Μπορεί η επίσημη παραγωγή και εμφιάλωση του ουίσκι να κρατάει από τον 14o αιώνα, όμως η τέχνη του tasting εμφανίστηκε πρώτη φορά στην Αυλή του Γάλλου βασιλιά Λουδοβίκου 16ου, που ζητούσε από τους σκωτσέζους και εξόριστους Ιακωβίτες πληροφορίες για το εντυπωσιακό ποτό. Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι πρώτοι master distillers, που προσπαθούσαν να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στις γεύσεις αλλά και στην χαρακτηριστική βοήθεια του νερού στο ποτό.
Διάβασε εδώ για τα single malts.
Σήμερα το tasting γίνεται σε εκατοντάδες μέρη και μοιάζει περισσότερο με παιχνίδι παρά με κάποια επιστήμη – παρότι είναι επιστήμη και άμεσα συνυφασμένη με την χημεία. Οι φιάλες δίνουν ήδη τις περισσότερες από τις πληροφορίες που χρειάζεται ο καταναλωτής, αλλά με βάση τις αισθήσεις του και την μνήμη του, καλείται να αναγνωρίσει όλο και περισσότερες νότες μέσα στο ποτό. Από λουλούδια και φρούτα μέχρι καραμελωμένες ή καπνιστές νότες.
Στην Ελλάδα γίνονται αρκετά events σε καλά whisky bars που ζητούν από τον κόσμο να εντρυφήσει στην μεγαλοπρέπεια του ουίσκι. Αν είναι κάτι που πάντα ήθελες να δοκιμάσεις, αυτός ο οδηγός θα σε βοηθήσει να το κάνεις σωστά.
Το ποτήρι είναι βασικό
Ακόμα και οι master distillers των μεγαλύτερων αποστακτηρίων στον κόσμο, χρησιμοποιούν ένα και συγκεκριμένο ποτήρι που τις βοηθάει να αντιληφθούν τα αρώματα και τις νότες του ουίσκι. Αν ωστόσο δεν θέλεις να επενδύσεις σε ένα glencairn ποτήρι που θα κάνει την δουλειά ευκολότερη και απλούστερη, προτίμησε ποτήρι σε σχήμα τουλίπας. Τα αρώματα θα εκτοξεύονται προς τη μύτη σου κάθε φορά που θα θελήσεις να δοκιμάσεις. Θυμήσου: σε κάθε βαθιά ανάσα, κρατάς το στόμα σου ανοιχτό.
Το χρώμα μαρτυράει
Τις περισσότερες φορές δεν θα χρειαστεί καν να μπει κανείς στην διαδικασία να μαντέψει, αλλά οι καλοί whisky connoisseurs μπορούν να υπολογίσουν τι να περιμένουν από το χρώμα του ποτού και ιδίως για το βαρέλι στο οποίο έχει ωριμάσει. Για παράδειγμα υπάρχει μία χαρακτηριστική διαφορά ανάμεσα στα αμερικανικά βαρέλια της βελανιδιάς όπου φτιάχνεται το bourbon, εν αντιθέσει με τα ευρωπαϊκά βαρέλια με το τελευταίο να έχει ένα πιο δυνατό κιτρινωπό χρώμα. Συχνά ωστόσο υπάρχει μία πρόκληση καθότι πολλά ουίσκι έχουν ωριμάσει σε βαρέλια του sherry ή brandy με το χρώμα να επηρεάζεται αισθητά. To oυίσκι που ωριμάζει σε βαρέλια του sherry τείνει να είναι πυρόξανθο, ενώ το αυθεντικό scotch έχει πιο απαλό χρώμα. Πολλές φορές όταν το ποτό τείνει να έχει μία ελαφρά ροζέ διαύγεια, είναι εξαιτίας των βαρελιών κρασιού port. Δες το και σαν παιχνίδι.
Tip: όσες περισσότερες φορές έχει χρησιμοποιηθεί ένα βαρέλι, τόσο το ξύλο δεν επιδρά στο ποτό με αποτέλεσμα να προκύπτει πολύ απαλό χρώμα.
