Το 1986, ο Γάλλος βοτανολόγος Patrick Blanc, παρουσιάζει για πρώτη φορά ένα επαναστατικό μοντέλο καλλιέργειας στο Cité des Sciences et de l’Industrie στο Παρίσι. Ήμασταν πιτσιρίκια για να βρισκόμαστε εκεί, αλλά φανταζόμαστε πως θα τον κοίταζε η επιστημονική κοινότητα όταν θα έλεγε πως η κατακόρυφη καλλιέργεια, είναι το μέλλον της ανθρωπότητας. Και για καλό λόγο. Τριάντα τρία χρόνια μετά, είναι πιο επίκαιρος από ποτέ. Γιατί; Γιατί δεν υπάρχει πλέον χώρος για να καλλιεργήσουμε σε χωράφια και πεδιάδες.
Όλα ξεκινούν από μία εκτίμηση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Φλόριντα, όπου σε συνεργασία με το υπουργείο Γεωργίας δεν βλέπουν και την καλύτερη εξέλιξη στο μέλλον της αγροκαλλιέργειας. Για την ακρίβεια εικάζουν ότι μέχρι το 2050, η ανάπτυξη του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα και η δημιουργία νέων προαστίων και πόλεων θα έχει ξεπεράσει τα 10 δις ανθρώπους, θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τον…χώρο ανάμεσά μας. Ας το δούμε διαφορετικά. Δεν χρησιμοποιούμε την γη μόνο όταν εξαπλωνόμαστε σε νέα αστικά κέντρα. Για να μπορέσουμε να οργώσουμε και να σπείρουμε, θα πρέπει να φτιάξουμε και τις κατάλληλες συνθήκες για το έδαφος – εάν και εφόσον το pH του χώματος επιτρέπει την ανάπτυξη του εκάστοτε σπόρου. Όταν όμως ο χώρος είναι ήδη περιορισμένος και για να δημιουργήσουμε μεγαλύτερο συνεπάγεται ότι πρέπει να καταστρέψουμε περισσότερο το οικοσύστημα. Πόσο προς το συμφέρον μας είναι όμως η καταστροφή των δασών; Καθόλου.
Τη στιγμή που ο κόσμος αναρωτιέται για την ανακατανομή της καλλιέργειας και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε βασικά είδη -βλέπε καλαμπόκι για παραγωγή ψωμιού στην Αμερική- το vertical farming είναι ήδη πραγματικότητα σε χώρες όπως η Ιαπωνία, οι Φιλιππίνες, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Δανία και η Σιγκαπούρη, έχουν ήδη υιοθετήσει το σύστημα του Blanc ώστε να αυξήσουν την παραγωγή, να προστατέψουν το οικοσύστημα και να κάνουν την αγροτική ανάπτυξη ελεγχόμενη. Το τελευταίο, έχει να κάνει με μία παρουσίαση του Blanc στη Γένοβα το 1998, ο οποίος μεταξύ άλλων δήλωσε πως η κατακόρυφη καλλιέργεια με την απλουστευμένη της διαρρύθμιση και την ελεγχόμενη ύδρευση, όχι μόνο θα αναπτύξει τις σπορές σε ταχύτερο ρυθμό αλλά θα περιορίσει και την σπάταλη ύδρευση σώζοντας εκατοντάδες γαλόνια νερού, μιας και οι σπόροι θα μπορούν να μεγαλώνουν με 80% λιγότερο νερό. Όλα αυτά χάρη σε ένα ελεγχόμενο και συνάμα «έξυπνο» σύστημα ύδρευσης που ονομάζεται PVC, με τους ανοξείδωτους σωλήνες να ποτίζουν κατευθείαν πάνω στο σπόρο με την ελεγχόμενη ροή τους να ξεκινά από μία κεντρική αντλία που βρίσκεται κατά μήκος της κατακόρυφης καλλιέργειας. Το καλύτερο όλων; Γίνεται παντού. Σε κτίρια και τοίχους, σε αποθήκες και σκάλες, σε κοντέινερ και ουρανοξύστες. Η μεταμόρφωση των καθημερινών κτιρίων και χώρων τριγύρω μας σε μελλοντική αγροκαλλιέργεια, δεν είναι απλά ένα έξυπνο σχέδιο. Είναι η μοναδική ελπίδα για επιβίωση, σε έναν πλανήτη που το 2050 θα χρειάζεται κατά 90% περισσότερες πρώτες ύλες για να δημιουργήσει την τροφή του. Και αυτό είναι πρόβλημα.
Και γιατί κάτι τέτοιο να περιοριστεί στις καλλιέργειες, όταν ήδη υπάρχει το vertical gardening; Αντί να περιορίζουμε τον χώρο στα δέντρα, φροντίζουμε να δημιουργήσουμε χώρο για εκείνα στις ταράτσες των ουρανοξυστών και των σπιτιών, με υπαίθριους κήπους που ήδη ξεχωρίζουν στη Στοκχόλμη, το Λονδίνο και την Κοπεγχάγη.
Ίσως το νέο ρεύμα είναι κάτι που πρέπει να μελετηθεί στις νότιες χώρες της Ευρώπης όπως είναι η Ελλάδα. Προτού να είναι πολύ αργά για όλο τον πλανήτη.
