Το αν υπήρξε ή όχι ο μεγαλύτερος φιλόσοφος του 20ού αιώνα, είναι κάτι που συζητιέται ακόμη στους ακαδημαϊκούς κύκλους αλλά και όσους συνεχίζουν να τον διαβάζουν μέχρι σήμερα. Ωστόσο ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν θα μπορούσε να είχε ό,τι ήθελε. Τελείωσε μηχανική και μάλιστα σχεδίασε έναν αεροκινητήρα το 1909. Διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να υλοποιηθεί, αλλά αντί να το βάλει κάτω ξεκίνησε να σχολιάζει κινητήρες ελικοπτέρων. Θα μπορούσε να γίνει μαθηματικός. Δίδαξε σε δημοτικά, ξεσπούσε στα παιδιά όταν δεν καταλάβαιναν τις προηγμένες για το έτος τους ασκήσεις και διαφώνησε ριζικά μέχρι και με τον Άλαν Τούρινγκ.
Αν δεν έφταναν όλα τα παραπάνω θα μπορούσε να γίνει απλά πλούσιος. Γιατί κληρονόμησε όλη την περιουσία του πατέρα του Καρλ, ενός αυτοδημιούργητου Αυστριακού μεγιστάνα του χάλυβα, ο οποίος μετρούσε δισεκατομμύρια. Είναι όμως χαρακτηριστικό του Βιτγκενστάιν ότι έδωσε όλα τα χρήματα του στις δύο του αδερφές και τον αδερφό του, ο οποίος έγινε πιανίστας και ας έχασε το ένα του χέρι στον πόλεμο. Σε κάθε περίπτωση, δεν είχε κανένα λόγο να προβληματιστεί για το πώς η λογική παντρεύεται την φιλοσοφία και πως οι σκέψεις δεν είναι τίποτε άλλο παρά εκφράσεις πραγματικότητας που στοχεύουν στο να μιλήσουν στη γλώσσα της αλήθειας.
Ως καθηγητής φιλοσοφίας στο Κέιμπριτζ, αντιμετώπισε τους περισσότερους φοιτητές του αποβάλλοντάς τους από τις διαλέξεις επειδή δεν τον σχολίαζαν ή δεν του έθεταν σχετικές ερωτήσεις. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, υπήρξε ελάχιστη επίσημη δημοσίευση της φιλοσοφίας του, εκτός από το πρώιμο βιβλίο του, το Tractatus Logico-Philosophicus, το οποίο ολοκλήρωσε να γράφει στα χαρακώματα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου πολεμώντας για τους Αυστριακούς. Οι κεντρικές θεωρίες του Βιτγκενστάιν αφορούσαν τα μαθηματικά και την επιστήμη. Έλεγε ότι έπρεπε να εγκαταλείψουμε την ιδέα ότι η επιστήμη και τα μαθηματικά είναι μηχανές που μπορείς απλώς να ενεργοποιήσεις και μετά να λειτουργήσουν. Για εκείνον, κάθε ιδέα και επιστήμη, δεν ήταν παρά ένα αυθαίρετο γλωσσικό παιχνίδι. Ένα παιχνίδι που πέρασε την ζωή του προσπαθώντας να το αποκωδικοποιήσει. Η σκέψη είναι κάτι που κάνουμε με το κεφάλι μας. Είναι μια θεμελιωδώς ιδιωτική υπόθεση. Η σκέψη μπορεί να εντοπιστεί σε κάποιο ιδιαίτερο, ιδιωτικό προγλωσσικό μέρος, μετατρέπεται σε γλώσσα μέσα στο κεφάλι μας και στη συνέχεια βρίσκει τον δρόμο της στο φως της ημέρας μέσω της δημόσιας έκφρασης. Αυτό είναι η λογική της γλώσσας για τον Βιτγκενστάιν.
Πράγματι, ολόκληρη η γλώσσα είναι κάτι το συναρπαστικό σε σημείο που σε ένα άλλο πλάσμα που δεν διαθέτει αντίληψη και νόηση της έννοιας «υπάρχω», θα του φαίνεται παράξενο και βλακώδες. Το Tractatus Logico-Philosophicus δεν θα αποκαλύψει κάποια μοναδική αλήθεια σε όποιον το διαβάσει, αλλά σίγουρα θα φροντίσει να τον κάνει να προβληματιστεί για το πως η αλήθεια βρίσκει διέξοδο στις προτάσεις που γεννιούνται από το στόμα μας, πριν την παρθενογέννεσή τους στο κεφάλι μας. Όλοι αυτοί οι νευρώνες που φωτίζουν σαν αστέρια κάθε φορά που μια ιδέα γεννιέται και μια αλήθεια είναι έτοιμη να ξεχυθεί, είναι μια μικρή αναγέννηση του δικού μας, μικρού προσωπικού σύμπαντος που κρύβουμε μέσα μας.
Ο Βιτγκενστάιν παρότρυνε πολλούς από τους μαθητές του να εγκαταλείψουν τη φιλοσοφία και να πάνε να κάνουν κάτι χρήσιμο. Στην καλύτερη περίπτωση, η δουλειά της φιλοσοφίας δεν ήταν τίποτα περισσότερο από το να ξεκαθαρίζει τα πνευματικά μπερδέματα, να «δείχνει στη μύγα τον δρόμο να βγει από το μπουκάλι με τις μύγες» όπως το έθετε ο ίδιος - αλλά δεν αλλάζει τον κόσμο με κανέναν ουσιαστικό τρόπο. Επιπλέον, δεν χρειάζεται πρώτα να αναπτύξεις μια συνεκτική φιλοσοφία για κάτι για να συνεχίσεις και να το κάνεις. «Δεν χρειάζεσαι μια φιλοσοφία της αγάπης για να είσαι ερωτευμένος» συνήθιζε να λέει.
Η φιλοσοφία δεν αφορά τόσο την οικοδόμηση πνευματικών θεμελίων όσο τη δημιουργία ενός χάρτη του νου, που έχει ως αποστολή να αντικατοπτρίσει πως νιώθουμε και τι κάνουμε όταν ξεστομίζουμε τους προβληματισμούς μας και τις ιδέες μας. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος σε αυτό. Υπάρχουν απλά δηλώσεις. Και οι φιλόσοφοι σαν εναλλακτικοί θεραπευτές, σαν μάγοι-γιατροί της σκέψης, σπάνε τα δικά τους κεφάλια για να καταλάβουν πώς δημιουργούνται οι μπερδέματα και πώς μπορούν να διορθωθούν. Τόσο για εκείνους όσο και τον Βιτγκενστάιν και στις σημειώσεις που κρατούσε, η προσοχή στρέφεται σε αυτό που κάνουμε και στο πώς το νόημα των όσων κάνουμε συνδέεται με τη συμπεριφορά.
Ο ίδιος ο Βιτγκενστάιν θα έλεγε στο τέλος πως έζησε μια καλή ζωή. Αλλά μπορεί να μην ήθελε καν να το μοιραστεί. Ίσως να ήθελε, σε εκείνες τις στερνές στιγμές της ζωής του, να αναλύσει την ίδια τη φράση και να προσπαθήσει μέχρι και την τελευταία ανάσα να παρατηρήσει, πώς αυτό τον έκανε να νιώσει. Και προπάντος, το αιώνιο ερώτημα. Ήταν αυτό αληθινό;
