Γνωρίζουμε ότι ο κόσμος της θάλασσας είναι κάτι σαν ένα παράλληλο σύμπαν, σαν ένας άλλος πλανήτης. Στον βυθό της υπάρχει ένας μαγικός κόσμος, όπου εκεί ζουν ξεχωριστά πλάσματα όπως είναι τα χταπόδια, που βρίσκονται σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Λέγεται πως τα χταπόδια είναι από τα πιο έξυπνα όντα του υδάτινου κόσμου και ότι επειδή δεν έχουν όστρακο βρίσκουν την ασφάλειά τους στις μεταμφιέσεις. Σε αυτά και σε πολλά ακόμη χαρακτηριστικά τους επικεντρώνεται η νέα σειρά ντοκιμαντέρ «Μυστικά των Χταποδιών» σε αφήγηση του Paul Rudd, που θα είναι διαθέσιμη από τις 22 Απριλίου (Ημέρα της Γης) στο National Geographic Wild και στο Disney+ στην Ελλάδα.
Σε αυτό το πλαίσιο μιλήσαμε με τη συγγραφέα του βιβλίου Secrets of the Octopus -Sy Montgomery - καθώς το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε με αφορμή το βιβλίο της. Η Sy, λοιπόν, μας «ξενάγησε» σε έναν κόσμο διαφορετικό, που ομολογώ και εγώ δεν ήξερα ότι υπήρχε -αλλά ακριβώς για αυτό δημιουργήθηκε το ντοκιμαντέρ για να τον μάθουμε και να μας συνεπάρει.
Θα ήθελα να μάθω τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε να γράψετε το βιβλίο;
«Ανέπτυξα φιλία με πολλά χταπόδια και πέρασα χρόνια προκειμένου να τα γνωρίσω και να με αναγνωρίσουν και το ξέρω αυτό καθώς πειράματα έχουν δείξει ότι μπορούν να αναγνωρίσουν μεμονωμένα ανθρώπους, καθώς κοιτάζουν ψηλά στο νερό. Στο Seattle Aquarium που είναι ένα δημόσιο ενυδρείο στο Σιάτλ της Ουάσιγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών, είχαν ομάδες με πανομοιότυπα ντυμένους εθελοντές και μερικοί από τους αυτούς κάθε φορά που έβλεπαν χταπόδια τούς έδιναν ένα ωραίο ψάρι και κάποιοι άλλοι κάθε φορά που τα έβλεπαν τα ακουμπούσαν με ένα ραβδί, κάτι που δεν τους άρεσε. Τα χταπόδια άρχισαν πολύ σύντομα να αναγνωρίζουν το ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι -ακόμα κι αν δεν είχαν ψάρια μαζί τους, ακόμα κι αν δεν είχαν το ραβδί τους. Και από την προσωπική μου εμπειρία καταλάβαινα ότι με αναγνώριζαν, καθώς ερχόντουσαν σε εμένα σαν να άνοιγαν τα «χέρια» τους».
Εννοείτε ότι ήταν κάτι σαν αγκαλιά;
«Ναι, όπως είναι όταν βλέπεις κάποιον που δεν έχεις δει εδώ και πολύ καιρό και θέλεις να του δώσεις μια μεγάλη αγκαλιά. Νομίζω, ότι είναι κάτι παρόμοιο με εμάς όταν αγκαλιάζουμε τους φίλους μας, παρότι δεν παίρνουμε τόσες πολλές πληροφορίες από αυτή την αγκαλιά όπως ένα χταπόδι, γιατί ένα χταπόδι δεν σε νιώθει απλώς, σε «γεύεται». Μπορεί την πρώτη φορά που θα συναντήσεις ένα άτομο να μην θέλεις να σε καταλάβει, ωστόσο ένα χταπόδι σε καταλαβαίνει από τη «γεύση σου».
