Δεν του άρεσαν ποτέ τα όπλα και ο στρατός. Άλλωστε η πρώτη του εμπειρία με τον στρατό δεν ήταν και η καλύτερη. Ο πατέρας του συνελήφθη από τους στρατιώτες του Stalin όταν ο τελευταίος ανέλαβε την εξουσία και στάλθηκε σε γκουλάγκ στη Σιβηρία. Ο πιτσιρικάς τότε Alexei μετακόμισε στο σπίτι του άντρα της μεγάλης του αδερφής και γρήγορα διαπίστωσε πως έπρεπε να κάνει κάτι για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένεια. Δεν είχε ιδέα από πτήσεις και όπλα και ούτε καν ήθελε να μάθει. Η μεγάλη του αγάπη ήταν η ζωγραφική. Ξεκίνησε να σχεδιάζει πάνω σε βάζα, κουζινικά σκεύη και τοίχους για να βγάλει χρήματα. Συνειδητοποίησε πως ήταν αρκετά καλός αλλά ότι η ζωγραφική δεν θα μπορούσε ποτέ να ήταν το κύριο επάγγελμα. Ή μήπως η ζωή του επιφύλασσε περισσότερα σχετικά με αυτή;
Ο ζωγράφος
Ήταν ο λόγος που αποφάσισε να πάει στη σχολή Καλών Τεχνών στη Ρίγα, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να ολοκληρώσει τις σπουδές του εξαιτίας του υψηλού κόστους. Και κάπου εκεί ήρθαν οι πτήσεις. Ο Leonov ξεκίνησε με μονοκινητήρια και το 1955 έγινε πιλότος στην Ουκρανική αεροπορία. Τα χρήματα ήταν καλά και η ένταξη στην πολεμική αεροπορία έδειχνε να έχει περισσότερα κέρδη. Ο Leonov δεν σκέφτηκε πολέμους και αερομαχίες και αποφάσισε να πει το ναι στην πολεμική σχολή του Τσουγκέβ, όπου αποφοίτησε ως αριστούχος πιλότος και κέρδισε τον βαθμό του υποσμηναγού. Παντρεύτηκε και τοποθετήθηκε από την μονάδα του στην Ανατολική Γερμανία. Ήταν αρχές του 1960 που ένα στρατιωτικό κλιμάκιο σταμάτησε έξω από το σπίτι του και του χτύπησε την πόρτα.
Η πρώτη μου σκέψη πήγε στον πάτερα μου και στα γκουλάγκ. Είχε άλλωστε ξεκινήσει ήδη ο Ψυχρός Πόλεμος. Αν κάποιος ήθελε να με ξεφορτωθεί και με κατανόμασε ως κατάσκοπο; Αν έκανα κάτι που δεν το κατάλαβα; Περνούν χιλιάδες σκέψεις από το μυαλό σου. Ένας ψηλός άντρας μπήκε μέσα και μου έδωσε το χέρι. «Ο σύντροφος Leonov;». Κούνησα το κεφάλι θετικά. «Η πατρίδα σε χρειάζεται. Πώς θα ένιωθες να συμμετάσχεις σε μία από τις πιο φιλόδοξες ιδέες που σχεδιάστηκαν ποτέ για την ανθρωπότητα»; Χαμογέλασα.
Μία βόλτα στο διάστημα
Ο Leonov είχε επιλεχτεί ανάμεσα σε άλλους 19 πιλότους για ένα διαστημικό πρόγραμμα. Ο υποσμηναγός δεν είχε ιδέα γιατί όλο αυτό απασχολούσε το Κομμουνιστικό Κόμμα αλλά γοητεύτηκε από το άπειρο και την πρόκλησή του. Οι 20 πιλότοι που εκπαιδεύτηκαν για το πρόγραμμα Voskhod, είχαν πολύ διαφορετική εκπαίδευση από αυτή που έχουν οι σημερινοί αστροναύτες – και προφανώς λιγότερη τεχνολογία για να τους βοηθήσει. Ο Leonov εκπαιδεύτηκε 18 μήνες για το πρόγραμμα, με την πτήση του Voskhod 1 να ακυρώνεται λόγω τεχνικών προβλημάτων. Η Ρωσία βρισκόταν εκείνη την εποχή σε έναν μαραθώνιο εντυπώσεων με την Αμερική και πριν περάσει στην οποιαδήποτε επιχείρηση, ήθελε να βεβαιωθεί πως όλα θα λειτουργούσαν ομαλά. Τελικά η πτήση αποφασίστηκε με το Voskhod 2. Το πλήρωμα θα αποτελούταν μόλις από δύο άτομα. Τον Leonov και τον εξίσου υποσμηναγό Pavel Belyayev.
«Αν γυρίσουμε θέλω να πω αυτή την ιστορία στα παιδιά μου. Αν πάλι όχι, θέλω ο κόσμος να θυμάται αυτή την στιγμή σαν μία βάρκα που ξεκίνησε για άγνωστα νερά. Δεν θέλω όλο αυτό να γίνει για το το τίποτα». Προσπαθούσα να καθησυχάσω τον Pavel πως όλα θα πάνε καλά αλλά δεν ήμουν ούτε εγώ σίγουρος. Ένιωθα σαν μικρό παιδί που πήγαινες να το μάθεις να κάνει μπάνιο στη θάλασσα».
