Υπάρχει κάτι βίαιο σ’ έναν πατέρα που χάνει το παιδί του. Είναι σαν η ίδια η ζωή να κοροϊδεύει τους κανόνες της. Ο Γιάννης Τοπαλούδης, στη συζήτησή μας, το περιγράφει με τον δικό του τρόπο: «Όταν κάποιος χάνει τον γονιό του γίνεται στάχτη. Όταν κάποιος χάνει το παιδί του γίνεται κάρβουνο που συνεχώς καίει».
Ο πατέρας της Ελένης Τοπαλούδη -που δολοφονήθηκε το 2018 στη Ρόδο- είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να μιλήσει για την Παγκόσμια Ημέρα Πατέρα. Ένας πατέρας που έχασε το παιδί του με τον πλέον σκληρό τρόπο, ένας πατέρας που βρήκε το σθένος να ξεκινήσει έναν αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση της μνήμης της κόρης του. Ένας πατέρας που σηκώνει τον δικό του «Σταυρό» και ζει μία δεύτερη ζωή. Μία δεύτερη ζωή που την οδηγεί το «ΠΡΕΠΕΙ». Το «πρέπει» για την οικογένειά του, για τον γιο του τον Πέτρο, για το καθήκον του απέναντι στην μνήμη της κόρης του αλλά και για το καθήκον του απέναντι στην κοινωνία. Ώστε να μην υπάρξει καμία άλλη Ελένη, Γαρυφάλλια ή Καρολάιν.
Μία συνέντευξη αποκλειστικά στο Ratpack.gr για την πατρότητα, την Ελένη, τις ευθύνες της Πολιτείας, τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον χρόνο που σε καμία περίπτωση δεν λειτουργεί θεραπευτικά.
ΠΑΤΡΟΤΗΤΑ
Ποιος είναι ο ορισμός της «πατρότητας»;
«Πατέρας σημαίνει να είσαι σωστός οικογενειάρχης και ν’ αγαπάς τη σύζυγό σου και τα παιδιά σου. Πατέρας σημαίνει να είσαι στο προσκεφάλι του παιδιού σου όταν σε χρειάζεται και σ’ έχει ανάγκη. Πατέρας σημαίνει να προσφέρεις αγάπη στο παιδί σου. Για καθετί που αντιμετωπίζει θα πρέπει να βρίσκεσαι δίπλα του. Δίπλα του και πάντοτε να το συμβουλεύεις. Πατέρας δεν σημαίνει ότι γεννάω ένα παιδί και ξεμπέρδεψα. Όπως το ίδιο και για τη μάνα. Γονιός σημαίνει ότι πρέπει να είμαι δίπλα στο παιδί μου, να του προσφέρω αυτό που χρειάζεται όπως φυσικά και να το μεγαλώνω με τις αξίες που πρέπει ώστε να γίνει ένας σωστός άνθρωπος και συνάνθρωπος. Ν’ αγαπάει τους συνανθρώπους του».
Το παιδί σε κάνει καλύτερο άνθρωπο; Αναφέρομαι στην οπτική ότι κάθε παιδί, ειδικά όταν είναι μικρό, έχει ως πρότυπο τους γονείς του.
«Έτσι πρέπει να γίνεται. Πρέπει να είμαι μία αμφίδρομη σχέση. Τον κυρίαρχο ρόλο τον έχει ο γονιός προς το παιδί. Αλλά βέβαια, όμως, το παιδί με την στάση του, με το χαμόγελό του όταν είναι σε μία μικρή ηλικία, ίσως και με τα κλάματά του όταν αρρωσταίνει, πρέπει να μας ευαισθητοποιεί. Να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Γι’ αυτό αυτή η σχέση πρέπει να είναι αμφίδρομη αλλά κυρίως ο πατέρας, ο γονιός, πρέπει να προσφέρει προς το παιδί του».
