Στις 5 Οκτωβρίου του 1968, ξέσπασε χάος στους δρόμους του Ντέρι της Βόρειας Ιρλανδίας, καθώς μια παρέλαση για τα πολιτικά δικαιώματα περιτυλίχθηκε στους δρόμους, οδήγησε την Βασιλική Αστυνομία του Ούλστερ (RUC) να αποκλείσει τη διαδρομή των διαδηλωτών, περικυκλώνοντάς τους. Σχηματίζοντας δύο εκφοβιστικές γραμμές εκατέρωθεν, οι RUC επιτέθηκαν στους διαδηλωτές. Με εικόνες βίας να μεταδίδονται σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Ήταν μια γεύση από τις Ταραχές, την περίοδο Troubles όπως είναι μέχρι σήμερα γνωστή, που σηματοδότησε την ιστορία του Μπέλφαστ. Μια ιστορία γραμμένη με αίμα που ξεκινάει πίσω από το 1921 όταν η Ιρλανδία χωρίστηκε στα δύο.
H καθημερινότητα
Ανάμεσα στις πολλές ιστορίες, το πρόσφατο mini series του Disney+, Say Nothing, παρουσιάζει εκτός από τις αδερφές Price και όλο το πολιτικό-πολεμικό κλίμα που υπήρχε στο Μπελφαστ μέχρι την παύση πυρός του IRA στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Σε αντίθεση με τον Ψυχρό Πόλεμο, όπου Σοβιετική Ένωση και Αμερική αναμετρόντουσαν σε έναν αγώνα δρόμου κατασκοπίας, τα δύο στρατόπεδα, οι Δημοκρατικοί του Ανεξάρτητου Κράτους της Ιρλανδίας και οι Ενωτικοί της Μεγάλης Βρετανίας, μετρούσαν μόνο θύματα. Ήταν μια διαρκής μάχη γεμάτη βομβιστικές επιθέσεις, εν ψυχρώ δολοφονίες και φρικαλεότητες, τόσο για τους μεν όσο και τους δε. Κάτι που εκτός από τα άπειρα βιβλία και ντοκιμαντέρ, μπορεί κανείς να εντοπίσει μέχρι σήμερα στα δεκάδες γκράφιτι που στολίζουν τους τοίχους στο άλλοτε χωρισμένο Μπέλφαστ.
Γειτονιές του Μπέλφαστ ήταν ακόμη σχετικά μικτά, με Καθολικούς και Προτεστάντες να ζουν συχνά δίπλα-δίπλα. Καθώς η βία κλιμακώθηκε, πολλές οικογένειες εγκατέλειψαν τα σπίτια τους τρομοκρατημένες. δεκάδες σπίτια κάηκαν, όπως αυτά στις οδούς Conway και Bombay στα δυτικά της πόλης. Αυτό ήταν εκτοπισμός σε σημαντική κλίμακα: χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους, με πολλούς Καθολικούς πρόσφυγες να φεύγουν νότια πέρα από τα σύνορα σε έναν απόηχο της αναταραχής που ακολούθησε τη διχοτόμηση. Αυτή η απόφαση, του να μείνουν ή να φύγουν και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στην Αγγλία, ήταν βενζίνη στη φωτιά.
Η άφιξη του Βρετανικού στρατού
Ο καθολικός πληθυσμός συχνά βρισκόταν σε μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική μειονεκτική θέση από την προτεσταντική κοινότητα. Ωστόσο, οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες ήταν συχνά πολύ παρόμοιες για τους Προτεστάντες της εργατικής τάξης. Οι εντάσεις επικράτησαν τον Αύγουστο του 1969 κατά τη διάρκεια της ετήσιας πορείας των Apprentice Boys of Derry. Η διαδρομή της πορείας περνούσε από την κατεξοχήν καθολική περιοχή Bogside της περιοχής. Οι προσπάθειες της Βασιλικής Αστυνομίας του Ulster να χωρίσει τους κατοίκους από τους διαδηλωτές οδήγησαν σε τριήμερες ταραχές. Το γεγονός έγινε γνωστό ως Battle of Bogside και προκάλεσε αναταραχή σε όλη τη Βόρεια Ιρλανδία. Ο βρετανικός στρατός καλέστηκε για να αποκαταστήσει την τάξη, αλλά ένας νέος κύκλος βίας ξεκίνησε, με τους δρόμους να έχουν μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Ταινίες όπως το ‘‘‘71’’ με τον Jack O’Connell ή το ‘‘Belfast’’ του Kenneth Branaugh εστίασαν σε αυτές ακριβώς τις αναταραχές.
