Αν πιστεύεις ότι δε σ’ ενδιαφέρει η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, τότε θα πρέπει να μάθεις πως από σακχαρώδη διαβήτη πάσχει περίπου το 12% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα. Μάλιστα σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (International Diabetes Federation - IDF), σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει σημειωθεί ραγδαία αύξηση της επίπτωσης της νόσου, με αποτέλεσμα σήμερα να πάσχουν από αυτήν πάνω από 285.000.000 άνθρωποι, δηλαδή το 6,6% του πληθυσμού της γης, έναντι των 151.000.000 το έτος 2000.
Οπότε η 14η Νοεμβρίου, η ημερομηνία επιλέχθηκε καθώς είναι η ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης, τον Οκτώβριο του 1921, είναι μία καλή αφορμή ώστε να μιλήσουμε για κάτι που θα έπρεπε να μας αφορά όλους.
Αυτός είναι ο λόγος που συζητήσαμε με τον καθηγητή φυσικής αγωγής, Αντώνη Κοντίτση, γυμναστής και διαβητικός. Στη συζήτησή μας αναφερθήκαμε στην καθημερινότητα ενός διαβητικού, για το πόσο δύσκολο είναι να είσαι γυμναστής και διαβητικός ταυτόχρονα, για το πόσο τον έχει βοηθήσει το CGM, ένα σύστημα συνεχούς παρακολούθησης γλυκόζης, για τις χρήσιμες συμβουλές που δίνει σ’ έναν διαβητικό που θέλει να ασκηθεί εντατικά και κλείσαμε με τους επώνυμους που θα ήθελε να γυμνάσει.
Spoiler alert: Θα πει τα αδέρφια Καρπά aka Unboxholics.
-Τι σημαίνει να είσαι διαβητικός;
Διαβήτης είναι μια παθοφυσιολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένη συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα. Στον διαβήτη υπάρχει μία έλλειψη ορμόνης, την οποία δεν παράγει το πάγκρεας. Το να είσαι διαβητικός σημαίνει να μπορείς να καταλάβεις τις ανάγκες του ίδιου σου του σώματος, του οργανισμού σου, και κάθε στιγμή να πράττεις ανάλογα. Μπορείς να ζήσεις όπως όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι. Ο διαβήτης απλώς απαιτεί μία πιο υγιεινή προσέγγιση στον τρόπο ζωής (άσκηση – διατροφή – σωστή ξεκούραση) και αυτό για να αποφευχθούν πιθανές επιπλοκές σε βάθος χρόνου, όπως θέματα με τα νεφρά, τα μάτια, τα νεύρα, την καρδιά.
-Πώς είναι να είσαι γυμναστής και διαβητικός, ποιες είναι οι δυσκολίες της καθημερινότητας;
Το να είσαι γυμναστής και διαβητικός προσωπικά το θεωρώ ευλογία, γιατί γνωρίζεις πολύ καλύτερα το σώμα σου και το πως λειτουργεί ο ανθρώπινος οργανισμός. Δε θα τα ονόμαζα τόσο δυσκολίες όσο προκλήσεις. Λόγω μεγαλύτερης κινητικότητας ενδέχεται να χρειαστεί να προσαρμόσεις την διατροφή σου ,τις μονάδες ινσουλίνης, το πρόγραμμα γυμναστικής κλπ για να διαχειριστείς σωστά τα επίπεδα της γλυκόζης, με κύριο στόχο την αποφυγή κάποιου υπογλυκαιμικού επεισοδίου.
-Στην εποχή των 00's πόσο πιο δύσκολο ήταν να το αποκαλύψεις ανοιχτά; Σήμερα παραμένει ταμπού να είσαι διαβητικός στον χώρο της γυμναστικής;
Προσωπικά ποτέ δεν το θεώρησα ως κάποιο πρόβλημα-αναπηρία ή ταμπού. Ο κοινωνικός περίγυρος γνώριζε πάντα για το θέμα του διαβήτη είτε οι δάσκαλοι μου είτε οι προπονητές μου, είτε οι κολλητοί μου, ούτως ώστε σε περίπτωση που χρειαζόταν να βοηθήσουν ή να αντιδράσουν σε κάποιο περιστατικό.
-Σου έχουν συμπεριφερθεί διαφορετικά ασκούμενοι όταν γνωρίζουν πως είσαι διαβητικός;
Όχι δεν θα το έλεγα. Ποτέ δεν το άφησα να με επηρεάσει ή να επηρεάσει οποιαδήποτε πτυχή της ζωής μου. Ίσα-ίσα που προσπαθώ να αποτελώ role model για τους ασκούμενους αποδεικνύοντας πως ό,τι και να υπάρχει μπορούμε να τα καταφέρουμε. Exercise is medicine. Αν υπήρχε πανάκεια στον κόσμο θα ήταν η σωματική άσκηση σε συνδυασμό με την διατροφή.
-Αποτέλεσε για σένα ένα έξτρα κίνητρο;
Πιστεύω πως από όλες τις καταστάσεις είτε καλές είτε κακές που περνάμε στη ζωή μας, παίρνουμε ένα μάθημα. Στη δική μου περίπτωση αποτέλεσε ο διαβήτης ένα έναυσμα γιατί μπαίνοντας στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αθηνών ήξερα από την αρχή σε τι ειδικότητες και κλάδους θέλω να δώσω βάση. Μέχρι και σήμερα κάνω σεμινάρια πάνω στην ψυχολογία, τη διατροφή, τη γυμναστική, παρακολουθώ τα τελευταία νέα σχετικά με την υγεία και τον διαβήτη και συνεχίζω να μαθαίνω πάνω στο αντικείμενο που αγαπώ διότι μου αρέσει να προσφέρω στον εαυτό μου και στον κόσμο που με παρακολουθεί.
-Το CGM είναι ένα σύστημα συνεχούς παρακολούθησης γλυκόζης. Πόσο σ’ έχει βοηθήσει στην καθημερινότητά σου, ποια είναι τα οφέλη και τι πρέπει να προσέξει κάποιος;
Είναι ένα πραγματικό όπλο στα χέρια των διαβητικών. Το να μπορείς να παρακολουθείς ανά πάσα ώρα και στιγμή μέσω του κινητού σου τα επίπεδα του σακχάρου σου και χωρίς να τρύπας τα δάχτυλα σου χίλιες φορές την ημέρα που λέει ο λόγος, είναι κάτι που πριν από μία εικοσαετία θα φάνταζε τρελό. Με έχει βοηθήσει σε τεράστιο βαθμό γιατί γνωρίζω πόσο με ανεβάζει (στην γλυκόζη) το οποιοδήποτε φαγητό ή ποτό, οποιαδήποτε δραστηριότητα. Και κατ επέκταση γνωρίζω πόσες μονάδες ινσουλίνης θα πρέπει να κάνω. Υφίσταται προσοχή στο να μην χτυπηθεί ο αισθητήρας και γίνει αποκόλληση αν και μερικές φορές είναι αναπόφευκτο. Βέβαια η εταιρεία με την οποία συνεργάζομαι αντικαθιστά τους αισθητήρες, οπότε έχεις το κεφάλι σου λίγο πιο ήσυχο. Επίσης πρέπει να διατηρείται σε φυσιολογικές θερμοκρασίες, σε σκιερό μέρος και μακριά από υγρασία.
-Υπάρχει συγκεκριμένο πρόγραμμα που οφείλει να ακολουθεί ένας διαβητικός;
Δεν υπάρχει ένα πρόγραμμα που είναι ίδιο για όλους τους διαβητικούς καθώς η διαχείριση του διαβήτη είναι ανάλογη με τον τύπο του διαβήτη, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, την διατροφή και άλλους παράγοντες υγείας του κάθε ατόμου. Η συνεργασία με επαγγελματίες υγείας όπως ο γιατρός, ο διατροφολόγος και πιθανώς ο προπονητής ή ο γυμναστής είναι σημαντική για την ανάπτυξη ενός προσαρμοσμένου προγράμματος. Να πούμε μόνο το ότι ο διαβήτης απαιτεί σταθερά ωράρια είτε στο φαγητό είτε στην άσκηση είτε στον ύπνο, γιατί τα πάντα κρίνονται σε ορμονικό επίπεδο.