Βάλε (κανονικότατα) την μύτη σου μέσα στο ποτήρι
Σήκωσε το ποτήρι και ξεκινά να αναγνωρίζεις τις μυρωδιές. Θα παρατηρήσεις πως αν κουνήσεις το ποτήρι ελαφρώς αριστερά ή δεξιά, θα προκύψουν καινούργιες που δεν αντιλήφθηκες στην πρώτη εισπνοή. Κρατάς πάντα το στόμα ανοιχτό και μαζί με το οξυγόνο, ταξιδεύουν και οι μυρωδιές του ποτού. Πρέπει να έχεις στο νου πως η μύτη είναι βασικό κομμάτι της αναγνώρισης. Ο ουρανίσκος σου μπορεί να καταλάβει συγκεκριμένα πράγματα: το γλυκό, το πικρό, το ξινό, το αλμυρό και το umami. Για να μπορέσεις να καταλάβεις τα φρούτα όπως το μήλο και το αχλάδι ή την βανίλια και την καραμέλα, θα πρέπει να βοηθήσεις με την μύτη σου.
Δες στις παρακάτω φωτογραφίες 9 single malts για να βάλεις στην καβά σου.
Η πρώτη δοκιμή
Έχε στο μυαλό σου πως το tasting θέλει υπομονή. Δεν υπάρχει καμία ντροπή στο να μην το πετύχεις τις πρώτες φορές, απλούστατα επειδή ο ουρανίσκος δεν είναι συνηθισμένος σε κάτι τέτοιο. Οπότε ξεκίνα αργά. Πιες μία μικρή γουλιά και άφησε να ταξιδέψει από την γλώσσα μέχρι τον ουρανίσκο. Κράτησε τη εκεί και μην καταπιείς αμέσως. Όταν θα αισθανθείς αυτή την ενόχληση που νιώθουμε από το αλκοόλ, αυτόματα το στόμα σου θα απελευθερώσει περισσότερο σάλιο για να καταπραΰνει το μείγμα που έχει δεχτεί. Αυτό σημαίνει άμεσα πως ο ουρανίσκος σου είναι έτοιμος. Το αλκοόλ θα έχει εξαφανίσει ότι είχες δοκιμάσει, πιει, φάει προηγουμένως και από την δεύτερη γουλιά και μετά, θα είναι σε θέση να αναγνωρίσει ευκολότερα το ουίσκι που θα του δώσεις.
Η δεύτερη γουλιά θέλει λίγο νερό
Η κύρια ερώτηση που κάνουν όλοι είναι η εξής. «Γιατί νερό και όχι πάγο;». Οι σταγόνες του νερού σε αντίθεση με τον πάγο προσφέρουν ισορροπία. Το νερό που θα πέσει στην επιφάνεια του ποτού, θα διασπάσει κάποια από τα χημικά συστατικά και θα σου δώσει πρόσβαση σε νέες νότες γεύσεων. Ο πάγος από την άλλη επειδή όσο λιώνει προσφέρει ακατάσχετη ποσότητα νερού, θα καλύψει τις νότες αυτές και θα περιορίσει την όποια σου αντίληψη πάνω στη γεύση. Ωστόσο οι αλλαγές που προκύπτουν από το νερό είναι μόνιμες, οπότε προσοχή στην δοσολογία. Είναι κάτι που θα το ανακαλύπτεις συνεχώς κάθε φορά που πίνεις γι’ αυτό και στις γουλιές, φρόντισε να «μασάς» το ουίσκι σου. Προκαλεί μεγαλύτερη έκκριση σάλιου με αποτέλεσμα να καταλαβαίνεις καλύτερα την γεύση.
Να καθαρίζεις πάντα τον ουρανίσκο
Όταν δοκιμάζεις διαφορετικά ουίσκι, δεν πας από την μία γεύση στην άλλη. Το μυστικό; Ξεπλένεις. Χρησιμοποίησε μία καλή γουλιά νερό ή φρόντισε να μυρίσεις τον πήχη σου. Έχει ουδέτερη μυρωδιά και θα κάνει reset την οποιαδήποτε μυρωδιά ταξιδεύει ανάμεσα σε στόμα και μύτη. Τρικ που κάνουν οι επαγγελματίες δοκιμαστές.
Τέλος, απόλαυσέ το
Το tasting είναι απλά ένα ωραίο ταξίδι. Στις γεύσεις που χαρακτηρίζουν τα καλά ουίσκι αλλά και όλες εκείνες που δημιουργούνται στην πορεία και περιμένουν να τις ανακαλύψεις. Απόλαυσέ το.
