Ο Maradona έκανε τη Νάπολη ή η Νάπολη τον Maradona; Συχνά-πυκνά η καταγωγή τέτοιων μυθικών διπόλων παραμένει ομιχλώδης και τελικά οι μύθοι φαντάζουν όχι μόνο αθάνατοι, αλλά και προαιώνιοι. Το μόνο σίγουρο είναι χωρίς τον Maradona η Νάπολη δεν θα έσπαγε ποτέ το μονοπώλιο του ιταλικό βορρά στην κατάκτηση του Scudetto, και ο θρύλος του Αργεντινού θεού δεν θα ήταν τόσο ζωντανός, σήμερα, σχεδόν 30 χρόνια μετά το τελευταίο του παιχνίδι στο στάδιο San Paolo. Η ιστορία της πόλης έχει τόσα κοινά στοιχεία με τη βιογραφία του ποδοσφαιριστή που η διασταύρωση των πορειών τους έμοιαζε προδιαγεγραμμένη.
Από το 1861 και τη δημιουργία του ιταλικού κράτους, ο νότος ποτέ δεν θεωρήθηκε ισότιμος με τον βορρά. Για περισσότερο από έναν αιώνα, εκατομμύρια νοτίων ανηφόριζαν σε αλλεπάλληλα μεταναστευτικά κύματα στις φάμπρικες του Μιλάνου και του Τορίνου. Τα εργατικά χέρια που έφτιαξαν το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα δεν έλαβαν ποτέ τους την αναγνώριση που τους άξιζε. Με μισθούς μικρότερους από τους βόρειους συναδέλφους, και συνεχείς προσβλητικούς και ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς για την καταγωγή τους, στην καλύτερη περίπτωση αντιμετωπίζονταν ως εν δυνάμει παραπαίδια των πλοκαμιών της Camorra, της ναπολιτάνικης μαφίας, που απλώνονταν στον βορρά. Η ιστορία της Νάπολης είναι η ιστορία μιας διαρκούς πληγωμένης περηφάνιας. Φτωχή, χωρίς τα παιδιά της και οι ποδοσφαιρικές Κυριακές ήταν οι μοναδικές αποδράσεις από τη μιζέρια της. Για 90 λεπτά οι Ναπολιτάνοι μπορούσαν να κοιτούν στα ίσα τους πλούσιους γείτονές τους και να τους επιβάλλουν να τους σέβονται. Το ποδόσφαιρο ήταν τα πάντα και το μοναδικό που είχαν.
Ο Diego Maradona γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια στην οποία το φαγητό δεν ήταν καθημερινό. Δεν είναι ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος απο κάποια φαβέλα της λατινικής Αμερικής ή της Αφρικής που απέδρασε και υλοποίησε το ποδοσφαιρικό του όνειρο. Αυτο που τον ξεχώρισε είναι ότι ποτέ του δεν ξέχασε από που ξεκίνησε, από μια παραγκούπολη στα προάστια του Buenos Aires χωρίς τρεχούμενο νερό, χωρίς αποχέτευση. Η ειρωνεία; Ένα από τα πολλά μειωτικά παρατσούκλια της Νάπολης είναι «υπόνομος της Ιταλίας». Το φλερτ του Maradona με τη Serie A ήταν γνωστό ενώ ακόμα έπαιζε στην Barcelona. Προς έκπληξη όλων δεν υπέγραψε σε κάποια μιλανέζικη ή τορινέζικη ομάδα. Άφησε στα κρύα του λουτρού τα πανίσχυρα βιομηχανικά trust και υπέγραψε για τους εργάτες του. Οι λόγοι για τους οποίους διάλεξε τη Νάπολη μάλλον δεν θα γίνουν ποτέ γνωστοί.
Μπορούμε να υποθέσουμε ότι το έκανε από ματαιοδοξία, ήθελε να είναι ο πρώτος του χωριού παρά δεύτερος στην πόλη. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι το έκανε επειδή ήθελε να είναι απλά αυθάδης και να δείξει ότι τα λεφτά δεν μπορούν να τον εξαγοράσουν. Πολλά ακόμα μπορούμε να υποθέσουμε σε απέλπιδα προσπάθεια να εκλογικεύσουμε και μα απομυθοποιήσουμε την πιο εντυπωσιακή ποδοσφαιρική μεταγραφή όλων των εποχών. Ναι και των μελλοντικών, αποκλείεται να υπάρξει άλλη τέτοια. Λατρεύτηκε από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του και ότι δεν μπόρεσαν οι Ναπολιτάνοι να του προσφέρουν σε υλικά του έδωσαν απλόχερα σε άνευ όρων αγάπη.
Ζήτησε μια Ferrari και μια έπαυλη και του έδωσαν ένα Fiat κι ένα διαμέρισμα, γιατί αυτά μπορούσαν να του δώσουν. Και όποιος περίμενε ντιβιλίκια από κάποιον που προαλειφόταν για τον τίτλο του καλύτερου ποδοσφαιριστή όλων των εποχων, διαψεύστηκε πανηγυρικά. Ο Diego ήξερε ακριβώς που βρισκόταν.
