Για την ακρίβεια ο Δούκας του Εδιμβούργου δεν διόρθωσε δικά του λάθη, αλλά έκανε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, διόρθωσε τα λάθη του οικογενειακού του περιβάλλοντος. Σε ένα τόσο οικογενειοκρατικό σύστημα όπου το δίκαιο του αίματος και ο νεποτισμός είναι θεσμοί εξουσίας οι παρεμβάσεις του ενός επηρεάζουν όχι μόνο αυτόν που τις κάνει αλλά και τους γύρω του, αλλάζει το παρελθόν τους και καθορίζει το μέλλον τους. Ο Φίλιππος ήταν με αυτή την έννοια ένας μεγάλος μεταρρυθμιστής. Θα μπορούσε να τον πει κάποιος και επαναστάτη, αλλά αυτός είναι ένας όρος που δύσκολα μπαίνει στην ίδια πρόταση με τη μοναρχία.
Ένας ακόμα λόγος που του ταιριάζει ο ρόλος του μεταρρυθμιστή από ότι του επαναστάτη είναι ότι ήταν πάντα το Νο 2. Η σκληρότητα του πρωτοκόλλου φρόντιζε να του υπενθυμίζει ότι η αποστολή του ήταν πάντα να υπηρετεί την Ελισάβετ. Ο ρόλος του ήταν πιο παρασκηνιακός, αλλά καθόλου υποδεέστερος από ότι αν ήταν στο προσκήνιο. Ίσως αυτό να του έδινε και μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων για τον στόχο του που δεν ήταν άλλος από τη διάσωση της βρετανικής μοναρχίας.
Παρατηρώντας κανείς το θεσμικό, το πολιτιστικό, ακόμα και το τουριστικό θέαμα της βρετανικής μοναρχίας, είναι εξαιρετικά δύσκολο να φανταστεί κάποιος ότι βρέθηκε ποτέ σε κίνδυνο. Ένας κίνδυνος που υπήρξε κάτι παραπάνω από υπαρκτός και συνδέθηκε με τα τελευταία κεφάλαια και των δύο παγκοσμίων πολέμων. Κάθε ένας πόλεμος μαζί με το τέλος του έφερε και το τέλος της μοναρχίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Από την τσαρική Ρωσία και την Αλβανία, μέχρι την Ιταλία και τη Γερμανία, οι ανώτατοι άρχοντες με κληρονομικά δικαιώματα είδαν τους θρόνους τους να γκρεμίζονται.
Ο Φίλιππος είχε και προσωπική εμπειρία από μια τέτοια πτώση. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος για την Ελλάδα ήταν μια πολύ περίεργη υπόθεση και σίγουρα όχι τόσο απλή όσο η ξεκάθαρη εμπλοκή της στον Β’. Η Μικρασιατική εκστρατεία καθυστέρησε για μερικά χρόνια το τέλος της πολεμικής περιπέτειας της Ελλάδας και η καταστροφή ως επίλογος ήταν και το πραγματικό τέλος του πολέμου.
Η διαβόητη Δίκη των Εξ που κλήθηκε να αποδώσει ευθύνες και να επουλώσει τις πληγές στο σώμα ενός λαού που έζησε την απόλυτη τραγωδία είχε ως βασικό κατηγορούμενο τον θεσμό της μοναρχίας. Ο πατέρας του Φιλίππου ήταν κεντρικό πρόσωπο της ακροαματικής διαδικασίας. Ο πρίγκιπας Ανδρέας είχε σοβαρότατες ευθύνες για την κατάρρευση του μετώπου και η πολιτική του αντιθεση προς τον βενιζελισμό ήταν δεδομένη. Το πώς ακριβώς γλίτωσε από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος περιλαμβάνει ένα σκοτεινό παρασκήνιο εκβιασμών, απειλών και δοσοληψιών μεταξύ των συμμάχων της Ελλάδας και της Β’ Ελληνικής Δημοκρατίας που προσπαθούσε να αναγεννηθεί από τις στάχτες της.
Πρωταγωνιστές αυτής της κόντρας ήταν οι Βρετανοί και ο στρατηγός Πάγκαλος και σαν αποτέλεσμα είχε να φυγαδευτεί τελικά ο πρίγκιπας Ανδρέας. Στην εξορία τον συνόδευσε και ο λίγων μηνών γιος του, πρίγκιπας Φίλιππος μέσα σε ένα καφάσι μαναβικής κατά τον θρύλο. Τα γεγονότα αυτά μπορεί να μην τα θυμόταν ο Φίλιππος, αλλά τον σημάδεψαν βαθύτατα.
Η πικρία του για τη χώρα που τον έδιωξε μετατράπηκε σε αυταπάρνηση για την πατρίδα που τον φιλοξένησε. Αρχικά υπηρέτησε στο βρετανικό βασιλικό ναυτικό και μάλιστα σε μάχιμη θέση στις περιπολίες της Μεσογείου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Λίγο μετά το τέλος και αυτού του πολέμου ανέλαβε να σώσει και τον βρετανικό θρόνο.
Μια υπηρεσία που δεν είχε σκοπό να προσφέρει και ήταν μάλλον ένα παιχνίδι της μοίρας. Η Ελισάβετ έγινε βασίλισσα σε μια ανέλπιστη στιγμή μετά από τον πρόωρο και ξαφνικό θάνατο του πατέρας της, βασιλιά Γεωργίου, και αυτό ήταν ένα ακόμα κλυδώνισμα του θρόνου μετά την παραίτηση του βασιλιά Εδουάρδου λίγα χρόνια νωρίτερα. Μια τόσο νεαρή βασίλισσα στα κρίσιμα μεταπολεμικά χρόνια ήταν ένας αδύναμος κρίκος. Το Ηνωμένο Βασίλειο μετατράπηκε ταχύτατα από αποικιοκρατική υπερδύναμη σε μια ακόμα χώρα της Ευρώπης.
