Το πιο διάσημο συμφωνικό – χορωδιακό έργο του 20ου αιώνα, το Carmina Burana του Γερμανού συνθέτη και μουσικοπαιδαγωγού Carl Orff, παρουσιάζεται στο Ηρώδειο από την Εθνική Όπερα της Οδησσού.
Ένα μοναδικό υπερθέαμα που προκαλεί δέος και κόβει την ανάσα θα συνεπάρει το κοινό στον ιστορικό και εμβληματικό χώρο του Ηρωδείου. Μια μεγαλειώδης χορωδία (45 καλλιτέχνες), 3 καταξιωμένοι και σαγηνευτικοί σολίστ, μια εντυπωσιακή ορχήστρα (45 μουσικοί), 11 υπέροχοι χορευτές μπαλέτου και μια επιβλητική ενορχήστρωση υπόσχονται να μας μεταφέρουν σε ένα σκηνικό συναισθηματικής έντασης, υπέρτατης χαράς και εκστατικής αγαλλίασης.
O Fortuna! (Ω Τύχη), το πιο διάσημο κομμάτι του έργου, ένας τροχός της Τύχης που γυρίζει συνεχώς για την ανθρώπινη ύπαρξη και σε αυτό το μοτίβο, σε μια καλειδοσκοπική εναλλαγή χρωμάτων και ήχων, οι σολιστ της όπερας, το μπαλέτο, η χορωδία και η ορχήστρα της Εθνικής Όπερας Οδησσού παρουσιάζουν τις διαχρονικά εκ διαμέτρου αντίθετες σκηνές αλλαγής της ζωής, από τη λύπη έως τη χαρά και την από απελπισία έως την ελπίδα του ανθρώπινου γένους.
Η βάση της σκηνικής καντάτας «Carmina Burana» (1936 - 1937) του Carl Orff ήταν 24 ποιήματα από την ομώνυμη συλλογή μεσαιωνικής ποίησης. Το όνομα «Carmina Burana» στα λατινικά σημαίνει «Τραγούδια του Μπόγερν» και αντιστοιχεί στο όνομα του αρχικού χειρογράφου «Codex Buranus», το οποίο βρέθηκε το 1803 στο μοναστήρι των Βενεδικτίνων του Boyern.
Οι αριθμοί τραγουδιών και ορχήστρας, αντιπαρατιθέμενοι μεταξύ τους, αντιπροσωπεύουν μια ποικιλία εικόνων του κόσμου και μιλούν για τον ρόλο της Τύχης στην ανθρώπινη ζωή, για τον ερχομό και τις ομορφιές της Άνοιξης, για την τρέλα της κοσμικής διασκέδασης και, με αθυρόστομο συχνά τρόπο, τις χάρες του έρωτα… Ο κύριος φιλοσοφικός πυρήνας της καντάτας έγινε προβληματισμός σχετικά με το γεγονός ότι ένα άτομο, με όλες τις μικρές χαρές και λύπες του, είναι απλώς ένα παιχνίδι στα χέρια μιας ιδιότροπης μοίρας, σύμβολο της παροδικότητας, που είναι ο συνεχώς περιστρεφόμενος Τροχός της Τύχης.
«Ο τροχός της τύχης δεν θα κουραστεί να γυρίζει: Θα με πετάξουν από τα ύψη, ταπεινωμένο. Στο μεταξύ, ο άλλος θα σηκωθεί, θα ξυπνήσει, ακόμα σηκωμένος στα ύψη από τον ίδιο τροχό»
Ο Carl Orff φαντάστηκε ένα νέο έργο - σκηνή, με μια συνεχή αλλαγή φωτεινών αντίθετων εικόνων, με μια χορωδία που τραγουδά και χορεύει. Και το ίδιο βράδυ, έφτιαξε σκίτσα της χορωδίας «θρηνώ τις πληγές που μου προκάλεσε η τύχη», και την επόμενη μέρα, το πρωί, έγραψε μια άλλη χορωδία – «Αγαπημένη επιθυμητή άνοιξη». Η σύνθεση της μουσικής προχώρησε πολύ γρήγορα, χρειάστηκε μόνο λίγες εβδομάδες, και στις αρχές Ιουνίου 1934 το "Carmina Burana" ήταν έτοιμο.
Ο συνθέτης το έπαιξε στο πιάνο για τους εκδότες του και ήταν ενθουσιασμένοι με τη μουσική. Ωστόσο, οι εργασίες για την παρτιτούρα ολοκληρώθηκαν μόλις 2 χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 1936. Η μεσαιωνική συλλογή «Carmina Buran» περιέχει περισσότερα από 250 κείμενα. Οι συγγραφείς τους είναι διάσημοι ποιητές και μοναχοί, φοιτητές και μαθητές που περιπλανήθηκαν από πόλη σε πόλη, από χώρα σε χώρα (στα λατινικά τους έλεγαν αλήτες) και έγραψαν σε διάφορες γλώσσες - μεσαιωνικά λατινικά, αρχαία γερμανικά, παλαιά γαλλικά.
Ο Carl Orff θεώρησε τη χρήση τους ως μέσο για την «ανάκληση της ψυχής των παλαιών κόσμων, των οποίων η γλώσσα ήταν έκφραση του πνευματικού τους περιεχομένου». Τον απασχολούσε ιδιαίτερα «ο συναρπαστικός ρυθμός και η γραφικότητα των ποιημάτων, το τραγούδι και η μοναδική συντομία των λατινικών». Ο συνθέτης επέλεξε 24 κείμενα διαφορετικού μήκους – από μια γραμμή έως πολλές στροφές, διαφορετικά ως προς το είδος και το περιεχόμενο. Ανοιξιάτικοι χοροί, τραγούδια για την αγάπη - υπέροχα, ντροπαλά και ειλικρινά αισθησιακά, επιτραπέζια τραγούδια, σατιρικά, φιλοσοφικά και ελεύθερα σκεπτόμενα συνθέτουν τον πρόλογο με τίτλο «Τύχη - η ερωμένη του κόσμου» και 3 μέρη: «στις αρχές της άνοιξης», «η παμπ», «Κρίση της αγάπης».
Τα Carmina Burana είναι ένα μουσικό έργο που για σχεδόν ένα αιώνα γοητεύει το φιλόμουσο κοινό σε όλο τον κόσμο. Η μουσική του Carl Orff είναι άμεση και ιδιοφυής, δημιουργώντας εικόνες και συναισθήματα που αγγίζουν διαχρονικά θέματα της ανθρώπινης φύσης και ύπαρξης που δεν θα σταματήσει ποτέ να αναρωτιέται και να εξελίσσεται.
CARMINA BURANA – CARL ORFF
ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2024 στις 21.00
ΗΡΩΔΕΙΟ