«Μεγαλύτερη αποτυχία για έναν πατέρα είναι να εκκολάπτει νταήδες ή ενδεχομένως μελλοντικούς δολοφόνους»
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος ενός πατέρα;
«Μεγαλύτερος φόβος για έναν πατέρα είναι να χάσει το παιδί του. Στην ουσία καταστρέφεται η ίδια του η ζωή. Από κει και έπειτα, χωρίζεται η ζωή του σε δύο περιόδους. Η μία περίοδος είναι πριν σκοτωθεί ή δολοφονήσουν το παιδί του και η δεύτερη περίοδος η ζωή μετά. Αντιλαμβάνονται όλοι τι θέλω να πω. Πόσο αλλάζει άρδην η ζωή μιας οικογένειας, όταν χάσει έτσι βίαια το παιδί του».
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ
Ποια είναι η μεγαλύτερη αποτυχία για έναν πατέρα;
«Μεγαλύτερη αποτυχία για έναν πατέρα είναι να εκκολάπτει νταήδες ή ενδεχομένως μελλοντικούς δολοφόνους. Βέβαια αυτό δεν γίνεται επειδή γνωρίζει ένας πατέρας ότι το παιδί του θα γίνει δολοφόνος αλλά με τη στάση του και τη συμπεριφορά του, όταν δεν παρεμβαίνει, όταν τον συμβουλεύουν οι εκπαιδευτικοί ότι πρέπει να δει στο παιδί του επειδή υπάρχει μια παραβατική ή επιθετική συμπεριφορά και δεν κάνει κάτι, απεναντίας προσπαθεί να προστατεύσει ή προσπαθεί να δικαιολογήσει τέτοιες συμπεριφορές, τότε εκκολάπτει μελλοντικούς εγκληματίες, δολοφόνους και βιαστές».
Ποια είναι η συμβουλή που θα δίνατε σε κάθε πατέρα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πατέρα;
«Πρώτα μία συμβουλή προς το Κράτος και στην ελληνική Πολιτεία. Πρέπει να θεσπιστούν οργανωμένοι φορείς, που υπάρχουν αλλά λειτουργούν σπασμωδικά. Ίσως πιο συντονισμένα θα έπρεπε το Κράτος να θεσμοθετήσει φορείς που να βοηθάει ή τουλάχιστον να επιμορφώνει γονείς αλλά και μελλοντικούς γονείς. Πρώτο μέλημα είναι αυτό και θα έπρεπε το Κράτος να δει αυτό ακριβώς το ζήτημα γιατί από εκεί ξεκινάει το κακό για κάποιους, που δεν μπορούν να είναι οι γονείς που πρέπει. Από κει και πέρα, κάθε πατέρας θα πρέπει από μόνος του να ενδιαφέρεται ώστε να γίνεται καλύτερος άνθρωπος και τις ίδιες αξίες να προσπαθεί να τις περάσει και στα παιδιά του».
Κάνοντας έναν μίνι υπολογισμό όλα αυτά τα χρόνια. Είστε ο πατέρας που θέλατε να γίνατε; Θ’ αλλάζατε κάτι αν γυρνούσατε τον χρόνο πίσω;
«Ο ρόλος του πατέρα, ο ρόλος του γονιού πρέπει να επιδέχεται διαρκούς επιμόρφωσης. Κάθε πατέρας, κάθε γονιός, συνεχώς, να βλέπει τις εξελίξεις. Γιατί τα κοινωνικά προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει κάποιος στην οικογένειά του, στο περιβάλλον του, διαρκώς εξελίσσονται. Διαρκώς δημιουργούνται νέα κοινωνικά προβλήματα και ζητήματα και γι’ αυτό πρέπει πάντα να ενημερωνόμαστε».
Θυμάστε κάτι από τον δικό σας πατέρα. Κάποια συμβουλή ζωής που υιοθετήσατε;
«Ν’ αγαπάς την οικογένειά σου. Έτσι μας μεγάλωσε. Ήταν όλη μέρα, από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ στα χωράφια για να μπορέσει να μεγαλώσει εμένα και τον αδερφό μου, σέβομαι και αυτόν τον σεβασμό πρέπει να δείχνουμε όλοι προς τους γονείς μας. Στους πατεράδες μας. Γιατί αυτοί θέλουν το καλό μας, μας αγαπάνε και πρέπει εμείς αμφίδρομα, να τους προσφέρουμε την αγάπη. Να μην είμαστε αγνώμονες».
