν κάθε φορά αποσβολωμένοι χωρίς να ξέρουν πως να αντιδράσουν. Και το ερώτημα παραμένει. Γιατί όλος αυτός ο χαμός; Γιατί η Beatlemania οδηγούσε σε φωνές, κλάματα και υστερίες; Ακόμη και στην Ελλάδα, στα διάφορα πάρτι που γινόντουσαν στα σπίτια, οι κοπέλες έκλαιγαν κάθε φορά που ένα 45αρι έπαιζε το Twist N’ Shout.
Η επιστημονική επεξήγηση
Η αλήθεια βρίσκεται κάπου ανάμεσα στη μουσική και την επιστήμη. Οι Beatles ήταν πράγματι πάρα πολύ καλοί σε αυτό που έκαναν. Κάπου όμως εκεί μπαίνει και ο παράγοντας ανθρώπινος εγκέφαλος, που φαίνεται ότι ερμηνεύει τα σήματα αυτά με τον δικό του τρόπο. Να το πούμε και αλλιώς; Όσο έξυπνος μπορεί να θεωρηθεί ένας ανθρώπινος εγκέφαλος, τόσο ηλίθια μπορεί να συμπεριφερθεί όταν δέχεται συγκεκριμένα σήματα – σε αυτή την περίπτωση, από την καλή μουσική. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα χωρίζεται σε δύο μέρη: το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό. Μέσα στον υποθάλαμο, το συμπαθητικό ευθύνεται για την κινητοποίηση του σώματος όταν βρισκόμαστε κάτω από έντονο στρες. Πρέπει να εκδηλωθεί για να μην τρελαθεί ο εγκέφαλος. Είναι ο λόγος που αγχώνεσαι, που ιδρώνεις, που παθαίνεις κρίσεις πανικού, που κλαις και οδύρεσαι. Το παρασυμπαθητικό από την άλλη, είναι αυτός ο καλός σύμβουλος που αν μείνεις ψύχραιμος σου συνιστά να ηρεμήσεις. Κάνει όμως και κάτι το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί και...αστείο. Συνδέεται με τους δακρυϊκούς αδένες δίνοντας τους σήμα μέσω ενός νευροδιαβιβαστή, την ακετυλοχολίνη, να παράγουν δάκρυα ως μέσο χαλάρωσης. Δεν δουλεύει όμως το ίδιο τρυκ σε όλους τους οργανισμούς. Κάποιοι για να μπορέσουν να χαλαρώσουν άμεσα, δέχονται πάλι από το παρασυμπαθητικό, ένα σήμα για απότομη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Η καρδιά χτυπάει πιο αργά, οι ρυθμοί της πέφτουν δραματικά και το άτομο λιποθυμά. Αν λοιπόν όλο αυτό το σκηνικό μπορεί να εξηγηθεί πιο λαϊκά, τα κορίτσια της εποχής αδημονούσαν τόσο να δουν τους Beatles από κοντά, που αυτές οι αντιδράσεις ήταν το αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης χαλάρωσης που τους επέβαλε ο οργανισμός τους. Μία χαλάρωση με άκρως ακραία σωματικά συμπτώματα. Όλα αυτά από έρευνα του Πανεπιστημίου McGill.
Ένα καλοστημένο σώου
Ο Brian Epstein ήταν αυτό που θα λέγαμε σήμερα «ο άνθρωπος της πιάτσας». Μπορούσε να διαβάσει πότε μία μπάντα ήταν προσχεδιασμένη να πετύχει και να φτάσει ψηλά και λογικά αυτό είδε όταν έπαιξαν για πρώτη φορά στο Covenant. Ο Epstein έπιασε την μπάντα και την πήγε εμφανισιακά ένα σκαλί παραπάνω. Παρότι το rock n’ roll γέμιζε δυσπιστία τον μεγαλύτερο ηλικιακά κόσμο, η μεταμόρφωση των Beatles σε κουστουμάτους με το μαλλί χωρίστρα και με καλούς τρόπους, γέμιζε ακόμη και όσους δεν άκουγαν την μουσική τους με περισσότερη συμπάθεια προς το πρόσωπό τους. Πάρε λίγο ως παράδειγμα τους οπισθοδρομικούς τους Αμερικανούς. Μπορεί τα ρούχα να μην κάνουν τον άνθρωπο, αλλά σε έρευνα που έγινε το 2011 το 91% των ερωτηθέντων δήλωσαν πως ένας άντρας δείχνει εξυπνότερος και πιο σέξι όταν φοράει κοστούμι. Οι Beatles δεν έγιναν σπουδαίοι μόνο από την μουσικής τους, αλλά και για το γεγονός ότι είχαν έναν άνθρωπο δίπλα τους που έπαιξε το μάρκετινγκ τόσο καλά όσο κανείς άλλος για την εποχή του.
Η Beatlemania ωστόσο, έμεινε στην ιστορία. Με κραυγές, κλάματα και λιποθυμίες. Και το κυριότερο; Για όσους παραμένουν εν ζωή και έζησαν το φαινόμενο, δεν τους φαίνεται καθόλου, μα καθόλου, παράξενο.