Η Μεγάλη Βρετανία χρειαζόταν άμεσα να δείξει ότι μπορεί να συνεχίσει να παίζει τον ρόλο της ως αυτόνομο και σύγχρονο έθνος. Στον εκσυγχρονισμό των θεσμών, η μοναρχία δεν μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη. Το γεγονός ότι ο Φίλιππος παντρεύτηκε την Ελισάβετ από έρωτα και δεν ήταν ένα ακόμα βασιλικό προξενιό έπαιξε καταλυτικό ρόλο ώστε το ζεύγος να μην φαίνεται σαν μεσαιωνικό απολίθωμα. Ο μεταρρυθμιστικός του ρόλος μόλις είχε ξεκινήσει.
Ο γάμος ήταν η πρώτη του μεγάλη παρέμβαση. Όσο και να υποτιμήσει κάποιος τον ρόλο του διοργανωτή γάμων, ο Φίλιππος τον ανέλαβε με μεγάλη χαρά. Ο περιορισμένος θεσμικά ρόλος του τον έκανε ευρηματικό και έτσι μετέτρεψε τον ναό του γάμου τους σε παράσταση του νέου τύπου μοναρχίας.
Μέχρι τότε το κύρος του θεσμού αντλούνταν μέσα από την καλλιέργεια προνομίων, την αίσθηση της απόκοσμης αποστασιοποίησης και μέσα από την ύψωση αδιεπέραστων τειχών μεταξύ της αριστοκρατίας και του λαού. Ο Φίλιππος ήξερε από πρώτο χέρι ότι ο θαυμασμός αυτού του τύπου μπορεί πολύ εύκολα να γίνει φθόνος από την πλευρά του λαού. Ο φθόνος μπορεί να γίνει οργή και η οργή να οδηγήσει μοιραία στην αβασίλευτη δημοκρατία. Ήξερε από προσωπική εμπειρία ότι αυτό έπρεπε να σταματήσει. Ο γάμος μεταδόθηκε για πρώτη φορά από την τηλεόραση. Στη λίστα των καλεσμένων δεν βρέθηκαν μόνο αριστοκράτες και μονάρχες, αλλά και εκπρόσωποι της βρετανικής κοινωνίας. Εκπρόσωποι συνδικάτων, καλλιτέχνες, αθλητές, νοσηλεύτριες, ένα ενδεικτικό δείγμα της βρετανικής κοινωνίας έγινε μάρτυρας του γάμου του νέου συμβολαίου μεταξύ λαού και παλατιού.
Η πρόσκληση στις τηλεοπτικές κάμερες δεν ήταν μόνο μια κίνηση περισσότερης διαφάνειας, αλλά πήγαζε από τη λατρεία του Φιλίππου για την τεχνολογία. Το γραφείο του στο παλάτι ήταν το πρώτο γραφείο που δέχθηκε ηλεκτρονικό υπολογιστή και ένα από πρώτα γενικά γραφεία του πολιτειακού και πολιτικού συστήματος της χώρας. Η αγάπη του για τον εκμοντερνισμό έφτασε μέχρι τις ανακαινίσεις των ακινήτων της βασιλικής οικογένειας. Όμως ο πιο χρήσιμος εκμοντερνισμός ήταν αυτός του ρόλου της βασιλικής οικογένειας.
Η πείρα του από την καταστροφική εμπλοκή των Ελλήνων συγγενών του, του έδωσε επιχειρήματα για να πείσει την αρτηριοσκληρωτική αυλή να εγκαταλείψει κάθε εμπλοκή στις υποθέσεις της κυβέρνησης της χώρας. Τα λάθη που έκαναν οι Γλύξμπουργκ με τις ωμές παρεμβάσεις τους στα πολιτικά τεκταινόμενα της Ελλάδας, με κορυφή του παγόβουνου τα Ιουλιανά το 1965, έφτιαξαν το αρνητικό πρότυπο για τους Windsor. Η μετατροπή της μοναρχίας από πολιτικός θεσμός σε ένα διακοσμητικό σύμβολο της Μεγάλης Βρετανίας έχει τη δική του υπογραφή. Η έμφαση σε φιλανθρωπίες, ήταν μέλος σε πάνω από 780 οργανώσεις και η παρουσία του ως προστάτης των τεχνών και των γραμμάτων ξεγύμνωσε από κάθε τι πολιτικό τον ρόλο της οικογένειας.
Στις κρίσεις που γνώρισε η οικογένεια, και δεν ήταν και λίγες, είχε πάντα πυροσβεστικό ρόλο. Ακόμα και στον γάμο του Καρόλου με την Νταϊάνα προσπάθησε, αλλά μόνο μέχρι το σημείο που κατάλαβε ότι αν προχωρούσε κι άλλο θα έκανε τελικά κακό στον θεσμό.
Ακόμα και το αμφιβόλου ποιότητας χιούμορ του, ήταν και αυτό ένα τέχνασμα στην υπηρεσία της εικόνας της θνητότητας που ήθελε να έχουν οι βασιλείς και οι πρίγκιπες. Ναι ένας πρίγκηπας έχει δικαίωμα σε σαχλά ή ακόμα και ακατάλληλα αστεία. Σε μία από τις αμέτρητες τέτοιες στιγμές του δεν δίστασε ακόμα και να αυτοσαρκαστεί. Εγκαινιάζοντας μια πτέρυγα νοσοκομείου αυτοσυστήθηκε ως ο μεγαλύτερος εγκαινιαστής τιμητικών πλακετών στο Ηνωμένο Βασίλειο λίγο πριν αποσυρθεί από τα πριγκιπικά του καθήκοντα.
