Πραγματικά απορούμε πως έγινε αυτή η αδικία και το Amsterdam, μία από τις καλύτερες φετινές ταινίες, δεν μπήκε στις υποψήφιες των Όσκαρ. Εντάξει ξέρουμε γιατί οκ, μιλάει για ένα θέμα που πονάει. Το Top Gun και το Avatar ήταν τα κερασάκια στην τούρτα που μας έστειλαν και μας επιβεβαίωσαν σε πόσο συντηρητική, ακόμη, κοινωνία ζούμε. Όχι, δεν είναι αστεία ταινία, όχι δεν είναι δράμα, τι είναι όμως το Amsterdam και το μίσησαν τόσο πολύ όλοι οι κριτικοί του κόσμου (αλλά απ' ότι φαίνεται και της Ελλάδας); Μάλλον θα λέγαμε πως η ταινία είναι πολύ κοντά σε αυτό που λέμε πραγματική ζωή, με λίγα παράνομα παυσίπονα παραπάνω. Μάλλον οι κριτικοί μας απλά έχουν κουραστεί με την αλήθεια κι αναζητούν τις προσωπικές τους οπτασίες πάνω σε σκιές του παρελθόντος. Χμ, και κάπου εδώ γεννιέται κάτι που λέγεται φασισμός. Ναι ο φασισμός είναι πολύ εύκολο να ξεκινήσει από ανία και η ανία συνήθως αρχίζει από την προσωπική μας έλλειψη αγάπης.
To Everything Everywhere All at Once πήρε όσα Όσκαρ άξιζε ο τίτλος του
Πάμε όμως να δούμε τι είναι το Amsterdam που τόσο πολύ παρεξηγήθηκε από τους φωστήρες του σινεμά που μάλλον έχουν “παραδεί” ταινίες στη ζωή τους και ίσως πρέπει να μηδενίσουν το κοντέρ ή να κάνουν κάτι άλλο γιατί δείχνουν κουρασμένοι.
Δεν γίνεται κανείς να την κατατάξει κάπου, έχει στιγμές δράματος, έχει στιγμές κωμωδίας, είναι αντιπολεμική, αντιφασιστική, ιλλιγιώδης, είναι ένα (σχεδόν, κι αυτό το σχεδόν είναι καλό) ολοκληρωμένο έργο τέχνης και όλο αυτό η Ακαδημία πως το αντάμειψε; Με το να μην την συμπεριλάβει στην λίστα της, αντιθέτως ταινίες με κραυγαλέα budget και αόρατους εχθρούς πήγαν αμέσως στον θεό (Avatar, Top Gun), λες και ζούμε ακόμη στο 1920. Αλλά μάλλον ακόμη εκεί ζούμε απλά δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει. Το αστείο είναι πως και το Amsterdam για εκείνη την παράξενη εποχή μιλάει. Τα γεννοφάσκια του φασισμού στην Ευρώπη κι όχι μόνο.
To έπος του τρομερού και φοβερού σκηνοθέτη αλλά και σεναριογράφου David O. Russell είναι ένα άριστο δείγμα αντιστασιακού και σχεδόν καταστασιακού σινεμά. Όλα μπορούν να συμβούν στην επόμενη σκηνή και όλα είναι γυρισμένα με την ακρίβεια χειρούργου. Κι όμως ο θεατής έχει την εντύπωση πως ζει μέσα σε έναν εφιάλτη που θυμίζει πολύ την ζωή του και γενικώς τις ζωές μας στις πόλεις. Ουσιαστικά το Amsterdam είναι ένα φανταστικό, ιστορικό δράμα το οποίο συμπεριφέρεται διαρκώς σαν να είναι κωμωδία. Ναι μιλάει για βετεράνους και συνωμοσίες, η ουσία του όμως είναι και η δική μας ουσία, η έλλειψη αγάπης.
Τρεις φίλοι, ένας εκκεντρικός, σχεδόν κατεστραμένος σωματικά γιατρός, μια νοσοκόμα αριστοκρατικής καταγωγής και ένας αφροαμερικανός δικηγόρος, παιδί του λαού, κατηγορούνται για τη δολοφονία ενός συνταξιούχου Αμερικάνου στρατηγού και της κόρης του. Κάπου εδώ αρχίζει να ξετυλίγεται ένα μπερδεμένο κουβάρι από backdrop ιστορίες και συνωμοσίες που ουσιαστικά καταλήγουν στο Μεγάλο Τέρας. Τον Φασισμό της εξουσίας ο οποίος είναι στην τελική και ο κανονικός Φασισμός.
Τα θεμέλια της ταινίας όμως είναι καλά ριζωμένα στην ιστορία. Το σινεμά του Amsterdam είναι μία αντιστασιακή πράξη από μόνo του, πάει κόντρα στον ρατσισμό του χρήματος και της επιρροής που άνθισε στο παρελθόν αλλά ακόμη ριζώνει σαν ζιζάνιο στις καρδιές του κόσμου. Σίγουρα δεν είναι η πιο άρτια ταινία εκεί έξω τεχνικά, ούτε και σεναριακά, έχει όμως ψυχή και συναίσθημα και λέει κάτι πολύ σημαντικό: ο ρατσισμός και ο φασισμός όπου και αν υπάρχουν είναι κάτι πολύ λάθος, κάτι που αν δεν το προσέξουμε μπορεί ακόμη και να φέρουν άλλο ένα Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι αυτό ακριβώς έκαναν άλλωστε.
Το Amsterdam είναι μία ταινία που μιλάει για τις δυνάμεις που κρύβει πίσω του ο “αγαπημένος” μας καπιταλισμός, μιλάει για το παιχνίδι της εξουσίας που μπορεί να συνθλίψει και να καταστρέψει συνειδήσεις και ψυχές, μιλάει για την σύγχρονη κοινωνία που πλέον δεν είναι καν σύγχρονη αλλά κουρασμένη, βαρετή, κοινότοπη και πέρα για πέρα σάπια, μία κοινωνία που τα πάντα τα κινεί το χρήμα, στοιχείο που μόνο να καταστρέψει μπορεί αν δεν χρησιμοποιηθεί με προσοχή και αγάπη. Στην τελική η ταινία μιλάει για την αγάπη, αυτό το πράγμα που όλοι μας ενδόμυχα αναζητάμε κι ας το παίζουμε σκληροί αστοί, μιλάει για την αγάπη που πλέον δεν έχουμε χώρο να βάλουμε ξανά στις καρδιές μας.
