Δεν είναι καθόλου παράλογο που έχουμε δημιουργήσει μία άγραφη επέτειο εορτασμού για το Euro του 2005. Αφενός μεν σαν Εθνική Ποδοσφαίρου δεν έχουμε έκτοτε κάποια άλλη μεγαλειώδης νίκη -πέρα του ότι σπάσαμε την κατάρα και σκοράραμε σε Παγκόσμιο Κύπελλο- και αφετέρου επειδή μέσα μας, γνωρίζουμε πως η εποχή που η Ελλάδα βγήκε στους δρόμους σήμαινε και σημαίνει πολλά περισσότερα.
Είμαι μικρός για να θυμάμαι τη νίκη στο Eurobasket του 1987, αλλά οι παλιότεροι λένε πως ο εορτασμός, η κοσμοσυρροή, το χάος της νίκης, δεν ήταν ίδιο με εκείνο του 1987. Και είναι λογικό γιατί εκείνη η νίκη, ήταν η συνέχεια μίας νέας εποχής που ξεκινούσε για την Ελλάδα κοινωνικά και πολιτικά και έστελνε την όποια σκοτούρα στην άκρη της. Κάπως έτσι έγινε και με το Euro του 2004. Ήταν καλοκαίρι, ο λογαριασμός από το ΔΝΤ δεν είχε φτάσει ακόμη, τα νησιά έρρεαν ήδη από τουρίστες και την ίδια στιγμή, σε κάθε σπίτι, σε κάθε πλατεία, ταβέρνα, μπαρ, καφέ, το ποδόσφαιρο ήταν το μόνο αντικείμενο συζήτησης. Για άντρες και γυναίκες, νέους και γέρους, ποδοσφαιρόφιλους και μη. Δεν ήταν πλέον η διοργάνωση που μας ένωνε, αλλά αυτή η ελπίδα που είχε αρχίσει και φύτρωνε μέσα μας. Αυτό το «ρε λες;». Αυτό ήταν αρκετό για να κάνει τον κόσμο να δει το Euro με άλλο μάτι.
Από όλες τις στιγμές της Εθνικής, όλα τα γκολ, όλες τις φάσεις, νομίζω ότι καμία δεν ήταν σαν εκείνη με το γκολ του Τραϊανού Δέλλα – τρομάζω που σκέφτομαι πως όλοι οι παίκτες του 2004 έχουν πλέον ολοκληρώσει τις καριέρες τους. Το γκολ του Τραϊανού δεν ήταν ποτέ μόνο ένα γκολ νίκης. Ήταν ένα γκολ πείσματος και επιμονής. Έτσι άρχιζα να το βλέπω όσο περνούσαν τα χρόνια. Αρχικά για όσους ασχολιόντουσαν, θα θυμούνται πως η Τσεχία ήταν -αν όχι η καλύτερη- μία από τις καλύτερες ομάδες της διοργάνωσης. Πέτερ Τσεχ κάτω από τα δοκάρια, Μίλαν Μπάρος μαζί με Κόλερ, τον Γιανκουλόφσκι που έτρεχε σαν ακούραστο άλογο κούρσας, Σμίτσερ και Ροζίτσκι να κάνουν παιχνίδι, ενώ ο Νέντβεντ ήταν ο άνθρωπος που κανένας ποδοσφαιριστής δεν ήθελε να αντιμετωπίσει. Την Πορτογαλία την είχαμε κερδίσει ήδη μία φορά και μπήκαμε στον τελικό με τσαμπουκά και εκείνοι αντιστοίχως μπήκαν πιο φοβισμένοι και ψαρωμένοι. Οι Τσέχοι όμως, έβλεπαν τους εαυτούς τους νικητές. Και αυτό φαινόταν από τον τρόπο που έπαιζαν στο πρώτο κιόλας λεπτό.
Εμείς όλοι οι παρατηρητές, ακούγαμε όσους έβλεπαν, όσους ήξεραν και έλεγαν πως η Τσεχία δεν θα είναι περίπατος. Πως θα χρειαστούμε ένα θαύμα. Δεν πρόκειται να κάτσω να περιγράψω έναν αγώνα και το χιλιοειπωμένο γκολ. Αυτό που θα πω όμως, είναι πως το γκολ του Δέλλα, ήταν το λιθαράκι της τελευταίας καλής ανάπαυλας και εορτασμού που είχαμε ως Ελλάδα. Ήρθαν άλλα μετά. Χρέη και λογαριασμοί, κοινωνικές αλλαγές και πολιτικά μίση. Το γκολ του Δέλλα μας έβγαλε αγκαλιά χωρίς πολιτική απόχρωση, χωρίς έριδες και κορωνοϊούς. Βάλαμε ένα γκολ. Αλλά μετά γιορτάσαμε σαν να βάζαμε πάντα γκολ. Σαν να μπήκαν εκατομμύρια γκολ. Αυτή η κεφαλιά ελπίδας, έδειξε πως εκεί που πιστεύεις ότι όλα θα χαθούν ή θα γίνουν ζόρικα, μπορείς να κάνεις το ακατόρθωτο. Ξέρουμε οι Έλληνες από ακατόρθωτα. Τα έχουμε κάνει δεκάδες χιλιάδες φορές μέσα στην τεράστια ιστορία μας. Όπως έχουμε κάνει και απύθμενα λάθη.
Να όμως που μέσα σε ένα μεγάλο πανηγύρι, πήραμε τέτοιο θάρρος και προετοιμαστήκαμε για τα καλύτερα, τα οποία όμως δεν ήρθαν ποτέ. Είναι προσωπική μου γνώμη αυτή, αλλά η χώρα δεν έχει ησυχάσει έκτοτε. Σε κανένα επίπεδο. Ήταν λες και το απίστευτο αυτό γκολ του Δέλλα, να συμβολίζει μια εποχή χωρίς σκοτούρες και με περισσότερη ανεμελιά, που τόσο μας έχει λείψει και τόσο την έχει ανάγκη σήμερα ο κόσμος. Θα είναι πάντα το «Ο Δέλλας! Ο Δέλλας!», αλλά όσο θα περνούν τα χρόνια η ατάκα που θα μένει -και θα το δείτε- θα είναι το «τι ωραία που ήταν τότε». Και δεν θα εννοούμε μόνο το ποδόσφαιρο και τη νίκη της Εθνικής.
Μέχρι τότε ωστόσο, θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τα βίντεο για να θυμόμαστε τις συγκινήσεις. Άλλωστε τα αξίζουμε και, όπως και να το κάνουμε, γράψαμε μία σελίδα ιστορίας που κανείς άλλος τότε δεν κατάφερε να γράψει. Μας λείπει το Euro του 2004, όχι μόνο σαν νίκη αλλά και σαν ατμόσφαιρα και μαζί με όλα τα γαλανόλευκα χαμόγελα.
Δεν ήταν πράγματι πιο ωραία;
