Ποτέ δεν περιμένεις το τέλος μίας ταινίας για να αποφασίσεις αν αυτό που μόλις είδες ήταν καλό. Κανένα happy end και κανένα μακάβριο φινάλε δεν μπορούν να ορίσουν και να καθορίσουν την ποιότητα, τη διάρκεια, την αίσθηση και την αισθητική ενός έργου. Την τελευταία πινελιά στο σενάριο, ίσως. Την τελευταία γεύση στο μυαλό σου, μπορεί. Όχι, όμως, ολόκληρο το έργο.
Έτσι και στην πορεία ενός αθλητή. Στα μάτια του θεατή, μοιάζει με κινηματογραφικό φιλμ το οποίο απεικονίζει την κινούμενη εικόνα που διαγράφει η καριέρα του. Δεν περιμένεις, όμως, το τέλος μίας μεγάλης προσωπικότητας για να ορίσεις το μέγεθός της. Για να τη δοξάσεις. Να την εντάξεις και να τη χαράξεις στο κεφάλαιο των συναισθημάτων, των αναμνήσεων και κυρίως της υστεροφημίας.
Βλέποντας τον Τζίτζι Μπουφόν να χάνει το τελευταίο Μουντιάλ της καριέρας του στενοχωρηθήκαμε, ξενερώσαμε, σπαστήκαμε. Βλέποντας τον λίγο μετά να κλαίει με λυγμούς για τον ίδιο λόγο, δακρύσαμε. Νιώσαμε την ανάγκη να συνοδεύσουμε τα δάκρυά του, λες και του το χρωστούσαμε. Όχι, όμως, (μόνο) για το αντίο του, αλλά για το εμβρόντητο μπουκάρισμά του στις ζωές μας.
Κι όσο παλεύαμε να δεχτούμε την δυσβάσταχτη απώλεια και το άδοξο τέλος, θυμηθήκαμε άλλες τρεις τέτοιες περιπτώσεις αθλητών, για τους οποίους το κύκνειο άσμα έγινε ακόμη πιο πένθιμο. Δημιουργώντας περισσότερο το αίσθημα της συμπόνοιας για μια άτυχη στιγμή, παρά του θαυμασμού για το υπόλοιπο μίας ολόκληρης ζωής.
Ας τους θυμηθούμε κι ας τους δώσουμε τον αποχαιρετισμό που τους αξίζει. Και όχι αυτόν που ετσιθελικά αποφάσισε η μοίρα να τους δώσει. Άλλωστε, τι μας πονάει περισσότερο; Το άδοξο αντίο, ή σκέτο το αντίο;
1. Και οι (επιτυχημένοι) άντρες, καμιά φορά κλαίνε - Τζίτζι Μπουφόν
Ξεκινάμε από τον Τζίτζι που είναι το τελευταίο «θύμα» του χρόνου. Και μίας κακόγουστης φάρσας στο photo finish της καριέρας του. Τον περασμένο Ιούνη έχασε με τη Γιούβε δεύτερο τελικό Champions League μέσα σε τρία χρόνια, μαζί και την ίσως (προ)τελευταία ευκαιρία της ζωής του να κατακτήσει το κορυφαίο διασυλλογικό τρόπαιο του ποδοσφαιρικού πλανήτη, ένα χρόνο πριν αποσυρθεί.
Τα αδυσώπητα χτυπήματα του χρόνου βρήκαν σύμμαχο το τέλος που επεφύλασσε η μοίρα και μαζί του στέρησαν μία τελευταία συμμετοχή σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Το επερχόμενο Μουντιάλ (2018) έμοιαζε με πρόσθετο αέρα στα πνευμόνια του, να απολαύσει, να περιμένει και να υπομένει αγόγγυστα τις τελευταίες μεγάλες του πατημασιές στα γήπεδα. Το αποχαιρετιστήριο πάρτι χάλασε, οι Ιταλοί αποκλείστηκαν και ο Τζίτζι ξέσπασε σε λυγμούς. Ναι, καμιά φορά και οι επιτυχημένοι άντρες κλαίνε. Αλλά τα δικά μας δάκρυα δεν τα χρειάζονται. Για έναν αθλητή με 8 Πρωταθλήματα και 2 Κύπελλα Ιταλίας, με 1 Uefa, 1 Παγκόσμιο Κύπελλο και μία ντουζίνα από ατομικά βραβεία (τελευταίο και πιο πρόσφατο αυτό της FIFA για τον καλύτερο τερματοφύλακα) μόνο θαυμασμός. Μόνο δάκρυα χαράς που καταφέραμε να τον ζήσουμε. Και το πιο δυνατό μας χειροκρότημα.
