Πριν λίγες ημέρες μάθαμε πως τα βιβλία της Αγκάθα Κρίστι ανατυπώνονται στην Αγγλία, από τον επίσημο εκδοτικό τους οίκο, αλλά όμως με διαφορές από το πρωτότυπο. Συγκεκριμένα βλέπουμε το φαινόμενο να διορθώνονται ρατσιστικές αναφορές, σχόλια που αφορούν την σωματική διάπλαση των χαρακτήρων, τη μυρωδιά τους, το χρώμα του δέρματος κτλπ. Με μία πρώτη ματιά καταλαβαίνουμε τον λόγο για τον οποίο ο εκδοτικός οίκος της Κρίστι το κάνει αυτό, υπάρχει όμως και μία άλλη σκέψη που έχουμε, η σκέψη του τι θα έλεγε άραγε ο ίδιος ο συγγραφέας αν ζούσε να το δει όλο αυτό που γίνεται πάνω στο κείμενο του.
James Ellroy: Ο συγγραφέας της σκοτεινής Δυτικής ακτής που πότισε τις σελίδες του με αίμα
Η πολιτική ορθότητα είναι πλέον κάπως της μόδας, κι αυτό φυσικά μόνο καλό μπορεί να είναι για πολλά ρατσιστικά ζητήματα που χρόνια τυραννούν την κοινωνία μας, τις σχέσεις, τις παρέες, την εργασία και γενικότερα την ζωή μας σαν άνθρωποι πάνω σε αυτή τη γη. Από την άλλη όμως κάποιες φορές ίσως να είναι υπερβολή να επεκτείνουμε όλη αυτή την ορθότητα στα έργα τέχνης, έργα τα οποία έχουν δημιουργηθεί σε άλλες εποχές μεν, έχουν όμως κατασκευαστεί με συγκεκριμένο γνώμονα, που φυσικά δεν είναι ο ρατσισμός ή οι οποιεσδήποτε διακρίσεις. Για παράδειγμα τα βιβλία της Αγκάθα Κρίστι γράφτηκαν σε μία περίοδο από το 1921 μέχρι και τα τέλη του 1960, δεκαετίες πολύ διαφορετικές από το σήμερα.
Οπότε είναι σαν να παίρνεις έναν πίνακα ζωγραφικό και ξαφνικά να ρίχνεις εσύ τις δικές σου πινελιές εδώ κι εκεί ή να σβήνεις πράγματα που θεωρούνται σήμερα ρατσιστικά. Έτσι ακριβώς συμβαίνει και με τη λογοκρισία στο βιβλίο. Το κάθε σβήσιμο είναι ένα μικρό έγκλημα πάνω στο σύνολο που είχε φαντασιωθεί και πράξει ο καλλιτέχνης ή ο συγγραφέας του έργου.
Δεν υποστηρίζουμε κανένα είδος ρατσισμού ή σωματικής διάκρισης, αυτό είναι ξεκάθαρο, όταν όμως πρόκειται για το περιεχόμενο ενός έργου τέχνης, εκεί τα πράγματα αλλάζουν, δεν μιλάμε για την πραγματική ζωή, μιας κι ένα έργο τέχνης είναι μόνο μία απεικόνιση της, έτσι δεν υφίσταται πολιτική ορθότητα, κι αυτό πρέπει να το καταλάβει ο κάθε εκδοτικός οίκος ο οποίος θέλει να προβεί σε “διορθώσεις” για να μπορέσει τελικά να πουλήσει λίγα παραπάνω αντίτυπα ή έστω να μην κινδυνεύσει από κάποια εμβόλιμη καταγγελία εις βάρος του.
Άλλωστε, η τέχνη αυτό κάνει, κι αυτή είναι και η αποστολή της στην τελική: Να υποδεικνύει τον ρατσισμό, να δείχνει τις εποχές και το τι πίστευαν οι άνθρωποι τότε, αν όμως αυτό το στερηθεί από κάποιο λογοκριτικό χέρι, τότε χάνει και το νόημα της κι απλά καταντάει μία ψυχαγωγία κενή, εφήμερη και τελικά ασήμαντη.
Εμείς σκεφτόμαστε τι θα έλεγε η Αγκάθα Κρίστι σήμερα αν το έβλεπε όλο αυτό; Άραγε θα άλλαζε εκδοτικό οίκο ή θα συμφωνούσε με τις αλλαγές; Τελικά η Αγκάθα Κρίστι ήταν όντως ρατσίστρια ή μήπως όλο αυτό είναι το παιχνίδι της τέχνης που υποδεικνύει, κατονομάζει μέσω των χαρακτήρων, κριτικάρει με πλάγιο τρόπο την τότε κοινωνία; Δεν ξέρουμε ακριβώς, αυτό όμως που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι πως τα έργα τέχνης και τα βιβλία είναι πολύ άσχημο να λογοκρίνονται και να αλλάζουν ξαφνικά περιεχόμενο σύμφωνα με τι καταβολές του παρόντος πολιτικά ορθού λόγου.