Οι X-Men ’97 ξυπνάνε ένα κομμάτι της αθωότητάς μας
Για αυτό λέγεται ότι έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά;
«Υπάρχει μια σχετική φράση, ο ανθρωπομορφισμός. Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι προβάλλονται ανθρώπινα χαρακτηριστικά σε ένα ζώο, που στην πραγματικότητα δεν έχει. Νομίζω ότι ο ανθρωπομορφισμός είναι απλά επινοημένος καθώς πιστεύω ότι στη διαδικασία της εξέλιξης είμαστε όλοι συγγενείς. Αν κοιτάξεις μελέτες DNA μοιραζόμαστε το 99% του γενετικού μας υλικού με έναν χιμπατζή, αλλά μοιραζόμαστε το 40% του γενετικού μας υλικού με μια μπανάνα. Άρα είμαστε όλοι φτιαγμένοι από τα ίδια πράγματα και τα ίδια συναισθήματα και αναμνήσεις. Αυτό βοηθούν και τα ζώα να επιβιώνουν όπως ακριβώς βοηθούν ένα άτομο να επιβιώσει -και δεν τα αναπτύξαμε μόνο εμείς, τα έχουν και τα ζώα».
Ποια ήταν η πιο ιδιαίτερη συμπεριφορά που έχετε δει σε ένα χταπόδι;
«Προσωπικά μιλώντας, έχω συγκινηθεί πολύ. Ένα χταπόδι, που ονομάζεται Οκτάβια με αποχαιρέτησε στο τέλος της ζωής της, την γνώριζα δύο χρόνια, την επισκεφτόμουν, έπαιζα μαζί της, την τάιζα και τη χάιδευα επί δύο χρόνια. Λοιπόν, μια μέρα γέννησε αυγά και αυτό το κάνουν στο τέλος της ζωής τους, καθώς όταν τα αυγά τους εκκολάπτονται πεθαίνουν. Η Οκτάβια το έκανε αυτό, και έτσι για 10 μήνες δεν βγήκε από τη φωλιά της. Δεν έπαιξε μαζί μου για 10 μήνες, αλλά τα ωάρια της δεν ήταν γόνιμα, άρα δεν επρόκειτο να εκκολαφθούν και άρχισαν να διαλύονται.
Και αυτό ήταν η αρχή του τέλους για τη ζωή της. Έτσι ήθελα να την αποχαιρετήσω. Δεν ήξερα καν αν θα με αναγνώριζε, γιατί δεν είχαμε ειδωθεί για 10 μήνες, ωστόσο μόλις με είδε ανέβηκε στην επιφάνεια του νερού. Της πρόσφερα ένα ψάρι αλλά εκείνη δεν το ήθελε, ήταν μεγάλη, ήταν άρρωστη και πέθαινε, κι όμως έκανε τον κόπο να φτάσει μέχρι πάνω στην επιφάνεια του νερού για να με δει και «σήκωσε τα χέρια της». Και αυτό ήταν για αντίο».
Πώς μπορεί να δημιουργηθεί μια τέτοια σύνδεση;
Το χταπόδι είναι ακριβώς όπως οι άνθρωποι. Τους αρέσουν κάποιοι άνθρωποι και δεν τους αρέσουν άλλοι -ποιος ξέρει γιατί. Και αυτό γιατί ο filmmaker Adam Geiger, πέρασε ώρες και ώρες, μέρες και μέρες παρέα με χταπόδια, για να τον γνωρίσουν και να μην φοβούνται από αυτόν και να καταλάβουν ότι αυτός ο τύπος είναι εντάξει. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωσή μου γιατί συνέχιζα να πηγαίνω να τα βλεπω μέρα με τη μέρα, βδομάδα με τη βδομάδα, μήνα με τον μήνα.
Επίσης τους αρέσουν τα παιχνίδια που χρησιμοποιούν τα παιδιά, όπως ο Mr. Potato, τα Lego και τα παζλ. Γενικά, τους αρέσει να λύνουν προβλήματα».