ΕΛΕΝΗ
Έχουν περάσει 3.5 χρόνια από την δολοφονία της Ελένης. Σήμερα ο πόνος και τα συναισθήματα του πένθους είναι τα ίδια ή ο χρόνος λειτουργεί θεραπευτικά;
«Καθόλου θεραπευτικά. Αυτές οι στιγμές, αυτά τα δευτερόλεπτα, που μας ενημέρωσαν γι’ αυτό το τραγικό συμβάν, δεν πρόκειται να ξεχαστούν ποτέ. Τόσο από την μνήμη τη δικιά μου, όσο και από την μνήμη της μάνας της Ελένης. Αυτά δεν σβήνονται ποτέ από το μυαλό μας. Είναι χαραγμένα στην μνήμη μας. Ο χρόνος δεν γιατρεύει τίποτα απολύτως. Ο πόνος ξανάρχεται, φεύγει ενδεχομένως κάποιες στιγμές της μέρας, επανέρχεται και έτσι κυλάει η ζωή μας. Προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να έχουμε αυτόν τον πόνο, όχι έξω από το σπίτι μας, αυτό είναι αδιανόητο, έξω από το δωμάτιο του άλλου μας του παιδιού. Όσο μπορούμε. Αλλά μπορούμε; Όταν βλέπει ο γιος μας τη μάνα ή εμένα με δακρυσμένα μάτια και λέει: “Μαμά πάλι έκλαιγες”; Έτσι η ζωή μας, τώρα πλέον, συνεχίζεται με μία λέξη: ΠΡΕΠΕΙ. Επειδή πρέπει να πάμε το παιδί μας στο σχολείο, επειδή πρέπει να διαβάσουμε μαζί του, επειδή πρέπει να πάω στην εφορία να πληρώσω τον ΕΝΦΙΑ, επειδή πρέπει να πάω στο supermarket για να ψωνίσω. Επειδή... ΠΡΕΠΕΙ. Αυτό το πρέπει έχει μπει στη ζωή μας, μετά τον θάνατο του παιδιού μας».
«Όταν κάποιος χάνει τον γονιό του γίνεται στάχτη. Όταν κάποιος χάνει το παιδί του γίνεται κάρβουνο που συνεχώς καίει»
Πόση δύναμη χρειάζεται ένας πατέρας, μόλις μάθει το πιο τραγικό συμβάν που μπορεί να του συμβεί, να σταθεί και να δώσει έναν αγώνα που κανείς δεν μπορεί να φανταστεί; Δεν είναι μόνο η συνειδητοποίηση πως έχει χάσει το παιδί, δεν είναι μόνο το πένθος που πρέπει να διαχειριστεί αλλά και το να βρει τη δύναμη να ξεκινήσει έναν αγώνα για τη δικαίωσή του.
«Εκείνες τις στιγμές χάνεται ο κόσμος κάτω από τα πόδια σου. Σαν να σβήνει η στιγμή σου, στιγμιαία. Σαν να τελειώνει η ζωή σου εκείνη τη στιγμή. Από κει και μετά, προσπαθείς να διαχειριστείς αυτό το συμβάν. Υπάρχουν στάδια που τα γνωρίζουν καλύτερα οι ψυχολόγοι. Το πώς δαιχειρίζεται ο καθένας τον πόνο του. Ο καθένας τον διαχειρίζεται με διαφορετικό τρόπο. Άλλος κλείνεται στον εαυτό του, άλλος βγάζει μίσος, υπάρχουν διάφορα στάδια και ο κάθε ένας βιώνει τον πόνο διαφορετικά. Τι να πω. Κανένας γονιός, κανένας πατέρας, καμία μάνα, να μην βιώσει αυτό που βιώνουμε εμείς. Ίσως ο Χριστός μάς έχει δώσει στον καθένα μας να κουβαλάμε από έναν Σταυρό. Και ίσως σ’ εμάς είδε ότι μπορούμε να κουβαλήσουμε έναν τεράστιο Σταυρό για όλη την υπόλοιπη διάρκεια της ζωής μας. Ίσως να είδε ότι έχουμε μέσα μας κάποιες ψυχικές δυνάμεις. Και από κει και μετά, αυτό που μας δίνει σθένος και δύναμη είναι ότι κάτι πρέπει να κάνουμε για να μην υπάρξει καμία άλλη Ελένη, καμία άλλη Γαρυφαλλιά, καμία άλλη Καρολάιν, κανένας άλλος Παύλος Φύσσας, κανένας άλλος Ζακ, κανένα άλλο παιδί που έχει χάσει τη ζωή του άδικα και με εγκληματικό τρόπο. Αυτό μας δίνει δύναμη για να μην υπάρξει κανένα άλλο παιδί».