-Ποιες είναι οι χρήσιμες συμβουλές που θα δώσεις σ’ έναν διαβητικό που θέλει να ασκηθεί μόνος του; Υπάρχει βαθμός επικινδυνότητας;
Το πρώτο και κύριο είναι να συμβουλευτεί τον επαγγελματία υγείας που τον παρακολουθεί και δεύτερον θα έλεγα να κάνει μία επίσκεψη σε έναν καθηγητή φυσικής αγωγής ο οποίος θα μπορούσε να τον κατευθύνει με ένα γενικό πρόγραμμα γυμναστικής. Μετά από λίγο καιρό να κάνει μόνος του, βάσει των οδηγιών που έχουν δοθεί από τον ιατρό και τον γυμναστή. Υπάρχουν πρωτόκολλα και οι κατευθυντήριες γραμμές που ακολουθούνται για την εκγύμναση των διαβητικών. Το κύριο μέλημα όμως είναι ο διαβητικός να ασκηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην παρουσιάσει ανωμαλίες στα επίπεδα σακχάρου.
-Υπάρχει διαφορά στο ασκησιολόγιο και τη διατροφή που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος, ανάλογα με τον Διαβήτη Τύπου 1 ή 2;
Φυσικά και υπάρχει διαφορά και στο ασκησιολόγιο αλλά και στην διατροφή που πρέπει να ακολουθεί ανάλογα με τον τύπο διαβήτη που έχουμε. Στον διαβήτη τύπου 1 το σώμα δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη. Ενώ στον διαβήτη τύπου 2 το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή το σώμα δεν την χρησιμοποιεί αποτελεσματικά. Η ινσουλίνη χρειάζεται προκειμένου να μεταφέρει το σάκχαρο από τις τροφές που καταναλώνονται στα κύτταρα -όπου και χρησιμοποιούνται για ενέργεια. Η απουσία ινσουλίνης σημαίνει ότι το σάκχαρο συγκεντρώνεται στην κυκλοφορία του αίματος.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ατομική προσέγγιση είναι κρίσιμη, και η συνεργασία με τους επαγγελματίες Υγείας όπως ο διατροφολόγος ο γιατρός και ο γυμναστής μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού προγράμματος γυμναστικής και διατροφής.
-Ποια είναι τα προβλήματα που μπορεί να εμφανίσει ένας διαβητικός αν δεν ασκείται συχνά;
Το ανθρώπινο σώμα έχει φτιαχτεί για την κίνηση και ένας διαβητικός οφείλει να γυμνάζεται, όπως βέβαια τον ευχαριστεί. Σε περίπτωση που δεν ασκούμαστε συχνά και έχουμε αρρύθμιστο ζάχαρο και χρονιές υπεργλυκαιμίιες τότε -επιγραμματικά- οι επιπλοκές περιλαμβάνουν: καρδιακές, νευρολογικές, οφθαλμικές, νεφρικές παθήσεις.
-Ποια είναι η συμβουλή που θα έδινες σ’ ένα νέο παιδί που έχει διαβήτη αλλά δεν τολμάει να κυνηγήσει το όνειρο του γυμναστή;
Ο διαβήτης δε θα πρέπει να σταθεί εμπόδιο, ίσα-ίσα που θα πρέπει να είναι η αφορμή για να δείξει την δύναμη του. Ο διαβήτης μπορεί να είναι μία πρόκληση αλλά μπορούμε να τον καταπολεμήσουμε και να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας, να μην παραιτούμαστε ποτέ αφού οι πιο σπουδαίες επιτυχίες γεννιούνται από την αποφασιστικότητα μας. Να μην πτοείται πότε ακόμη κι αν ο δρόμος φαίνεται δύσκολος γιατί είμαστε ικανοί για περισσότερα από ό,τι φανταζόμαστε.
-Αν ήθελες να γυμνάσεις έναν επώνυμο, είτε Έλληνα, είτε ξένο ποιος θα ήταν και γιατί;
Θα έλεγα τα αδέρφια Καρπά (Unboxholics). Τους παρακολουθώ χρόνια, θαυμάζω και αγαπώ την δουλειά τους. Τον Σάκη για το respect σε όλα αυτά που έχει καταφέρει και λόγω της αλλάγης τόσο διατροφικά όσο και σωματικά που βλέπω ότι έχει επιτύχει. Έτσι θα ήθελα να τον ''τραβήξω'' σε μια δική μου φιλοσοφία προπόνησης. Και τον Αλέκο επειδή ειναι DIVA και αγαπώ την καλλιτεχνική του ματιά.