Peter Kemp AP
Η Ματωμένη Κυριακή
Τα βρετανικά στρατεύματα αρχικά έγιναν δεκτά από τους Καθολικούς εθνικιστές ως πιθανή προστασία από τους Ενωτικούς, αλλά ο στρατός σύντομα θέσπισε μια αμφιλεγόμενη πολιτική «εσωτερίκευσης χωρίς δίκη», μετά την οποία εκατοντάδες άνθρωποι, ύποπτοι ότι συμμετείχαν στον IRA, συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν χωρίς δίκαιη διαδικασία. Στις 30 Ιανουαρίου του 1972, οι Καθολικοί εθνικιστές στο Ντέρι οργάνωσαν μια πορεία για να διαμαρτυρηθούν για την βρετανική πολιτική εγκλεισμού, αλλά ο στρατός κλήθηκε να την αναχαιτίσει. Όταν οι διαδηλωτές δεν διαλύθηκαν, τα στρατεύματα άνοιξαν πυρ με σφαίρες από καουτσούκ και στη συνέχεια κανονικά πυρομαχικά. Δεκατρείς διαδηλωτές σκοτώθηκαν και 17 τραυματίστηκαν σε μια τραγωδία γνωστή ως «Ματωμένη Κυριακή».
Οι παραστρατιωτικές οργανώσεις
Mε την δημιουργία του Επαναστατικού IRA, οι Ενωτικοί στο Μπέλφαστ άρχισαν να οργανώνονται ώστε να μπορέσουν να απαντήσουν στις επιθέσεις. Μέχρι και σήμερα εικάζεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των οργανώσεων δεχόταν βοήθεια και πολεμικό υλικό από την ΜΙ5. Οι μεγαλύτερες πιστές παραστρατιωτικές ομάδες σε όλη την περίοδο των Troubles ήταν η Ulster Defense Association (UDA) και η Ulster Volunteer Force (UVF) και παρέμειναν οι μεγαλύτερες εν ενεργεία ομάδες. Ήταν ακριβώς οι μάχες ανάμεσα στις οργανώσεις αυτές και τον IRA, που οδήγησαν στην κατασκευή των περίφημων peace walls, ώστε να χωριστούν οι Καθολικές και οι Προτεσταντικές γειτονιές.
Robert Dear AP
Η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής
Μετά από μια σειρά χτυπημάτων του IRA, με ποιο σημαντικές τις βομβιστικές επιθέσεις αλλά και τη δολοφονία του λόρδου Μαουτμπάουτεν, η βρετανική κυβέρνηση επέτρεψε στον IRA να συμμετάσχει στις ειρηνευτικές διαδικασίες. Ο IRA επανέφερε την κατάπαυση του πυρός το 1997—η οποία θα σήμαινε το επίσημο τέλος της βίας. Τελικά, στις 10 Απριλίου 1998, η Μεγάλη Βρετανία, η Δημοκρατία της Ιρλανδίας και τα περισσότερα πολιτικά κόμματα της Βόρειας Ιρλανδίας, υπέγραψαν τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, η οποία καθιέρωσε ένα σύστημα κατανομής της εξουσίας και έκανε τη Βόρεια Ιρλανδία ένα αποκεντρωμένο κράτος που, ενώ ήταν μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου , θα είχε δικό της νομοθετικό και εκτελεστικό σώμα. Εκτός από την συμφωνία, προέκυψε και ένα εξ’ ολοκλήρου ιρλανδικό δημοψήφισμα, το οποίο ενέκριναν τελικά ψηφοφόροι τόσο από τη Βόρεια Ιρλανδία όσο και από τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Σήμερα, ο επίσημος IRA (σ.σ: καθότι υπήρξαν παρακλάδια όπως ο RIRA και ο CIRA) έχει αφοπλιστεί και η κατανομή της εξουσίας συνεχίζεται στη Βόρεια Ιρλανδία. Αλλά η βίαιη σύγκρουση αντηχεί ακόμα στην πόλη.
Σχεδόν 4.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 47.000 τραυματίστηκαν σε όλη τη διάρκεια του αγώνα των 30 ετών, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν νεαροί ενήλικες.