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ
Όταν ο πατέρας χάνει το παιδί του είναι σαν η ίδια η ζωή να κοροϊδεύει τους κανόνες της;
«Όταν κάποιος χάνει τον γονιό του γίνεται στάχτη. Όταν κάποιος χάνει το παιδί του γίνεται κάρβουνο που συνεχώς καίει».
Ένας πατέρας που χάνει το παιδί του συνεχίζει να κρατάει την ιδιότητα του πατέρα; Αναφέρομαι στις περιπτώσεις που ένας πατέρας έχει μόνο ένα παιδί και εκείνο φεύγει από τη ζωή.
«Ο πατέρας και η μάνα που φέρνουν στον κόσμο ένα παιδί, είναι πατέρας και μάνα εσαεί»
Πώς είναι η καθημερινότητά σας πλέον; Γιατί εκτός από την Ελένη, έχετε ακόμη ένα παιδί, τον Πέτρο. Βλέπετε καθόλου την Ελένη μέσα στα μάτια του;
«Προσπαθούμε να μην κάνουμε αυτόν τον αντικατοπτρισμό. Μέσα από τα μάτια του Πέτρου να βλέπουμε την Ελένη. Βέβαια αυτό δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, ειδικά μέσα στο σπίτι. Όταν βλέπουμε αντικείμενα, ρούχα, εικόνες, φωτογραφίες της Ελένης, παντού γύρω. Όταν παντού γύρω μυρίζει και φαίνεται η Ελένη, εμείς δεν μπορούμε ν’ αποφύγουμε τα δάκρυά μας. Αλλά, προς Θεού, προσπαθούμε να αποφύγουμε αυτό που είπαμε προηγουμένως. Στα μάτια του Πέτρου να καθρεφτίζουμε τα μάτια της Ελένης. Βέβαια η ευχή μας θα ήταν, όσο πιο γρήγορα να κυλήσουν τα χρόνια, ώστε το παιδί που είναι στη ζωή να παντρευτεί, να κάνει τη δική του οικογένεια και τα εγγόνια που θα έρθουν ίσως λίγο απαλύνουν τον πόνο μας. Και μακάρι να υπάρχει ένα κορίτσι που να το ονομάσει Ελένη».
Υπάρχει κάτι το αισιόδοξο και ελπιδοφόρο για έναν πατέρα που χάνει τα παιδιά του; Κάτι που θα βρει παρηγοριά;
«Λίγη παρηγοριά υπάρχει στο άλλο το παιδί. Μακάρι κάθε οικογένεια να έχει παιδιά στη ζωή και να είναι οι συμπαραστάτες του, οι συνοδοιπόροι του και το νόημα της ζωής τους πλέον. Από κει και μετά, αν δεν υπάρχουν άλλα παιδιά στην οικογένεια, η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο τραγική και δύσκολη».
Την είδα στον ύπνο μου να είμαστε εδώ στο Διδυμότειχο να περπατάμε μαζί και να λέει: “Πατέρα πάρε μου κι αυτά τα ρούχα που έχει στην βιτρίνα”. Και λέω “Κορίτσι μου εκεί που είσαι δεν σου χρειάζονται, τι θα τα κάνεις;”.