Τι το καινούργιο θα μάθουμε από το ντοκιμαντέρ;
«Χωρίζεται σε τρία μέρη. Το ένα είναι το καμουφλάζ, σε αυτό το ντοκιμαντέρ θα δεις χταπόδια που υποδύονται άλλα ζώα, δεν αρκεί λοιπόν να είσαι αόρατος. Έτσι, αυτό είναι το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ, το δεύτερο μέρος αφορά την ευφυΐα τους - το πώς ξεγελούν όλη την ώρα καθώς υπάρχουν τόσα πολλά ωραία παραδείγματα για να το καταλάβουμε όπως είναι η χρήση εργαλείων.
Και το τρίτο μέρος που για μένα είναι το πιο συναρπαστικό είναι αυτό που ίσχυε όταν έγραφα το πρώτο μου βιβλίο, καθώς λεγόταν ότι τα χταπόδια ήταν σε μεγάλο βαθμό μοναχικά. Λοιπόν, υπάρχουν πάνω από 350 είδη χταποδιών και πολλά από αυτά, υπό ορισμένες συνθήκες μπορούν να ζουν σε μεγάλες ομάδες και να έχουν σχέσεις με άλλα χταπόδια. Υπάρχουν επίσης ορισμένα είδη που κυνηγούν συνεργατικά με ψάρια, όπως ο άνθρωπος κυνηγά με ένα σκύλο».
Μιλάμε για ένα άλλο είδος κοινωνίας;
«Ναι, στην πραγματικότητα, σε ορισμένα μέρη στην Αυστραλία υπάρχει μια ολόκληρη «πόλη» με χταπόδια σε μια περιοχή που λένε octopolis, είναι σχεδόν σαν μητρόπολη, κάτι αντίστοιχο είναι και το Octlantis».
Πώς οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ μπόρεσαν να απαθανατίσουν τόσες λεπτομέρειες από τη ζωή τους;
«Μέσα από ειδικά προγράμματα κατάδυσης που σε μαθαίνουν να μένεις μέσα στο νέρο για ώρες και ώρες, για μέρες και μέρες και συνδυαστικά με την υπομονή και την προθυμία τους τα χταπόδια να αισθανθούν άνετα έγινε εφικτό να αναδειχθεί ο πραγματικός τους εαυτός. Οι περισσότεροι κινηματογραφιστές δεν το έχουν κάνει αυτό, αλλά ο AdamGeiger το έκανε και γι' αυτό μάθαμε πολλά από τα μυστικά τους που κανένας άλλος δεν έχει ξαναδεί».
Η νέα σειρά ντοκιμαντέρ «Μυστικά των Χταποδιών», σε αφήγηση του Paul Rudd θα είναι διαθέσιμη από τις 22 Απριλίου (Ημέρα της Γης) στο National Geographic Wild και στο Disney+ στην Ελλάδα.
Οι βραβευμένες με Emmy σειρές «Μυστικά των Φαλαινών» και «Τα Μυστικά των Ελεφάντων», καθήλωσαν το κοινό μέσα από την κοντινή ματιά στις ζωές αυτών των εμβληματικών ζώων, αποκαλύπτοντας νέα επιστήμη και συμπεριφορές που αμφισβήτησαν όλα όσα νομίζουμε ότι γνωρίζουμε για τον φυσικό κόσμο. Τώρα, ο παραγωγός James Cameron και ο αφηγητής Paul Rudd θα μας φέρουν πιο κοντά σε ένα από τα πιο αρχαία και ευφυή πλάσματα του πλανήτη μας. Τα χταπόδια είναι σαν εξωγήινοι στη γη, με τρεις καρδιές, με γαλάζιο αίμα, και με την ικανότητα να στριμώχνονται μέσα σε χώρους που έχουν το μέγεθος του ματιού τους. Αλλά αυτά τα παράξενα και υπέροχα ζώα έχουν πολλά περισσότερα να επιδείξουν. Είναι αρκετά έξυπνα ώστε να χρησιμοποιούν εργαλεία, να μεταμορφώνουν το σώμα τους για να μιμούνται άλλα ζώα, ακόμη και να επικοινωνούν με διαφορετικά είδη. Η νέα σειρά «Μυστικά των Χταποδιών» υπερβαίνει τις προσδοκίες και ξεπερνάει κάθε φαντασία.