2. Όταν οι άτρωτοι γίνονται κοινοί θνητοί - Γιουσέιν Μπολτ
Αφού είχε καταρρίψει ό,τι δεν είχε καταρριφθεί από άνθρωπο μέχρι σήμερα, ο Γιουσέιν Μπολτ είδε να κόβεται το νήμα του τερματισμού της καριέρας του, αλλά όχι αυτό του τερματισμού της τελευταίας του κούρσας. Ο, σύμφωνα με την «Equipe» (και όλους μας), «πρωταθλητής των πρωταθλητών», που έδινε την εντύπωση του εξωπραγματικού, κάνοντας την καχυποψία για ντόπα να μοιάζει εύλογο ερώτημα για πολλούς, δημιουργώντας μία δική του μονάδα μέτρησης στην ανθρώπινη ταχύτητα και δίνοντας μία άλλη διάσταση στο άθλημα, άφησε για το τέλος την μαρτυρία ότι τελικά είναι όντως άνθρωπος. Ένας κοινός θνητός, ο οποίος δεν είναι άτρωτος. Τραυματίζεται, χτυπά, πέφτει κάτω και καμιά φορά δεν βγαίνει πρώτος. Έστω κι αν αυτή ήταν η τελευταία φορά. Ακόμη κι έτσι, όμως, αποδείχτηκε πως για να νικηθεί από τους αντιπάλους του, έπρεπε πρώτα να νικηθεί από τον εαυτό του. Βλέποντας τον Τζαμαϊκανό στην κούρσα του Λονδίνου να προδίδεται από τα ίδια του τα πόδια, να πέφτει στο έδαφος, να ξεσπά σε κλάματα και να αποσύρεται κουτσαίνοντας, αρχικά απαιτήσαμε από τον σκηνοθέτη της ζωής του ένα άλλο τέλος. Όταν είδαμε ωστόσο τον κόσμο, τους συναθλητές και αντιπάλους του να τον αποθεώνουν, θυμηθήκαμε τα παγκόσμια ρεκόρ του, τα 9 Ολυμπιακά του μετάλλια και τις πρωτόγνωρες στιγμές που μας χάρισε στον παγκόσμιο στίβο.
Πριν πάμε παρακάτω, ας θυμηθούμε ένα άλλο αντίο που είπαμε στον τεράστιο Αντρέα Πίρλο.
3. Απόφαση (και στάση) ζωής - Δημήτρης Διαμαντίδης
Στην τελευταία σεζόν της καριέρας του, το σύμπαν έδειχνε να έχει συνωμοτήσει εναντίον του ίδιου και μίας απόφασης που είχε πάρει πριν από την έναρξή της. Σαν να ήθελε να του πει «δεν έχεις να πας πουθενά». Η ωριμότητα, όμως, και το μέγεθος μίας προσωπικότητας φαίνονται στο πόσο συνειδητή και καλοζυγισμένη είναι μια απόφαση ζωής. Ο Δημήτρης Διαμαντίδης δεν περίμενε την προπέρσινη σεζόν για να κατακτήσει τα πάντα. Δεν του έλλειψε και δεν του λείπει τίποτα. Το μπάσκετ ίσως. Άντε και ένα καλύτερο φινάλε στο μυθιστόρημα της καριέρας του. Κακόγουστος ο συγγραφέας, Παναθηναϊκός θα ήταν και θα ήθελε να τον κρατήσει στα παρκέ. Μάταια. Ο εμβληματικός αρχηγός του Παναθηναϊκού ζούσε για το μπάσκετ όσο άντεχε να ζει γι’ αυτό. Όχι για τους τίτλους. Στην τελευταία του χρονιά έχασε το Πρωτάθλημα από ένα σουτ, με τον ίδιο να βρίσκεται σε θέση άμυνας. Πόσες φορές είχαμε ξαναδεί μέχρι τότε… το ανάποδο. Μετά από εκείνον τον τέταρτο τελικό του ΟΑΚΑ, μετά από εκείνο το σουτ του Βασίλη Σπανούλη, το καθολικό Standing Ovation των φιλάθλων του Παναθηναϊκού (και όχι μόνο) ήταν η απόδειξη ότι κανένα χαμένο τρόπαιο, κανένα κακό φινάλε, καμία άτυχη βραδιά, έστω κι η τελευταία, δεν μπορεί να παραχαράξει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της ιστορίας.
Μερικά από τα λόγια του Δημήτρη Διαμαντίδη, στην την τελευταία (αγωνιστική) συνέντευξη Τύπου της καριέρας του φανερώνουν την αντίληψη του ίδιου για την έννοια και τη στιγμή του αποχαιρετισμού.
4. Ζήτημα τιμής - Ζινεντίν Ζιντάν
Ο τελικός του Μουντιάλ του 2006 ήταν ο τελευταίος για τον αρχηγό της (φιναλίστ εκείνου του αγώνα) Γαλλίας, Ζινεντίν Ζιντάν. Στο τελευταίο παιχνίδι της καριέρας του, ο Γάλλος σούπερ σταρ, από πρωταγωνιστής της εθνικής του στο 1-0 και ηγέτης σε ολόκληρο τον τελικό έγινε μοιραίος. Γιατί; Γιατί έτσι γούσταρε. Όταν σε μία ανύποπτη στιγμή ο Ματεράτσι του έβρισε την αδερφή (και όχι τη γυναίκα), ο Ζιντάν αποφάσισε, με ιδιαίτερη πραότητα που υποδηλώνει το πόσο συνειδητοποιημένος ήταν γι’ αυτό που (θα) έκανε, να του δώσει μία κουτουλιά στο στέρνο. Αυτή του η κίνηση τον έστειλε με κόκκινη στα αποδυτήρια, στέρησε τη συμμετοχή του στο υπόλοιπο του τελικού και εν τέλει το Παγκόσμιο Κύπελλο στον ίδιο και στην εθνική Γαλλίας. Κανείς δεν ξέρει αν θα ήταν διαφορετικό το αποτέλεσμα με τον Ζιντάν στα πέναλτι. Ποιος χέστηκε όμως για το αποτέλεσμα, για το ποδόσφαιρο, για το τελευταίο ματς μίας καριέρας ενός μύθου; Και ποιος μπορεί να τα χρησιμοποιήσει όλα αυτά ως διαπραγματευτικά (αντ)επιχειρήματα στην αδιαπραγμάτευτη αντρική τιμή αυτού που τα δημιούργησε;
