Η ακριβής προέλευση του καπνού είναι άγνωστη, αλλά γνωρίζουμε ότι τα φύλλα του καπνιζόντουσαν στη Νότια Αμερική για χιλιάδες χρόνια. Όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος προσγειώθηκε έφτασε στο Σαν Σαλβαδόρ (τις Μπαχάμες) το 1492 κατά τη διάρκεια του υποτιθέμενου ταξιδιού του στην πίσω πλευρά των Ινδιών, ο καπνός ήταν ένα από τα δώρα που έλαβε από τον τοπικό πληθυσμό.
Ωστόσο, ο Κολόμβος δεν μπορούσε να αντιληφθεί ποια ήταν η χρησιμότητα των αποξηραμένων φύλλων. Έπρεπε να στείλει δύο μέλη του πληρώματος σε μια αποστολή στην ενδοχώρα κατά τη διάρκεια του επόμενου ταξιδιού του στην Κούβα, για να ακούσει τις μαρτυρίες τους. Στο ταξίδι της επιστροφής τους, οι δυο ναυτικοί τους αντιμετώπισαν μια ομάδα ιθαγενών με «φωτιά στα χέρια τους και βότανα των οποίων τον καπνό έπιναν», όπως σημείωσε ο Κολόμβος στο ημερολόγιο του στις 6 Νοεμβρίου του 1492. Και δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τυλιγμένα φύλλα καπνού, σωστά;
Στην αρχή, ο Γενοβέζος εξερευνητής επεξήγησε τις παρατηρήσεις τους ως κάποιο πρωτόγονο έθιμο. Ωστόσο, σύντομα έμαθε ότι οι ντόπιοι είχαν πολλές χρήσεις για τον καπνό. Τα τυλιγμένα φύλλα καπνίζονταν κατά τη διάρκεια εορτών και θρησκευτικών τελετών. Σε συγκεκριμένους πολιτισμούς μάλιστα, το κάπνισμα προοριζόταν αρχικά για ιερείς επειδή θεωρούνταν ένας τρόπος σύνδεσης με τους θεούς ή τους προγόνους τους. Αργότερα, οι αρχηγοί των φυλών άρχισαν επίσης να καπνίζουν καπνό σε ειδικές περιπτώσεις, όπως όταν υπογράφουν συνθήκες ειρήνης – από εκεί προέκυψε και η γνωστή φράση.
Ο καπνός ήταν επίσης ένα δημοφιλές φάρμακο, συχνά σε συνδυασμό με άλλα βότανα, που πολλές φορές μάλιστα δημιούργησαν ακόμη και παραισθησιογόνο αποτέλεσμα. Δεδομένου ότι οι αυτόχθονες κάτοικοι της Αμερικής έφεραν φύλλα καπνού σε μικρά σακουλάκια, εκτιμήθηκαν επίσης πολύ ως ένα νέο εμπόρευμα που θα έψαχνε τον δρόμο του για την Γηραιά Ήπειρο. Οι Ευρωπαίοι ναυτικοί και άποικοι, σύντομα, θα έκαναν αυτή την παράδοση δική τους. Οι ναυτικοί έφεραν πρώτα τον καπνό στις αποικίες της Βόρειας Αμερικής και μετά στην Ευρώπη. Μόλις το 1520 , ακριβώς 14 χρόνια μετά το θάνατο του Κολόμβου, έφτασαν και οι πρώτοι σπόροι καπνού.
Όπως θα περίμενε κανείς, η μέχρι τότε μορφή ήταν μόνο για να την καπνίσεις. Ο καπνός για μάσημα που μάθαμε από τις ταινίες του Τζον Γουέιν, δεν ήταν εφεύρεση των καουμπόηδων. Οι Ευρωπαίοι άποικοι συνάντησαν ιθαγενείς να μασούν φύλλα καπνού με limes στη βόρεια ακτή της Νότιας Αμερικής, πολύ πριν από την αρχηγία του Καθιστού Ταύρου, του εμβληματικού φυλάρχου της φυλής των Λακότα. Οι κάτοικοι των νησιών της Καραϊβικής εισπνέαν μια σκόνη που περιείχε 50% καπνό και όσοι ζούσαν στη σημερινή Γουιάνα συνήθιζαν να τον βράζουν ώστε να γίνεται πόσιμος. Οι πρώτοι κατακτητές της Αμερικής συνάντησαν επίσης τις πρώτες μορφές πούρων. Οι άνθρωποι στη Βραζιλία, την Κεντρική Αμερική και τα νησιά της Καραϊβικής κάπνιζαν μικρά, τυλιγμένα φύλλα καπνού, τυλιγμένα σε μεγαλύτερα φύλλα. Στο Μεξικό, ο θρυμματισμένος καπνός γεμιζόταν σε σωλήνες από καλάμια και στη Βόρεια Αμερική παρόμοιοι σωλήνες, κατασκευάζονταν από πηλό, ξύλο, πέτρα και κέλυφος χελώνας. Πολλές από αυτές τις πρώτες «συσκευές» διατηρούνται σήμερα σε μουσεία.
Ο Χριστόφορος Κολόμβος πέθανε το 1506. Δεν έζησε για να δει τον καπνό να κατακτά την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Πριν από την ανακάλυψη της Αμερικής και του καπνού, οι άνθρωποι στην Ευρώπη κάπνιζαν σπόρους κάνναβης ή λεβάντα και ενώ οι ιστορικοί συμφωνούν ότι ο καπνός προέρχεται από την Αμερική, είναι πιθανό οι Κινέζοι να δημιούργησαν τις πρώτες πίπες. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το κάπνισμα ήταν μέρος της ασιατικής κουλτούρας πολύ πριν από την έλευση του Χριστιανισμού, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι χάρη στα έθιμα, την παρατηρητικότητα και την πολιτιστική του ταυτότητα, ο καπνός έφτασε και διαδόθηκε πολύ γρήγορα στην Ευρώπη.
