CULTURE | 30/04/2017

5 κλασικά Τζαζ κομμάτια από το σινεμά του Γούντι Άλεν

Παγκόσμια μέρα Τζαζ σήμερα και ξεσηκώνουμε μουσικές από τον σκηνοθέτη που την έχει αγαπήσει παράφορα.

Δεν χρειάζεται να ψάξεις πολύ για να μάθεις ότι ο Woody Allen αγαπάει την Τζαζ. Μερικές ταινίες του να έχεις δει και το καταλαβαίνεις. Λάτρης της πρώτης εποχής της Τζαζ, των δύο δεκαετιών, από το '20 μέχρι και '40, που σημάδεψαν την εξέλιξη της, είναι ίσως ο καύτερος κινηματογραφικός δάσκαλος για να τιμήσουμε τη σημερινη Παγκόσμια Ήμέρα Τζαζ.

Φυσικά η Τζαζ άλλαξε πολύ από τότε, πήρε μονοπάτια που άλλοτε αγγίζουν την καρδιά σου και άλλοτε το μυαλό σου, αλλά αν το νοήμα μιας παγκόσμιας ημέρας είναι να τη γιορτάζουν και να την τιμούν πολλοί, εκείνη η εποχή της Τζαζ, που ζει μέσα από τα ost των ταινιών του Αμερικανού σκηνοθέτη, ήταν η πιο μαζική περίοδος της Τζαζ.

Αν ενδιαφέρεσαι να ακούσεις περισσότερα, δεν έχει παρά να ανηφορίσεις στο Jazz in Jazz στη Δεινοκράτους, όπου παίζει αυστηρά ragtime, dixieland, μπόλικο swing και ολίγη από be-bop. Αν θες να μάθεις περισσότερα για την Τζαζ στις ταινίες του Woody Allen, η πληρέστερη ίσως συλλογή (δίχως υπερβολή) είναι τα δύο cd, σε επιμέλεια Γιώργου Χαρωνίτη, που είχαν κυκλοφορήσει πριν καμιά δεκαετία από σε δύο διαφορετικά τεύχη του περιοδικού Jazz & Τζαζ.

Αν είσαι τυχερός μπορεί να τα βρεις σε μερικές εβδομάδες στο Jazz Festival που γίνεται εδώ και ποοοολά χρόνια στο Γκάζι.

Take the ‘A’ train | Melinda & Melinda

Η σύνθεση ανήκει στον Billy Strayhorn, όμως πρόκειται για ένα από τα πιο κλασσικά κομμάτια της μπάντας του Duke Ellington. Απόλυτα συνδεδεμένο με την Νέα Υόρκη, αφού χρωστάει το όνομά του στην γραμμή A του μετρό που συνέδεε το Μπορύκλιν με το Μανχάταν. Στο Melinda & Melinda συνδέει το πέρασμα της Randa Mitchell από το κωμικό στα τραγικό και αντιστρόφως.

Πιθανόν να το θυμάσαι και από το Grand Theft Auto IV, αν συντονιζόσουν στον Jazz Nation Radio 108,5.

Avalon | Sweet and Lowdown

Η ταινία με το φάντασμα του DjangoReinhardtδεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τη λίστα. Το Avalonγια κάποιο λόγο δεν συμπεριλαμβάνεται στο soundtrackόμως ακούγεται στην ταινία. Η σύνθεση δεν ανήκει στον Django, αλλά στον AlJolson και πρόκειται για να από τα δημοφιλή τζαζ κομμάτια της δεκαετίας του ’20: ζεστό, λαϊκό και παιχνδιαρικό.

Stompin’ at the Savoy | Small Time Crooks

Ο άνθρωπος που ουσιαστικά εγκαινίασε το ξεφάντωμα με το swing και το πέρασμα του στα λευκά ακροατήρια ήταν ο BennyGoodman. Το «Stompin’ attheSavoy» είναι (μαζί με το Sing, Sing, Sing) το πιο χαρακτηριστικό κομμάτι της μπάντας τους. Το όνομα του είναι εμπνευσμένο από το SavoyBallroomστο Χάρλεμ, εκεί όπου μέχρι τελικής πτώσης φοιτητές με τιράντες και άφθονη μπριγιαντίνη στα μαλλιά έκαναν τις φούστες των κοριτσιών να στροβιλίζονται με ορμή και χάρη.

Stardust | Stardust Memories

Γεννήθηκε εκεί όπου ξεκίνησαν όλα για την Τζαζ, στη Νέα Ορλεάνη, αλλά το Σικάγο ήταν αυτό που διαμόρφωσε τον LouisArmstrong ή, για την ακρίβεια, εκείνος διαμόρφωσε και καθόρισε τον ήχο της τζαζ όταν ακόμα αυτή μπουσουλούσε. Η δική του εκτέλεση στο Stardust είναι ίσως η καλύτερη από τις πολλές και αξιόλογες που μας έχουν παραδοθεί. Αλλά ακόμα και να μην ήταν, το βλέμμα της CharlotteRamplingστην κάμερα την ώρα που ακούγεται η τρομπέτα του Louis θα ήταν από μόνο του αρκετός λόγος για να χαρίσει στη συγκεκριμένη εκτέλεση την αθανασία.

RhapsodyinBlue | Manhattan

Το 1924 ο GeorgeGershwin, που δεν είχε περάσει ούτε απ’ έξω από τη Νέα Ορλεάνη, αλλά γνώριζε καλά τι σημαίνει λαϊκή (με την έννοια ότι απευθύνεται σε μαζικά ακροατήρια) μουσική, αφού διέπρεπε ως συνθέτης για τις παραστάσεις των θεάτρων του Broadway, αποφάσισε να φέρει τούμπα το τραπέζι της τζαζ συνθέτοντας το RapsodyinBlue. To«RapsodyinBlue» ήταν το πρώτο τζαζ κονσέρτο γραμμένο για 24μελή μπάντα. Για να καταλάβεις εκείνη την εποχή οι τζαζ μπάντες, που έπαιζαν μια ρωμαλέα τζαζ, ήταν συνήθως πενταμελείς, ενώ οι θρυλικές 12μελείς bigbandsτης εποχής του swingθα κατακτούσαν τον κόσμο μία περίπου δεκαετία αργότερα.

Το «Rhapsodyinblue» έγινε συνώνυμο της Νέας Υόρκης, εκεί όπου τα μπάντα συνυπήρχαν σε ένα καλειδοσκόπιο φυλών, επιρροών και τάσεων. Ήταν κάτι σαν το ανεπίσημο ύμνο της και επομένως δικαιωματικά έντυσε την εναρκτήρια σκηνή του Manhattan.