Αισθάνεστε άτυχος; Έχει αναρωτηθεί ποτέ αυτό το «γιατί σε μένα»;
«Δυστυχώς το λέμε πολλές φορές. Λέμε πολλές φορές: “Γιατί σε μένα Θεέ μου ή μήπως θα μπορούσε ο Θεός να κάνει κάτι για το κορίτσι μας”. Αυτά περνούν πολλές φορές από το μυαλό μας. Αυτό το «γιατί» περνάει πάντα από τη ζωή μας. Αναγκαστικά σε κάθε γονιό είναι μέσα του. Είναι στο υποσυνείδητό του. Η απάντηση πρέπει να δοθεί από τους γονείς των εγκληματιών και ενδεχομένως από τους ίδιους τους φορείς της Πολιτείας που αποφασίζουν και ίσως θα μπορούσαν να κάνουν κάτι καλύτερο που να προστατεύει ακόμη περισσότερο τα παιδιά μας. Πάντως, θέλω να τονίσω, να μην αδιαφορούμε για τους γύρω μας και για ό,τι γίνεται γύρω μας. Γιατί μπορεί να ήταν πριν 3.5 χρόνια η Ελένη μας, πριν από λίγο καιρό η Γαρυφαλλιά ή η Καρολάιν ή όλα αυτά παιδιά. Μεθαύριο αυτό το κακό μπορεί να χτυπήσει και τη δική μας την πόρτα αν δεν είμαστε ευαισθητοποιημένοι και να μην είμαστε άνθρωποι του καναπέ. Επιτέλους πρέπει να δράσουμε. Όπως και όσο μπορεί ο καθένας. Να μην εθελοτυφλούμε. Άλλωστε η σιωπή είναι συνενοχή».
Την σκέφτεστε καθημερινά. Αλλά πόσες φορές την έχετε δει στον ύπνο σας;
«Την έχω δει δύο φορές. Το πιο συχνό είναι που έρχονται διάφοροι εφιάλτες στον ύπνο μας, στην προσπάθειά μας να ηρεμήσουμε. Τις τελευταίες στιγμές του παιδιού μας, τις βασανιστικές. Εγώ είδα την Ελένη μας, όταν ήταν ακριβώς στα «40», και την είχα δει ως εξής: Επειδή το 2018 τον Αύγουστο ήμασταν στην Αθήνα και ήταν στο υπουργείο Εξωτερικών και έκανε την πρακτική της και είχαμε πάει στην Ερμού στον πεζόδρομο από κάποιο κατάστημα να πάρουμε κάποια ρούχα. Και την είδα στον ύπνο μου να είμαστε εδώ στο Διδυμότειχο να περπατάμε μαζί και να λέει: “Πατέρα πάρε μου κι αυτά τα ρούχα που έχει στην βιτρίνα”. Και λέω “Κορίτσι μου εκεί που είσαι δεν σου χρειάζονται, τι θα τα κάνεις;”. Και η δεύτερη στην διάρκεια των δικαστηρίων του Εφετείου όταν πήγα ν’ ανοίξω την πόρτα του πατρικού μας, που είναι η μητέρα μου εκεί, κι αντί ν’ ανοίξει την πόρτα η μητέρα μου, είδα την Ελένη μ’ ένα τεράστιο χαμόγελο ν’ ανοίγει την πόρτα».
Ποια είναι η πιο όμορφη ιστορία που θυμάστε με την Ελένη. Εκείνη η ιστορία που κανείς δεν μπορεί να την «κλέψει»;
«Γενικά θα έλεγα ότι ήταν ένα πρόσχαρο και χαμογελαστό κορίτσι. Ένα κορίτσι δοτικό που προσπαθούσε να βοηθάει τους συνανθρώπους της. Έτσι την θυμόμαστε και έτσι έχει μείνει μέσα στην ψυχή μας. Τι να πρωτοθυμηθώ. Όταν την ντύσαμε παρανυφάκι όταν ήταν σε μικρή ηλικία, στα διάφορα θεατρικά και σκετς που είχε, την πρώτη της εκδρομή στην Ουγγαρία, όταν συμπλήρωσε τα 18 της χρόνια και αφού σβήσαμε την τούρτα, την ανέβασα στο αυτοκίνητο και της έδειξα σιγά σιγά πως να πάρει μαθήματα οδήγησης και είχε αρχίσει να ιδρώνει. Την ενθουσίασε αυτό, η πρώτη της προσπάθεια να μπει στο τιμόνι».
ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ
Πιστεύετε ότι πρέπει ν’ αλλάξει ο Ποινικός Κώδικας; Να αυστηροποιηθούν οι ποινές για τόσο αποτρόπαιες πράξεις;
«Αυτό το ζητάμε από την πρώτη στιγμή γιατί θεωρούμε πως πρέπει να είναι το πρώτο βήμα, το πιο άμεσο, για να δημιουργήσουμε ένα πιο προστατευτικό περιβάλλον για τα παιδιά μας. Το πιο άμεσο, λοιπόν, είναι αυτή η αλλαγή του Ποινικού Κώδικα. Εκτός από τον Ποινικό Κώδικα ζητάμε την αλλαγή και την τροποποίηση του συστήματος. Του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Γι’ αυτό και ζητάμε συνάντηση με τον Πρωθυπουργό. Όχι μόνο εμείς αλλά όλοι οι γονείς που έχουν χάσει έτσι τα παιδιά μας. Ζητάμε συνάντηση με τον Πρωθυπουργό αλλά και με όλους τους Προέδρους των κομμάτων, διότι είναι ένα μέγιστο κοινωνικό ζήτημα. Και πρέπει από όλους να υπάρχει συμπαράταξη. Να υπάρξουν στοχεύσεις συγκεκριμένες. Αυστηροποίηση των ποινών και τα ισόβια να εκτίονται στο ακέραιο. Όσο είναι τώρα. 25 χρόνια; Θα μπορούσε να είναι και 30 χρόνια. Σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι περισσότερα χρόνια τα ισόβια. Αυτό είναι το πρώτιστο. Το δεύτερο είναι να μην δέχονται ελαφρυντικά, ψευτοελαφρυντικά θα τα χαρακτήριζα εγώ. Ή διάφορα θεατρινίστικα καμώματα μέσα από υποδείξεις συγκεκριμένων δικηγορίσκων, θα τους ονόμαζα εγώ. Όπως τα ψευτοδικαιολογητικά από ψυχιάτρους, από κάποιες ψευτοσυγγνώμες, από οτιδήποτε μπορούν να σκαρφιστούν. Να σταματήσει αυτή η κοροϊδία. Επίσης και το πιο σημαντικό, δεν γίνεται να εκτίονται τα 2/3 των ποινών. Για εμάς υπάρχει τέτοια ελάφρυνση; Η ζωή μας μετά τα 2/3 θα γίνει καλή; Θα γίνει όπως ήταν πριν; Και αυτοί θα έχουν το δικαίωμα μετά από πόσα χρόνια να βγαίνουν έξω με αδειούλες, να κάνουν τις εκδρομούλες τους και αυτό θα πρέπει να απαγορευτεί για τέτοια “τέρατα” που κάνουν τέτοια ειδεχθή εγκλήματα. Αυτά όσον αφορά τον Ποινικό Κώδικα και την αυστηροποίηση. Σε ό,τι αφορά τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας θα πρέπει πλέον αυτήν την ταλαιπωρία που βιώσαμε εμείς και Πρωτοδίκως και στον δεύτερο βαθμό να σταματήσει. Τι προτείνουμε εμείς; Γι’ αυτά τα εγκλήματα να ορίζονται συνεχόμενοι δικάσιμοι, αν προκύψει κάτι να υπάρξει μία ολιγοήμερη διακοπή αλλά δεν μπορούμε να διανύουμε 2.000 χιλιόμετρα κάθε φορά. Προσωπικά θα έπρεπε να έχω 1.000 ευρώ κάθε φορά για να πηγαινοέρχομαι στην Αθήνα. Αναρωτήθηκε κανείς από το ελληνικό Κράτος αν έχουμε αυτήν την δυνατότητα; Να πω και για το Εφετείο. Είναι δυνατόν να κάνουν έφεση οι εγκληματίες για να μειώσουν τις ποινές τους και να είμαι εγώ υποχρεωμένος να πληρώνω τα παράβολα των δικηγόρων και τις αμοιβές. Δεν θα έπρεπε αυτά να είναι μέσα στα έξοδα που θα κάλυπταν αυτοί οι καταδικασθέντες, εφόσον ήθελαν να κάνουν έφεση; Ή να πληρωνόντουσαν από την ελληνική Πολιτεία.