Η ποδοσφαιρική ομάδα ήταν το ίδιο φτωχή με την υπόλοιπη πόλη, και ο θεός ένιωσε πιο άνετα από ποτέ. Έβλεπε την κοινή του καταγωγή με την πόλη και θέλησε να της δώσει λίγη από τη δικιά του πορεία ανέλιξης. Δούλεψε πολύ σκληρά, έκανε τον προπονητή, τον scouter, έπεισε τη διοίκηση ότι δεν ήταν ο κούκος που φέρνει την άνοιξη και την έπεισε να ενισχύσει την ομάδα. Η δικαίωση ήρθε, για πρώτη φορά το πρωτάθλημα κατέβηκε νοτιότερα Ρώμης. Ήρθε ακόμα ένα πρωτάθλημα κι ένα ευρωπαϊκό κύπελλο UEFA, το κερασάκι στην τούρτα που έδειξε ότι η Νάπολη πλέον ήταν κάτι πολύ μεγάλο για να την χωρέσουν τα σύνορα της ιταλικής επικράτειας. Λένε πως τα εφτά χρόνια που παρέμεινε στη Νάπολη τον αντιμετώπισαν σαν θεό, αυτό όμως έγινε όταν έφυγε.
Οι Ναπολιτάνοι υιοθέτησαν τον Maradona. Μπήκε σε κάθε σπίτι, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Η φωτογραφία του βρήκε τη θέση της δίπλα στις φωτογραφίες των παιδιών τους, μπήκε στα μπαρ και στα καφέ, στα συνεργεία, στα μανάβικα και τα κρεοπωλεία και τέλος δίπλα στα δημόσια προσκυνήματα της Παναγίας που βρίσκει κανείς διάσπαρτα σε ολόκληρο τον ιταλικό νότο. Απέδειξε ότι τον καλύτερο δεν τον κάνουν τα στατιστικά, τα γκολ, οι ευκαιρίες, τα τρόπαια. Βρέθηκε δίπλα σε όποιον είχε ανάγκη και ακόμα καλύτερα ανάγκαζε και τους άλλους να το κάνουν. Στην ιστορία έχει μείνει όταν η διοίκηση δεν ενέκρινε έναν φιλικό αγώνα για να μαζευτούν λεφτά για μια δύσκολη και ακριβή επέμβαση ενός παιδιού φοβούμενη πιθανούς τραυματισμούς. Το φιλικό ματς ήταν να διεξαχθεί σε ένα λασπωμένο κακοτράχαλο γήπεδο στην Accera λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Νάπολη, τόπο καταγωγής του παιδιού. Τότε επενέβη ο από μηχανής θεός. Θα μπορούσε να δώσει ο ίδιος τα λεφτά, άλλωστε είχε βοηθήσει άπειρες φορές. Αλλά έκανε κάτι πιο θειϊκό, ασφάλισε τα πόδια των συμπαικτών του στη Lloyd’s και πήρε την ομάδα να παίξουν αυτό το φιλικό μέσα στις λάσπες.
Τέτοιες μικρές ιστορίες θα σου διηγηθούν άπειρες αν βρεθείς ποτέ στη Νάπολη σε κάποιο από τα φημισμένα καφέ με τα φορτωμένα «εικονοστάσια» του Diego. Τώρα που η Νάπολη έγινε δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Βραχυχρόνια μίσθωση, πτήσεις low cost και η αναγεννημένη γαστρονομική σκηνή της Campania τη βοηθούν να βρει επιτέλους την παγκόσμια αναγνώριση που της αξίζει. Χωρίς την επταετία Maradona κανείς δεν ξέρει αν θα άνοιγε αυτή η χαραμάδα ελπίδας. Η όσμωση όμως με την πόλη δεν ήταν μονόπλευρη. Η ασχήμια της πόλης, η Camorra, τα ναρκωτικά επηρέασαν τον Diego όπως επηρέασαν κάθε συμπολίτη του. Βούτηξε στον βούρκο σαν γνήσιο παιδί της πόλης, διέπραξε ό,τι αμαρτία μπορούσε να κάνει για έρθει στο τέλος η λύτρωση.
Όσο κι αν προσπαθεί κάποιος να κάνει μια ψύχραιμη αποτίμηση της σχέσης Maradona-Νάπολης πάντα θα πέφτει στην παγίδα του συναισθηματισμού. Ενός συναισθηματισμού που ανάγκασε του κατοίκους της πόλης να υψώσουν ένα τεράστιο πανό στην curva του San Paolo στο Μουντιάλ του ´90 ζητώντας συγνώμη από τον θεό που σε εκείνο το ματς ήταν αντίπαλοί του στον ημιτελικό μεταξύ Ιταλίας και Αργεντινής. Αυτό το στάδιο ήταν το μοναδικό κτίσμα της πόλης που δεν έφερε το όνομά του. Η ιταλική νομοθεσία επιτρέπει τη μετονομασία δημοσίων κτιρίων μόνο σε περιπτώσεις νεκρών παρά τις χρόνιες προσπάθειες της ομάδας του δήμου και τον κατοίκων να το μετονομάσουν νωρίτερα. Η διαδικασία για τη μετονομασία άνοιξε, αλλά ποιος είπε ότι ο Diego Armando Maradona είναι νεκρός;