Η αποστολή
To Voskhod 2 ήταν ένα σοβιετικό αεροσκάφος Vostok, ένα από τα θαύματα της Σοβιετικής Ένωσης. Ο περίπατος του Leonov ήταν η κύρια αποστολή του πληρώματος. Αυτό που θα έκανε, ήταν να τοποθετήσει μία φωτογραφική μηχανή στην καμπίνα εξόδου ώστε να απαθανατίσει την έξοδό του προς το κενό. Όλα έγιναν στις 8.30 το πρωί. Ο Leonov βγήκε στο κενό. Ένιωθε σαν να κολυμπάει στην πιο ήσυχη θάλασσα του κόσμου. Έμεινε έξω 12 λεπτά και 9 δευτερόλεπτα. Παρότι τα κατάφερε η ζωή του κινδύνεψε. Το κενό προκάλεσε πίεση στη στολή με αποτέλεσμα να την φουσκώσει και να μην επιτρέπει στον Leonov να ξαναμπεί στην καμπίνα ασφαλείας. Αναγκάστηκε να σκίσει ένα κομμάτι της στολής για να διώξει την πίεση, με κίνδυνο να πάθει ασφυξία ή ακόμη και καρδιακή προσβολή. Όταν κατάφερε να μπει στο Voskhod, παρατήρησε πως δεν μπορούσε να κλείσει καλά την πόρτα ασφαλείας της καμπίνας. Η τριβή κατά την άνοδο στην στρατόσφαιρα είχε αλλοιώσει τα μέταλλα και εκτός από αυτό υπήρχε πρόβλημα στο σύστημα πλοήγησης κατά την επανένταξη στην ατμόσφαιρα.
«Δεν αναφέραμε τίποτα στο κέντρο ελέγχου για να μην τους ανησυχήσουμε. Ήταν λάθος αλλά έτσι και αλλιώς δεν μπορούσαν να μας βοηθήσουν. Το σύστημα πλοήγησης δεν μας έλεγε που θα προσγειωθούμε αλλά με το που περάσαμε στην ατμόσφαιρα, το αεροσκάφος άρχιζε να περιστρέφεται σαν τρελό. Δεν είχαμε καν το χρόνο να βγάλουμε να προσδεθούμε. Όταν προσγειωθήκαμε στο δάσος δυτικά του Solikamsk, νόμιζα ότι ήμασταν νεκροί. Ήταν θαύμα που καταφέραμε να επιβιώσουμε».
Αξίζει να σημειωθεί πως το δάσος ήταν τόσο πυκνό που οι αστροναύτες πέρασαν εγκλωβισμένοι μία ολόκληρη νύχτα στο διαστημόπλοιο στους -5 βαθμούς Κελσίου. Ο στρατηγός Nikolai Kamanin που ήταν επικεφαλής της όλης αποστολής, πίστευε πως δεν είχαν επιβιώσει και είπε ψέματα στις οικογένειες των αστροναυτών πως έχουν βρεθεί και ξεκουράζονται.
Η εκπλήρωση ενός ονείρου
Ο κόσμος θα περίμενε πως αυτό ήταν το όνειρο του Leonov. Όμως δεν ήταν ποτέ αυτό. Ο αστροναύτης απλούστατα, ήταν ένας καλός στρατιώτης που έφερε εις πέρας την αποστολή του μην λογαριάζοντας τον κίνδυνο. Και αυτό είναι πράγματι αξιέπαινο. Όμως η λύτρωση για τον ίδιο ήρθε με την ζωγραφική. Ο Leonov ειδικά μετά την αποστολή του Voskhod, δεν άφησε στιγμή την ζωγραφική. Βρήκε όμως και ένα νέο μοναδικό αντικείμενο έμπνευσης. Το διάστημα. Έφτασε στο σημείο να κρατήσει επαφή με τον Arthur Clarke και να ζωγραφίσει πολλές από τις σκηνές που προβλήθηκαν στην ταινία. Του έχει τονίσει μάλιστα και μία λανθασμένη ευθυγράμμιση της Γης με την Σελήνη. Έγραψε και ο ίδιος σενάρια επιστημονικής φαντασίας ενώ το 2006 έκδωσε με τον αστροναύτη David Scott ένα memoir με τίτλο Two Sides of The Moon. Ο Neil Armstrong και ο Tom Hanks έγραψαν προλόγους για αυτό αλλά και τον ίδιο τον Leonov.
Πέθανε πέρυσι τον Οκτώβριο στη Μόσχα. Ήταν 85 χρονών και το τελευταίο από τα μέλη του προγράμματος Voskhod. Για τον κόσμο όμως ήταν ο άνθρωπος που αψήφισε το άγνωστο και το είδε με την πιο αθώα του μορφή. Έναν απλό περίπατο.
