Κάποιοι άνθρωποι σε αυτή τη ζωή προορίζονται για μεγαλεία, άλλοι πάλι πρέπει να προκαλέσουν τη μοίρα ή έστω να σταθούν τυχεροί για μια στιγμή, αλλάζοντας ολόκληρη τη ζωή τους. Είναι ίσως άδικο να μιλάμε για τον James Dean μια και δεν τον ζήσαμε στα μεγαλεία του, παρά το γεγονός ότι έχουμε διαβάσει τόσα, έχουμε ακούσει άλλα τόσα και έχουμε παρακολουθήσει ταινίες και ντοκουμέντα από τη ζωή και την καριέρα του. Ακόμα και έτσι δύσκολα θα κατανοήσουμε απόλυτα την αυθεντικότητα και το τι πρέσβευε αυτό το πρόσωπο για τους νέους εκείνης της εποχής.
Κοιτάζοντας την εικόνα που έχει κόσμος σήμερα για τον ίδιο, ακόμα και αν έχουν περάσει 66 ολόκληρα χρόνια από την 30ή του Σεπτέμβρη, τη μαύρη μέρα που το αυτοκίνητό του εκτροχιάστηκε στερώντας από τον κόσμο τον μεγάλο του ήρωα, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι είναι μια μοναδική μορφή για την Έβδομη (και όχι μόνο) Τέχνη. Σίγουρα ο James Dean μέχρι τα 24 του χρόνια πρόλαβε να ζήσει πράγματα που λίγοι ζουν σε μια ολόκληρη ζωή, όντας αυτή τη στιγμή ένας θρύλος. Ένα κερί που έπεσε στο χώμα με τη φλόγα να αρνείται πεισματικά να σβήσει.
«Δυσκολεύεσαι να τον καταλάβεις αλλά κάποια μέρα θα αφήσει τη σφραγίδα του. Προσέξτε τι σας λέω, το αγόρι μου θα αφήσει τη σφραγίδα του…», έλεγε γεμάτος περηφάνεια ο πατέρας του, Winton Dean και έπεσε κάτι παραπάνω από μέσα.
Μπορεί να μην πρόλαβε να αγγίξει τον «ουρανό με τα άστρα» του, ωστόσο αυτό που αληθεύει είναι ότι ο Jimmy, όπως τον φώναζαν οι δικοί του, ήταν ο απόλυτος σταρ κατά τη διάρκεια της καριέρας του αλλά ο θάνατός του ήταν αυτός που πυροδότησε τον θρύλο μέσα από τον διάσημο και τον πέρασε στην αιωνιότητα.
Ίσως είναι ιεροσυλία, αλλά ο James Dean ενδέχεται να μην είχε τη θρυλική υπόσταση που έχει σήμερα αν δεν συνέβαινε μια αλληλουχία γεγονότων που ξεκίνησε λίγο μετά το τέλος των γυρισμάτων του φιλμ «East of Eden» το 1955. Ένας συνδυασμός πραγμάτων και καταστάσεων, με κοινό παρανομαστή τον εικονικό φωτογράφο της «Life» και φίλο του, Dennis Stock.
Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από σκούρο χρώμα, σε μια μεταπολεμική Αμερική που δίχως πολλές πληγές, μπαίνει σε μια νέα εποχή. Η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι αυτή που γεννάει το Αμερικάνικο Όνειρο και η ποπ κουλτούρα «ξυπνάει» σαν άλλος κοιμώμενος γίγαντας. Ο Stock είναι αυτός που θα αναδείξει αυτήν νέα μόδα, θα της δώσει φινέτσα και στυλ μέσα από τον φακό. Θα της δώσει τη δικιά του αισθητική, δημιουργώντας αυτό που λέμε σήμερα «φωτοειδησεογραφία». Μέχρι να φτάσει σε αυτό το σημείο όμως χρειαζόταν να εκμεταλλευτεί μία κατάσταση που να τον εκτοξεύσει. Και αυτό ξεκίνησε από μια απλή χειραψία που τον προέτρεψε να κάνει ο σκηνοθέτης του «Επαναστάτη Χωρίς Αιτία», Nickolas Ray. Μια χειραψία που θα του άλλαζε τη ζωή.
