Oι δράσεις τους, οι εαυτοί μας. Τα παιχνίδια ενηλίκων, όχι αυτά των βραδινών περιπλανήσεων αλλά τα κατάλληλα, οι φιγούρες ηρώων που οι μανιακοί συλλέκτες ονομάζουν «action figures», είναι ένα κομμάτι παιδικότητας που εμείς οι ενήλικες (ή έστω κάποιοι από εμάς) κουβαλάμε με φροντίδα.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά έναν συνάδελφο, οικογενειάρχη, 45άρη. Είχε στο γραφείο του στοιχισμένες άπειρες εκδοχές ηρώων από το φανταστικό ή το πραγματικό. Είχε έναν σούπερ ήρωα, τον Batman, λογικό, είναι πλούσιος και έχει λεφτά να αγοράσει όποια υπερδύναμη μπορεί. Eίχε έναν ήρωα της ιστορίας, τον Μέγα Αλέξανδρο με τις πάμπολλες κατακτήσεις. Είχε κι έναν ακαδημαϊκό. Ο Φρόιντ του ήταν πάντα στην ίδια θέση αναλύοντας την καθημερινότητα στο γραφείο ακούνητος.
Πιτσιρίκια γινόμασταν τα παιχνίδια μας. Γινόμασταν ήρωες: Ινδιάνοι και Καουμπόηδες, Καμικάζι και Αστυνομικοί, υπερήρωες και τηλεοπτικά alter ego που μας έκαναν να ζούμε το διαφορετικό. Όπως ένας ηθοποιός αλλάζει δέρμα, έτσι κι εμείς. Ενήλικες πια έχουμε κάνει αυτό το κομμάτι παιδικότητας μπίζνα εκατομμυρίων, αφού από τότε που ο G.I. Joe έγινε action figure, όλα άλλαξαν…
Ήταν μια μέρα στις αρχές του 1960, όταν ο Don Levine, τότε αντιπρόεδρος και διευθυντής μάρκετινγκ της Hasbro, περπάτησε μπροστά από μια βιτρίνα και είδε ένα μανεκέν με ρούχα της μόδας. Εκεί ήταν που του μπήκε η ιδέα και το 1964 ο πρώτος G.Ι. Joe έφτανε στα χέρια του πιτσιρικά ιδιοκτήτη του. Ο πόλεμος του Βιετνάμ και το μιλιταριστικό έθνος αγκάλιασαν τη φιγούρα δράσης ενός πολεμιστή που θα καθάριζε για όλους. Με τον καιρό, όμως, ο μαχητής γέρασε.
Η επιτυχία του Star Wars έφερε μια νέα εποχή στις φιγούρες δράσης. Οι υπερήρωες, οι εξωγήινοι, τα πλάσματα από άλλα σύμπαντα έγιναν ο κανόνας στην αγορά που ξεκίνησε με ένα στρατιώτη, που ήταν και το αντίπαλο δέος της Barbie στα νιάτα του.
Με $17 εκατ. κέρδη στον πρώτο μόλις χρόνο του, η φιγούρα έγινε best seller. Τα 70s τη γερνάνε κι αυτήν, ο Πόλεμος των Άστρων καθιερώνει τον κόσμο του φανταστικού και σήμερα η αγορά των action figures μετράει εκατομμύρια ενήλικων οπαδών που θέλουν να είναι τα πιτσιρίκια σε εκδοχή συλλέκτη.
Στη δεκαετία του ‘80, όταν και οι φιγούρες δράσης καθιερώθηκαν σε μια μπίζνα κερδοφόρα και ένα εργαλείο marketing ισχυρό, η ρητορική του φόβου θύμιζε κατά πολύ το σήμερα. Ο Ρέιγκαν τρόμαζε τον κόσμο, η τρομοκρατία έκανε πρωτοσέλιδα και το κακό ήταν παντού.
Σήμερα συμβαίνει ακριβώς το ίδιο, με τον κόσμο του φανταστικού να γίνεται το θέατρο του παραλόγου μας, γεμάτο από ήρωες που τους θέλουμε να είναι άθικτοι και συλλεκτικοί. Να είναι αυτό που θα θέλουμε να είμαστε. Και – γιατί όχι - και κάτι παραπάνω.