Υπάρχει δικαίωση που μπορεί να έρθει από την αίθουσα ενός δικαστηρίου; Ένας νόμος που πραγματικά θα δικαιώνει τους γονείς;
«Θα έπρεπε τα ισόβια να εκτίονται στο ακέραιο. Αλλά και πάλι θα βγουν σε κάποια χρονάκια έξω. Η δικαίωση είναι ότι επιβλήθηκαν ομόφωνα οι ποινές που ήταν το ανώτατο που προβλέπονταν εκείνο το χρονικό διάστημα από τον ελληνικό Ποινικό Κώδικα. Είναι μία στιγμιαία ηθική δικαίωση, ωστόσο δεν παύει να ζητάμε την αυστηροποίηση των ποινών».
Είναι μία στιγμιαία χαρά ή κι ένα καθήκον απέναντι στην Ελένη;
«Και τα δύο. Ένας αγώνας ο οποίος έγινε και για τη δικαίωση της οικογένειας και για τη δικαίωση της μνήμης της Ελένης. Και δικαίωση σύσσωμης της ελληνικής κοινωνίας που μας συμπαραστάθηκε από την πρώτη στιγμή».
Φοβάμαι ότι κάθε γονιός που έχει χάσει έτσι το παιδί του, δεν έχει τη δύναμη να δώσει συγχώρεση στους εγκληματίες του παιδιού του. Ο Θεός μπορεί να κρίνει και να αποφασίσει ανάλογα
Υπάρχει σωφρονισμός;
«Γι’ αυτά τα “τέρατα”, το σύστημά μας θα έπρεπε να ονομάζεται ΤΙΜΩΡΗΤΙΚΟ. Όχι σωφρονιστικό. Ο σωφρονισμός θα γίνει για κάποιον ανθρωπάκο που δεν είχε να φάει και έκανε μία ληστεία. Λυπάμαι που το λέω, αλλά για τέτοια τέρατα σωφρονισμός αποκλείεται να υπάρξει. Μόνο τιμωρία. Δηλαδή αυτά τα άτομα θα βγουν μετά από 18 χρόνια και θα είναι λευκές περιστερές και θα γίνουν συνάνθρωποι; Εγώ θα κάνω και μια ερώτηση: Εσείς θα τους θέλατε για γείτονες όταν θα βγουν έξω;».
Θεωρείτε πως θα υπάρξει αυτή η μέρα που θα βρείτε την δύναμη, το κουράγιο, τη μεγαλοψυχία να τους συγχωρήσετε;
«Όχι. Συγγνώμη θα πρέπει να ζητήσουν από τον ίδιο τον Θεό. Ούτε εγώ, ούτε η μάνα της Ελένης, είμαστε τόσο μεγαλόψυχοι. Φοβάμαι ότι κάθε γονιός που έχει χάσει έτσι το παιδί του, δεν έχει τη δύναμη να δώσει συγχώρεση στους εγκληματίες του παιδιού του. Ο Θεός μπορεί να κρίνει και να αποφασίσει ανάλογα».
Έχετε συναντηθεί ποτέ με τους γονείς τους; Θεωρείτε ότι έχουν μερίδιο ευθύνης, έχοντας ως δεδομένο ότι τα παιδιά είναι ο καθρέφτης των γονιών;
«Τώρα ήταν ο πατέρας ενός από τους δύο. Κανένας άλλος. Πρωτοδίκως είχαμε δει τη γιαγιά και την αδερφή του άλλου. Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια. Εγώ είπα δύο πράγματα: “Μακάρι να μην είχαν συμβεί αυτά και να βρισκόμασταν υπό άλλες συνθήκες. Μακάρι να γυρνούσε το παιδί μας πίσω και να μην βρισκόμασταν εδώ”. Αυτό το είπα πρωτοδίκως στον πατέρα ενός από τους δύο. Και του έθεσα και το άλλο ερώτημα: “Όταν σε συμβούλευαν και σου έλεγαν οι εκπαιδευτικοί ότι το παιδί σου έχει επιθετική συμπεριφορά γιατί δεν έκανες κάτι και πήγες και έβριζες και έφτυνες τους εκπαιδευτικούς. Είχαν κάτι με σένα και το παιδί σου”; Η απάντηση βέβαια ήταν... σιωπή».