Διαβάστε τι έχουμε γράψει για τον απόλυτο σταρ που όλοι οι πατεράδες μας ήθελαν να μοιάσουν.
«Χάρηκα, με λένε James Dean»
Μια επαφή χέρι με χέρι, μια φιλία που εκτόξευσε αμφότερους. Ο Dean δεν είχε ακόμα υποδυθεί τον εμβληματικό νέο που στιγμάτισε τη νεολαία της συντηρητικής Αμερικής, Jim Stark, όταν ο Stock διείδε ότι πρόκειται για μεγάλο αστέρι.
Αναζητώντας το μεγάλο του θέμα, ο Stock του ζήτησε να κάνουν ένα φωτογραφικό αφιέρωμα δίνοντας βάση στα εφηβικά του χρόνια και τους μέχρι τότε σταθμούς της καριέρας του. Για καλή του τύχη ωστόσο ο Dean τον προέτρεψε να έρθει μέχρι το πατρικό του στην Indiana με το αυτοκίνητο. Οι ανώτεροι του Stock δεν ήθελαν το θέμα, ωστόσο ο φωτογράφος το πήρε πάνω του αδιαφορώντας για τις ενστάσεις των προϊστάμενων του.
Ο Stock κατέγραψε την απλή, καθημερινή βόλτα του Dean στη Νέα Yόρκη και παρέα με την φωτογραφική του μηχανή απαθανάτισε όλη τη διαδρομή του από την Times Square – ακριβώς, τότε βγήκε η εικονική φωτογραφία του με το παλτό και το τσιγάρο, περπατώντας πλάι στα μουσκεμένα αυτοκίνητα του πιο γνωστού δρόμου της Νέας Υόρκης – μέχρι την Indiana και τις παιδικές του αναμνήσεις στην περιοχή Fairmount.
Ένα πορτφόλιο που έκρυβε μέσα του έναν θησαυρό πολύ μεγαλύτερο και από ένα πουγκί γεμάτο χρυσό. Μετά από εκείνο το διήμερο στο πατρικό του Jimmy, όλα θα έπαιρναν μια νέα πορεία. Ο νεαρός αστέρας του «East of Eden» που θάμπωσε τους κριτικούς oι οποίοι έκαναν λόγο για ανερχόμενο αστέρι του Hollywood, έμπαινε πλέον σε κατάσταση «εκτόξευσης».
Η απλή καθημερινότητά του έχει αποτυπωθεί μέσα από το φωτογραφικό μάτι του Stock και η φωτογραφία του στην Times Square περνά στην αθανασία. Μετά από λίγο καιρό έρχεται το «Rebel Without a Cause» και αργότερα το «Giant». Μόνο που ο Jimmy δεν θα προλάβει να απολαύσει τον εαυτό του, καθώς θα χάσει τη ζωή του πριν την πρώτη προβολή της τελευταίας του ταινίας.
Μια νεολαία ολόκληρη, μια «επαναστατημένη» νεολαία έχει ανάγκη από το είδωλό της και οι φωτογραφίες από τη ζωή του είναι ό,τι τους έχει απομείνει από την κληρονομιά του. Χωρίς ο ίδιος να το ξέρει, ο Dennis Scott έχει απαθανατίσει την κορυφαία φωτογραφία ίσως στην ιστορία της ποπ κουλτούρας.
Ο Dennis Stock το 1997
Ένα ντοκουμέντο που έγινε ύμνος, έργο τέχνης και αφίσα σε πολλά εφηβικά δωμάτια, ενώ –ίσως δεν είναι υπερβολή ότι – διαμόρφωσε εν πολλοίς την Times Square σε αυτό που είναι μέχρι σήμερα.
Αυτό που λέμε «μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις». Και όχι μόνο.
Η φιλία των δύο αντρών πέρασε στον κινηματογράφο και στην ταινία «Life» με τους Robert Pattinson (Dennis Stock) και Dane Dehaan (James Dean).
