Η Ελλάδα αριθμεί 6.000 νησιά και νησίδες διάσπαρτα στο Αιγαίο και στο Ιόνιο Πέλαγος. Και το καθένα έχει τη δική του μοναδική ιστορία και παραδόσεις. Πιθανώς μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες αφορά ένα νησί του οποίου οι κάτοικοι επικοινωνούσαν μέσω πυρκαγιών από πύργους.
Οι κάτοικοι της Σίφνου, που χρονολογούνται από την αρχαιότητα, μετέδιδαν πληροφορίες μέσω μηνυμάτων φλόγας, καπνού και καθρεφτών από δομές γνωστές ως Phryctoriae.
Υπάρχουν συνολικά 76 αρχαίοι πύργοι (Phryctoriae) που έχουν καταγραφεί στο νησί, κάτι που μεταφράζεται σε περισσότερους από έναν πύργους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο χτισμένου. Παρατηρώντας τα, ειδικά από ψηλά, μπορεί κανείς να δει ότι είναι όλα κυκλικά ενώ η διάμετρός τους εξωτερικά μπορεί να φτάσει και τα 8 μέτρα. Από ανασκαφές, υπολείμματα κτισμάτων, καθώς και απεικονίσεις σε αρχαία αγγεία, εκτιμάται ότι κατασκευάστηκαν μεταξύ 6ου και 3ου π.Χ. Οι πύργοι πιστεύεται ότι είχαν δύο ορόφους.
Πώς όμως προέκυψε η κατασκευή αυτών των Φρυκτωριών και ποιος ήταν ο λόγος που οδήγησε τους αρχαίους κατοίκους να τις ανεγείρουν; Η Σίφνος έχει πλούσιο ορυκτό πλούτο, όπως χρυσό, μόλυβδο και ασήμι. Αυτό οδήγησε στην κατασκευή ορυχείων για την εξόρυξη των πολύτιμων μετάλλων, τα οποία με τη σειρά τους περιβάλλονταν από ένα δίκτυο από αυτούς τους πύργους προκειμένου να γίνει η επικοινωνία μεταξύ τους ταχύτερη και ασφαλέστερη. Σκοπός της κατασκευής τους ήταν πρωτίστως η προστασία των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και ένας τρόπος ειδοποίησης των εργαζομένων για πιθανές επιδρομές.
Οι φρυκτωρίες χτίστηκαν σε επιλεγμένες βουνοκορφές, έτσι ώστε ένας πύργος να είναι ορατός στον επόμενο πύργο (συνήθως 20 μίλια μακριά). Οι πύργοι χρησιμοποιήθηκαν για τη μετάδοση ενός συγκεκριμένου προκαθορισμένου μηνύματος. Φλόγες άναβαν σε έναν πύργο και μετά άναψε φλόγες και ο επόμενος διαδοχικά.
Ο Αισχύλος στην τραγωδία Αγαμέμνονας περιγράφει πώς το μήνυμα για την άλωση της Τροίας έφτασε στις Μυκήνες με τις Φρυκτωρίες. Η απόσταση που θα μπορούσα να καλύψει ένα μήνυμα με τον καπνό πιστεύεται ότι ήταν έως και 550 χιλιόμετρα! Σταδιακά όλο το νησί γέμισε πύργους. Μερικά από αυτά χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και ως φυλάκια και οχυρά για γυναίκες και παιδιά και αγρότες όταν δέχθηκαν επίθεση από πειρατές.
Οι πύργοι που διατηρούνται σε καλύτερη κατάσταση σήμερα είναι ο Λευκός Πύργος κοντά στον οικισμό Πλατύ Γιαλό, ο Μαύρος Πύργος στα Εξάμπελα και ο Πύργος της Καταβατής κοντά στο Βαθύ.
Δες πώς έμοιαζαν οι φρυκτωρίες:
