Το βιβλίο – που έγινε και ταινία του Βιμ Βέντερς – «Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι», φαντάζομαι το ξέρετε ή το έχετε ακουστά: ένας τερματοφύλακας διαπληκτίζεται με το διαιτητή, αποβάλλεται και τριγυρίζει στους δρόμους της πόλης. Γνωρίζει μια ταμία κινηματογράφου κλπ. κλπ, δεν λέω περισσότερα, μπας και θέλει κανείς να διαβάσει το βιβλίο ή να δει την ταινία, οπότε ας μην του χαλάσω το σασπένς. Ως φράση, ως περιγραφή, ως κατάσταση, έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές, παρότι ο τίτλος του βιβλίου/ταινίας, είναι μάλλον παραπλανητικός: δεν έχει να κάνει φυσικά με την «ψυχοφθόρα διαδικασία των πέναλτι», όπως τη βλέπουμε ή τη βιώνουμε σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, ούτε με τα συναισθήματα του τερματοφύλακα που βλέπει τη μπάλα στημένη στα 11 βήματα και τόσοι άνθρωποι περιμένουν απ’ αυτόν ένα «μικρό θαύμα».
«Η αγωνία του τερματοφύλακα» γενικώς, είναι ένα μεγάλο θέμα από μόνη της. Ο πιο μοναχικός τύπος του γηπέδου, αυτός που μπορεί να γίνει από ήρωας, αποδιοπομπαίος τράγος, από «Κέρβερος» να γίνει «κουμπαράς» κι από «Φάντομ» να γίνει «ψαράς που είναι πάντα γεμάτα τα δίχτυα του», είναι μια ολόκληρη κοινωνιολογική ανάλυση από μόνος του. Μπορεί να είναι «ο καλύτερος θεατής του αγώνα» κι αυτός που «δεν χρειάστηκε να πληρώσει εισιτήριο» και «έχει την καλύτερη θέση». Μπορεί να έρθει σε επαφή με τη μπάλα πέντε φορές στο 90λεπτο, διότι η ομάδα του έχει την κατοχή και πιέζει ασφυκτικά – οφείλει όμως να είναι πάντα «ζεστός», πάντα σε ετοιμότητα, τη μια και μοναδική φορά που θα πρέπει να επέμβει. Πρέπει να είναι καλός στα ρεφλέξ και καλός στις εξόδους, να εμπνέει εμπιστοσύνη στην άμυνά του, να έχει ευχέρεια και με τα δυο πόδια για να μη στέλνει τη μπάλα «στα μνήματα» αλλά σε συμπαίκτη. Να είναι ψηλός αλλά και λυγερόκορμος, να είναι αποτελεσματικός τόσο ψηλά στις σέντρες αλλά και στα χαμηλά σουτ, να «ξεκινάει η 11άδα απ’ αυτόν». Κι ας μην είναι (σχεδόν) ποτέ ο σταρ της ομάδας. Κι ας μπαίνει στο μικροσκόπιο κάθε τι που κάνει ή δεν κάνει.
Μπορεί να βγάλει δέκα «άβγαλτα» αλλά να φάει ένα φαινομενικά εύκολο σουτ, ένα «φτηνό γκολ» και να τον περάσουν όλοι πριονοκορδέλα – αντίθετα ο «λεζάντας» ο επιθετικός μπορεί να χάσει πέντε γκολ, αλλά να βάλει το νικητήριο στο 90’ και να γίνει «θεός». Αυτή είναι η μοίρα του μοναχικού αυτού τύπου, του τερματοφύλακα, που πρέπει πέρα από ταλέντο και εργατικότητα, να έχει και γερό στομάχι και «καρύδια» για να αντέχει την πίεση, την κριτική, τη χλεύη.
Οι μουντιαλικοί και όχι μόνο
Δείτε τους τερματοφύλακες του Μουντιάλ που τελείωσε: ο Γιορίς, έφαγε το δεύτερο γκολ της Κροατίας σαν πρωτάρης. Ο Σούμπασιτς, είχε πιάσει μισή ντουζίνα πέναλτι στο τουρνουά, αλλά έφαγε δυο γαλλικά γκολ όρθιος – μετά μάθαμε ότι έπαιζε τραυματίας. Ο Ντε Χέα, από τους καλύτερους του κόσμου, έφαγε σχεδόν ό,τι πήγε προς την εστία του και ο Νόιερ, τραυματίας σχεδόν ολόκληρη τη χρονιά, περίπου απομυθοποιήθηκε: έπαιξε σαν «θνητός» και όχι σαν «ημίθεος» ή «ρομπότ», όπως τον είχαμε καμαρώσει τόσα χρόνια. Θέλετε να κάνουμε μια βόλτα από τους τερματοφύλακες του Τσάμπιονς Λιγκ; Ο δόλιος ο Κάριους έχει ακούσει όσα ελάχιστοι τερματοφύλακες τις τελευταίες δεκαετίες (και η προσπάθεια της κλινικής να μας πείσει ότι έπαιζε με διάσειση μάλλον έκανε τα πράγματα χειρότερα), ο εξαιρετικός Κέιλορ Νάβας έχει πάρει τρία συνεχόμενα Τσάμπιονς Λιγκ με τη Ρεάλ και τέσσερα σε πέντε, με μεγάλη συνεισφορά στις επιτυχίες αυτές, αλλά ο Πρόεδρος Πέρεθ μια γλυκοκοιτάζει τον Ντε Χέα, την άλλη τον Κουρτουά, την παράλλη τον Άλισον και πάει λέγοντας. Θέλετε να κάνω και μια πρόβλεψη; Το απόλυτο τοτέμ του ποδοσφαίρου, ο Τζίτζι Μπουφόν, θα «σταυρωθεί» κανονικά τώρα που πήγε στην Παρί στη δεύτερη, άντε στην τρίτη «φάβα» που θα φάει – η «αγιοποίηση» δεν ισχύει εκτός Ιταλίας και στη Γαλλία θα κριθεί σαν «κανονικός τερματοφύλακας» κι όχι σαν «ποδοσφαιρικός Μύθος».
Η Λίβερπουλ λοιπόν είναι πολύ κοντά στον Άλισον της Ρόμα και της Εθνικής Βραζιλίας – χαράς Ευαγγέλια για τους φίλους της, ημέρα πένθους για τον Κάριους, τον Μινιολέ, τους τροχονόμους και τους ψαράδες. Είναι όμως κανείς σίγουρος, είναι πεπεισμένος ότι τα 70-75 εκατομμύρια που θα στοιχίσει η μεταγραφή, «αγοράζουν» την ευτυχία; Την εγγύηση επιτυχίας; Τη σιγουριά και την απάλειψη της γκέλας; Ότι θα ξορκίσουν τη «Μινιολε-τίαση» και την «Καριου-ίτιδα» από το «Άνφιλντ»; Τι θα γίνει άραγε στο πρώτο «κουνέλι που θα πνίξει» ο Άλισον; Θα σας πω εγώ τι θα γίνει: γλέντι. Χαμούλης. Πανηγύρι. Φωτό του Κάριους και λεζάντα «γύρνα πίσω ή έστω τηλεφώνα», αυτό θα γίνει. Διότι αυτή είναι η μοίρα του τερματοφύλακα, το πεπρωμένο του, η «δυστυχία» του και η ιστορία της ζωής του – όπως και να λέγεται, ό,τι και να έχει κατακτήσει, όσες σελίδες ή τόμους βιογραφικό κι αν έχει. Στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον κόσμο ολόκληρο.