Να μπει ο όρος οικογενειοκτονία στον Ποινικό Κώδικα και καταλαβαίνουμε όλοι τι εννοώ. Ότι δολοφονείται ολόκληρη η οικογένεια. Και ψυχικά και οικονομικά και κοινωνικά.
Μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου, πολλές φορές προσβάλλεται η υπόληψη και η τιμή του θύματος. Πόσο δύσκολο είναι να διαχειριστεί ένας πατέρας τα συναισθήματά του όταν έχει χάσει το παιδί του και η υπεράσπιση σπιλώνει την ψυχή και το όνομα για χάρη του πελάτη της;
«Δεν αντέχει κανένας γονιός ν’ ακούει μία τέτοια ύβρις προς το πεθαμένο παιδί του. Νομίζω ότι θα έπρεπε να επιληφθεί γι’ αυτό το θέμα και από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, να υπάρχουν κάποια όρια γι’ αυτό το θέμα. Κάθε φορά κάποιοι προσπαθούν να σπιλώσουν την μνήμη νεκρού ανθρώπου. Νομίζω πως είναι και άρθρο του Ποινικού Κώδικα. Δεν μπορεί ο καθένας να βρίζει και να υπάρχει προσβολή μνήμης νεκρού».
Εκτός από το θύμα, υπάρχει και μια οικογένεια από πίσω που θρηνεί που έχει διαλυθεί που η ζωή της καταστράφηκε μέσα σ’ ένα δευτερόλεπτο. Σαν να κόπηκε το νήμα της δική της ζωή. Μήπως έφτασε η στιγμή να μπει και ο όρος «οικογενειοκτονία» στον Ποινικό Κώδικα; Ως μία δικαίωση των οικογενειών που πραγματικά υποφέρουν;
«Βρίσκονται στον τομέα και τις αλλαγές που είπαμε προηγουμένως. Απορώ γιατί δειλιάζουν τόσα χρόνια οι εκάστοτε κυβερνώντες ώστε να τα βάλουν μέσα στους Ποινικούς μας Κώδικες. Το έχουμε θέσει και στην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Να μπει ο όρος οικογενειοκτονία στον Ποινικό Κώδικα και καταλαβαίνουμε όλοι τι εννοώ. Ότι δολοφονείται ολόκληρη η οικογένεια. Και ψυχικά και οικονομικά και κοινωνικά. Για το «γαμώτο» να πληρώνει κάποιος γι’ αυτήν την οικογένεια. Έστω πέντε χρόνια φυλάκιση, γι’ αυτό που «προσφέρουν» τόσο απλόχερα στην οικογένεια του θύματος. Στη συνάντηση που θέλουμε να γίνουμε και με τον Πρωθυπουργό και με τους αρχηγούς των κομμάτων, για το Υπουργείο Δικαιοσύνης, για τον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, για τα χρήματα που δαπανώνται στο Εφετείο από τη μεριά της οικογένειας του θύματος, για το ότι κάθε οικογένεια έχει ένα σωρό κοινωνικά προβλήματα να αντιμετωπίσει, πού είναι το Κράτος να στηρίξει; Να στηρίξει κάποια ορφανά παιδιά που μένουν πίσω; Υπάρχει κάποιος φορέας στο ελληνικό κράτος να στέλνει κάποιον ψυχολόγο στις οικογένειες; Δυστυχώς όχι. Λυπάμαι που το λέω. Μπορεί μια οικογένεια να αντεπεξέλθει έστω οικονομικά; Εγώ αν δεν είχα 10.000 ευρώ που πήρα από τη μητέρα μου, ακόμη το παιδί μου θα ήταν στην Ρόδο. Το κράτος είναι ΑΠΩΝ».
Περισσότερα κείμενα σε περιμένουν στο αφιέρωμα του Ratpack.gr, το οποίο θα ανανεώνεται καθημερινά τις ημέρες (17-19/6). Με ένα κλικ στην παρακάτω φωτογραφία μπες σε όλο το αφιέρωμα «Πατέρας; Παρών!»:
