Ήταν ένα πρόσωπο που αν μη τι άλλο η ζωή και η πορεία του απασχόλησε και συνεχίζει να απασχολεί άπειρο κόσμο με το πέρασμα των χρόνων. Από τα ιδιαίτερα παιδικά χρόνια, τη διάλυση της οικογένειάς του, στο γάμο του με την Βασίλισσα, και πολλά που είδαμε αλλά και δεν είδαμε σε τόσες σεζόν του «The Crown». Γόνος Βασιλικής ελληνικης και δανέζικης οικογένειας, κανείς δεν έμαθε ποτέ ποια είναι η εθνικότητά του Πρίγκιπα Φιλίππου. «Είμαι Δανός» έχει δηλώσει κατά καιρούς σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, κάτι που ήταν αναμενόμενο αν σκεφτεί κανείς πως η γενέτειρά του Ελλάδα έχει συνδεθεί με τον ξεριζωμό και τη διάλυση της οικογένειάς του.
Ο ίδιος ο Φίλιππος πάντως φρόντισε να ρίξει αλατοπίπερο στην υπόθεση όταν σε κάποιους άλλους απάντησε το αξιομνημόνευτο «είμαι Έλληνας, αλλά…». Είτε Δανός, είτε Έλληνας, ο Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου και σύζυγος της Βασίλισσας Ελισσάβετ Β’ συνέδεσε το όνομά του με το Ηνωμένο Βασίλειο και συγκαταλέγεται πάντα ανάμεσα στα αμφιλεγόμενα πρόσωπα της ιστορίας.
Καλώς ή κακώς στη ζωή μας κρινόμαστε από τα πεπραγμένα μας και τις πράξεις απέναντι στους γύρω μας, η ιστορία όμως έδειξε ότι κουβαλάμε πολλές φορές άθελά μας τις αμαρτίες των προγόνων μας, στην προκειμένη περίπτωση του πατέρα του. Πολλοί έχουν συμφωνήσει ότι σύνδεση του Φιλίππου με τον πατέρα του, Πρίγκιπα Ανδρέα και τα «εγκλήματα» κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία, ουσιαστικά αδικεί τον Δούκα του Εδιμβούργου, ωστόσο η ιστορία δεν παραγράφεται, όσα χρόνια και αν περάσουν.
Για την Ελλάδα η Μικρασιατική Καταστροφή θα είναι πάντα μία «ανοιχτή πληγή» που ακόμα στάζει αίμα, ένας ξεριζωμός που άλλαξε για πάντα το χάρτη και την ιστορία της χώρας. Μία ιστορία που «πονάει», σαν να διηγείσαι ένα παραμύθι που γνωρίζεις ότι έχει λυπηρό τέλος. Και σε ένα τόσο «εύθραυστο» ζήτημα, τα πεπραγμένα του Πρίγκιπα Ανδρέα δεν ήταν δυνατόν να μην «αγγίξουν» και το μοναδικό υιό από τα συνολικά πέντε παιδιά του.
O Aνδρέας ο «βασιλόπαις»
Πολλά έχουν γραφτεί για τη Μικρασιατική Καταστροφή και όσο περνάνε τα χρόνια το συγκεκριμένο κεφάλαιο θα «σκαλίζεται» συνεχώς από τους ιστορικούς, κάτι που ενισχύει την άποψη ότι δεν υπήρχε μονάχα ένα σοβαρό αίτιο για τον ελληνικό όλεθρο. Ένα όμως από τα ονόματα που συνδέθηκε όσο τίποτα στη Μικρασιατική Εκστρατεία ήταν ο αρχικά υποστράτηγος, διοικητής την ΧΙΙ Μεραρχία και στη συνέχεια αντιστράτηγος του Β’ Σώματος Στρατού, ο «βασιλόπαις» Ανδρέας.
Έχοντας σπουδαίο βιογραφικό ως αξιωματικός Ιππικού στους Βαλκανικούς Πολέμους, το καλοκαίρι του 1921 έφτασε στη Σμύρνη ως μέλος του λεγόμενου «Βασιλικού Επιτελείου». Ένα μήνα αργότερα σύμφωνα με απόφαση του αρχιστράτηγου Αναστάσιου Παπούλα, ο «βασιλόπαις» αναβαθμίζεται παίρνοντας τη θέση του Αριστοτέλη Βλαχόπουλου, ο οποίος χρεώνεται και τη διαφυγή των τουρκικών δυνάμεων από την Κιουτάχεια. Τότε είναι όμως που αρχίζουν τα «άσχημα».
Η άρνηση διαταγής από ανώτερο, ουσιαστικά σε στιγματίζει ως «προδότη». Η ανυπακοή ωστόσο ενός αξιωματικού απέναντι σε έναν ανώτερο αξιωματούχο την ώρα της μάχης, δεν έχει μόνο ατομική «ρετσινιά», αλλά κοστίζει ζωές και καθορίζει την έκβαση της ίδιας της μάχης.
Αναστάσιος Παπούλας
Ο Παπούλας διατάζει τον Ανδρέα να μετακινήσει το στράτευμά του προς τα βάθη της Μικράς Ασίας, ωστόσο ο Πρίγκιπας θεωρώντας πως δεν υπάρχει λόγος δεν υπακούσει στη συγκεκριμένη διαταγή αφήνοντας το Β’ Σώμα σε πλήρη αδράνεια για 12 ημέρες. Παρόλα αυτά η χειρότερη απόφαση του υποστράτηγου δεν έχει έρθει ακόμα.
Ο Παπούλας έχει σκοπό να αιφνιδιάσει τον κεμαλικό στρατό, προσφέροντας ως «τυράκι» το Γ’ Σώμα το οποίο όμως θα υποστηριχθεί από το Α’ και το Β΄τα οποία θα τον εξαναγκάσουν σε παράδοση. Η στρατηγική φαίνεται ότι θα πιάσει, ωστόσο ο «βασιλόπαις» αποφασίζει να αφήσει ακάλυπτο το Α’ Σώμα και η επιχείρηση έχει ολέθρια αποτελέσματα. Αυτή ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Ο Ανδρέας επιστρέφει στην Ελλάδα πριν το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας καθώς αντικαθίσταται από τον αντιστράτηγο Τρικούπη, ωστόσο η απειθαρχία του στο πεδίο της μάχης είναι αυτή που θα αλλάξει για πάντα το τοπίο για εκείνον και την οικογένειά του στην Ελλάδα. Τα γεγονότα που ακολούθησαν μετά την επανάσταση του Πλαστήρα και η καταδίκη του ως εκ των υπαίτιων της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι απόηχοι μιας εκ των πλέον μαύρων στιγμών στην ελληνική ιστορία, ακόμα και αν κατάφερε να γλιτώσει τον τουφεκισμό, με την ποινή να είναι η εξορία για εκείνον και την οικογένειά του.
Ο Φίλιππος θα μεγάλωνε ουσιαστικά χωρίς γονείς, κάτι το οποίο κουβάλησε μέσα του για όλη του τη ζωή απέναντι στη γενέτειρά του Ελλάδα, στην οποία και χρέωσε την διάλυση της οικογένειάς του.
